«Η ακρίβεια και η οικονομία καθόρισαν την ψήφο των Ευρωπαίων στις ευρωκάλπες». Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η πρώτη πανευρωπαϊκή μετεκλογική δημοσκόπηση του 2024 από το Ευρωβαρόμετρο. Ωστόσο, παρότι το 42% των Ευρωπαίων δηλώνουν (κατά μέσο όρο) δυσαρεστημένοι από την ακρίβεια και την οικονομική κατάσταση, στην Ελλάδα το ποσοστό δυσαρέσκειας εκτινάσσεται στο 70%!
Η αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής (42%) και η οικονομική κατάσταση (41%) ήταν οι κύριες παράμετροι για τις αποφάσεις των ευρωπαίων πολιτών στις εκλογές του περασμένου Ιουνίου. Αυτοί ήταν και οι βασικοί λόγοι (με πέμπτο στη σειρά το Μεταναστευτικό) που τους ώθησαν να πάνε στις κάλπες και να εκφράσουν την προτίμησή τους σε κόμματα αλλά και σε πρόσωπα που θα τους εκπροσωπήσουν.
Η ανησυχία και τα ποσοστά δυσαρέσκειας για την ακρίβεια και την πορεία της οικονομίας ήταν αισθητά μεγαλύτερα για την Ελλάδα, καθώς ανήλθαν στο 70% και στο 69% αντίστοιχα.
Υψηλότερα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο ήταν και για την Κύπρο (47% και 56% αντίστοιχα), ένα αποτύπωμα που εξηγείται από το γεγονός ότι στις δύο χώρες ο πληθωρισμός υπερβαίνει το μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο (πλέον υποχώρησε στο 1,8%) και κινείται σε σταθερά ψηλά επίπεδα (πάνω από 3%) .
Αυτά προκύπτουν από την πανευρωπαϊκή μετεκλογική δημοσκόπηση του 2024, η οποία εξετάζει τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων και τις κύριες προτεραιότητες των πολιτών της ΕΕ, την οποία ανακοίνωσε την Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το ένα τρίτο των ψηφοφόρων πανευρωπαϊκώς (34%) δηλώνουν ότι η διεθνής κατάσταση ήταν ένα ζήτημα που τους ώθησε να πάνε στην κάλπη, ενώ παρόμοιο ποσοστό αναφέρει ως κίνητρο την υπεράσπιση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου (32%).
Στην Ελλάδα, στην τρίτη θέση των θεμάτων που παρότρυναν τους πολίτες να ψηφίσουν (με ποσοστό 40%) βρίσκεται η κοινωνική προστασία, η πρόνοια και η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, ενώ τη διεθνή κατάσταση ανέφερε το 37% των ερωτηθέντων.
Στην Κύπρο μεγάλο ρόλο έπαιξαν τα ζητήματα της μετανάστευσης και του ασύλου (45%), ενώ η εκπαίδευση βρέθηκε στην τέταρτη θέση της λίστας (26%). Μεταξύ όσων δεν ψήφισαν, οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι το κόστος ζωής (46%) και η οικονομική κατάσταση (36%) θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κίνητρα ώστε να συμμετάσχουν στις εκλογές. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Κύπρο είναι 53% και 42% (με τα ζητήματα μετανάστευσης να καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση με 45%) και στην Ελλάδα 65% και 58%, με τρίτη την κοινωνική προστασία, την πρόνοια και την υγειονομική περίθαλψη (40%).
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ανέφερε:
♦ «Τον περασμένο Ιούνιο, οι πολίτες σε όλη την Ευρώπη φρόντισαν να ακουστεί η φωνή τους, καθώς είδαμε την υψηλότερη προσέλευση στις κάλπες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα τελευταία 30 χρόνια. Μας έδωσαν εντολή να δράσουμε, να δώσουμε απαντήσεις και λύσεις, να κάνουμε τη διαφορά στην καθημερινότητά τους. Θα το κάνουμε. Τις προσεχείς εβδομάδες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξετάζει ενδελεχώς τη σύσταση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα αντιμετωπίσει τα ζητήματα που αποτελούν προτεραιότητα για τους πολίτες: το κόστος ζωής, η κατάσταση της οικονομίας μας, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η μετανάστευση και η ασφάλεια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συνεχίσει να εργάζεται για να ακούγεται η φωνή των πολιτών στην ΕΕ»
Η στήριξη προς την ΕΕ παραμένει υψηλή, παρά τις οικονομικές δυσκολίες. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι πολίτες είναι αισιόδοξοι για το μέλλον της ΕΕ (65%) και εξακολουθούν να έχουν θετική εντύπωση για αυτήν: 48% έδωσε θετικές απαντήσεις, ενώ μόνο το 16% δήλωσε ότι έχει αρνητική εικόνα. Η ένταξη στην ΕΕ αντιμετωπίζεται επίσης ευνοϊκά, καθώς επτά στους δέκα Ευρωπαίους πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από το γεγονός ότι είναι μέλος της ΕΕ, ποσοστό που έχει παραμείνει σταθερό τα τελευταία χρόνια. Στην Ελλάδα και στην Κύπρο τα ποσοστά είναι επίσης υψηλά – 65% και 68% αντιστοίχως.
Τέσσερις είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους οι πολίτες θεωρούν ωφέλιμη τη συμμετοχή της χώρας τους στην ΕΕ: αυξημένη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών (36%), προστασία της ειρήνης και ενίσχυση της ασφάλειας (32%), συμβολή της ΕΕ στην οικονομική ανάπτυξη (28%) και δημιουργία νέων ευκαιριών εργασίας (24%).
Στην Ελλάδα, η προστασία της ειρήνης και η ενίσχυση της ασφάλειας βρίσκεται στην πρώτη θέση (45%), η βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες της ΕΕ στη δεύτερη (36%) και ακολουθούν το γεγονός ότι η ΕΕ δυναμώνει τη φωνή του ελληνικού λαού στον κόσμο (31%) και η βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις χώρες εκτός ΕΕ (24%).
Η προστασία της ειρήνης και η ενίσχυση της ασφάλειας βρίσκεται στην πρώτη θέση και στην Κύπρο (43%). Ακολουθούν η ενίσχυση της φωνής του κυπριακού λαού (29%), η συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη (28%) και η βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην Κύπρο και τις άλλες χώρες της ΕΕ (24%).
Η εμπιστοσύνη στην ευρωπαϊκή κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι ιδιαίτερα υψηλή στο ξεκίνημα της 10ης κοινοβουλευτικής περιόδου του ΕΚ: 42% των πολιτών έχουν θετική εικόνα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ σε αυτόν τον δείκτη. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε Κύπρο και Ελλάδα είναι 38% (άνοδος τριών μονάδων) και 34% (σταθερό σε σχέση με την τελευταία μέτρηση).
Οι ευρωπαίοι πολίτες επιβεβαίωσαν τη στήριξή τους στη δημοκρατία της ΕΕ στις ευρωπαϊκές εκλογές του περασμένου Ιουνίου. Η προσέλευση ήταν 50,74%, η υψηλότερη τα τελευταία 30 χρόνια και παρόμοια με εκείνη του 2019. Μεγαλύτερη μερίδα ψηφοφόρων συμμετείχε σε 16 από τις 27 χώρες, σε σύγκριση με τις εκλογές του 2019.
Το γεγονός ότι η ψήφος είναι σημαντική επιβεβαιώνεται επίσης από το 56% των συμμετεχόντων στην έρευνα, οι οποίοι συμφωνούν ότι η φωνή τους μετράει στην ΕΕ, καταγράφοντας αύξηση κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με την έρευνα του Φεβρουαρίου/Μαρτίου 2024 (48%). Ωστόσο στην Κύπρο μόνο το 33% των πολιτών συμφωνούν ότι η φωνή τους μετράει στην ΕΕ, ενώ στην Ελλάδα καταγράφεται ακόμα χαμηλότερο ποσοστό (26%).
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η απόφαση των πολιτών για το ποιον θα ψήφιζαν στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024 βασίστηκε κυρίως στο πόσο κοντά ήταν οι προτάσεις κάθε κόμματος στις ιδέες και στις αξίες τους: οι προτάσεις ενός συγκεκριμένου κόμματος για ευρωπαϊκά θέματα ήταν ο συχνότερος λόγος για να επιλεγεί από τους ψηφοφόρους, με ποσοστό 47% (+4 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019).
Στην Ελλάδα ωστόσο, την απάντηση αυτή έδωσε χαμηλότερο ποσοστό (39%), με το 52% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι ψήφισαν το κόμμα που συνήθως ψηφίζουν. Αντίστοιχα ήταν τα ευρήματα και στην Κύπρο, όπου το 55% των ερωτηθέντων ψήφισαν το κόμμα που συνήθως ψηφίζουν και μόνο 35% το κόμμα του οποίου οι προτάσεις ήταν κοντά στις ιδέες και στις αξίες τους.