Το «έκθεμα» βρισκόταν στη γωνία της αίθουσας. Οι επισκέπτες του μουσείου περνούσαν από δίπλα του με προσοχή για να μην το πατήσουν. Πολλοί άρχισαν να το φωτογραφίζουν. Κάποιοι, μάλιστα, έσκυβαν για να έχουν καλύτερη οπτική γωνία. Μα ήταν ένα ζευγάρι γυαλιά μυωπίας!
Ο 17χρονος φαρσέρ άρχισε με τη σειρά του να τραβάει φωτογραφίες αυτούς που τσίμπησαν στο δόλωμα που έριξε για να αποδείξει πως ό,τι και να βρεθεί στον κατάλληλο χρόνο όπου όλα επιτρέπονται -ένα μουσείο μοντέρνας τέχνης- μπορεί να περάσει για Τέχνη. Ή έστω να τραβήξει την προσοχή και να συγκεντρώσει φωτογραφικά κλικ.
Η ιδέα προέκυψε από τα ίδια τα εκθέματα του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στο Σαν Φρανσίσκο. «Στην αρχή εντυπωσιαστήκαμε από την Τέχνη και τους πίνακες στις τεράστιες εγκαταστάσεις», εξήγησε αργότερα στο Buzfeed ο αυτουργός της φάρσας, Τι Τζέι Κχαγιατάν. Υστερα όμως «έπεσαν» πάνω σε ένα έκθεμα με ένα ταριχευμένο ζώο πάνω σε μία γκρι κουβέρτα. «Αναρωτηθήκαμε πώς γίνεται να εντυπωσιάζει τους επισκέπτες», είπε.
Και τότε η παρέα άρχισε να πειραματίζεται. Σε μία γωνία τοποθέτησαν γυαλιά, σε μία άλλη πλευρά του μουσείου ακούμπησαν ένα καπέλο του μπέιζμπολ και αλλού μετακίνησαν έναν κάδο απορριμμάτων. Κάθε πείραμα «πέτυχε» αλλά περισσότερο προσέλκυσαν κόσμο τα γυαλιά. «Ισως το συνέλαβαν ως την παρακμή της κουλτούρας ή ως μία υπενθύμιση ότι βλέπεις τη ζωή μέσα από φακούς», δήλωσε ο ίδιος στο site, υποθέτοντας ότι θα μπορούσε να του έχει χαρίσει και τίτλο: «Μυωπία» ή «Πραγματικά μάτια».
Ο έφηβος ανάρτησε τις φωτογραφίες στο Twitter και αυτές διαδόθηκαν με ταχύτατους ρυθμούς (σχεδόν 50.000 retweets μέσα σε δύο μέρες). Και όταν σήκωσε τα γυαλιά από το πάτωμα οι επισκέπτες που είχαν «ψαρώσει» έβαλαν τα γέλια. Αλλά δεν είναι οι πρώτοι που μπερδεύουν πεζά αντικείμενα με συμβολικά έργα τέχνης. Κάθε τόσο κυκλοφορούν φωτογραφίες από επισκέπτες που χαζεύουν έναν πυροσβεστήρα, έναν κάδο απορριμάτων, ένα γάντι που έπεσε θεωρώντας ότι κάποιος περνά μέσα από αυτά ένα μήνυμα. Συμβαίνει στον καθένα -όταν φυσικά βρεθεί στον κόσμο όπου επιτρέπονται τα πάντα.
Ακόμη και το τίποτα; Πριν από δύο χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 2014, είχαν κυκλοφορήσει οι φήμες -και φωτογραφίες!- που ήθελαν μία καλλιτέχνιδα της Νέας Υόρκης, την 27χρονη Λάνα Νιούστρομ, να «πουλά» ως τέχνη τον αέρα. Υποτίθεται η έκθεση είχε ως θέμα την «αόρατη» τέχνη και τα «αόρατα» εκθέματα πωλούνταν έναντι πολλών χιλιάδων δολαρίων. Μάλιστα, υπήρχαν και επεξηγηματικές δηλώσεις της Νιούστρομ στο σχετικό άρθρο του καναδικού CBC: «Η Τέχνη αφορά τη φαντασία και αυτό απαιτεί το έργο μου από τους ανθρώπους με τους οποίους αλληλεπιδρά. Πρέπει να φανταστείτε έναν πίνακα ή ένα γλυπτό μπροστά σας». Φυσικά, η καλλιτέχνιδα ήταν φανταστικό πρόσωπο, το ίδιο και η έκθεση. Την επινόησαν οι πανούργοι ραδιοφωνικοί παρουσιαστές του CBC, Πατ Κέλι και Πίτερ Ολντρινγκ για να σατιρίσουν τη βιομηχανία πίσω από τη μοντέρνα τέχνη.
«Στις τέχνες υπάρχουν πολλά περιθώρια για διαφορετικές ερμηνείες και σκεφτήκαμε ότι θα είχε ενδιαφέρον να πάμε την ιδέα στα άκρα –αόρατη τέχνη!», είχε γράψει τότε ο Κέλι. Δυστυχώς η φωτογραφία της υποτιθέμενης έκθεσης που δημοσιεύτηκε από το γαλλόφωνο site και που αναδημοσιεύτηκε στα social media είναι πλαστή. Οπότε δεν μάθαμε ποτέ αν θα πλήρωνε κάποιος για κάτι που δεν υφίσταται. Αλλά τα likes και τα shares των χρηστών του Διαδικτύου που έπεσαν στην παγίδα ήταν πολύ αληθινά. Δείχνουν πόσο ρευστός είναι ο ορισμός του τι σημαίνει Τέχνη.
«Συμφωνώ ότι η σύγχρονη τέχνη μπορεί καμιά φορά να είναι για γέλια, αλλά η Τέχνη δεν παύει να είναι ένας τρόπος να εκφράζεις τη δημιουργικότητά σου. Κάποιοι την ερμηνεύουν ως κάτι αστείο, άλλοι βρίσκουν σε αυτήν πνευματική σημασία. Εγώ προσωπικά την αντιμετωπίζω ως μία απόλαυση για ανοιχτόμυαλους ανθρώπους και ευφάνταστα πνεύματα». Και αυτό έρχεται από έναν 17χρονο φαρσέρ.