Την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου η Κομισιόν κατά πάσα πιθανότητα θα αποφανθεί για τον φουσκωμένο από ελλείμματα ιταλικό Προϋπολογισμό – και, επ’ αυτού, όλες οι πληροφορίες κατατείνουν στο ότι η ΕΕ θα επιβάλει κυρώσεις στους Ιταλούς για την παρέκκλιση από τους συμπεφωνημένους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Με αφορμή τις αναμενόμενες εξελίξεις, ο Μπιλ Εμοτ στο Project Syndicate αρθρογραφεί για να διακηρύξει την πίστη του ότι η ιταλική κυβέρνηση χρειάζεται μία ευκαιρία, την οποία η Ευρώπη πρέπει να της δώσει.
Το πρώτο ένστικτο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γράφει ο πρώην διευθυντής τουEconomist, είναι να κρατήσει μια σκληρή γραμμή για τον ιταλικό Προϋπολογισμό του 2019 που προτείνει η Ρώμη. Ωστόσο, καταδικάζοντας την Ιταλία σε οικονομική στασιμότητα, διακινδυνεύεις μια πολύ μεγαλύτερη πολιτική κρίση.
Στην Ευρώπη σχεδόν κανείς δεν έχει καλό λόγο να πει για τον λαϊκιστικό-ακροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό που έχουν συμπήξει το Κίνημα Πέντε Αστέρια και η Λέγκα. Η μόνη διαφωνία έγκειται στο ότι ορισμένοι θέλουν να τιμωρήσουν αμέσως την Ιταλία επειδή αψηφά τους κανόνες της Ευρωζώνης, ενώ κάποιοι άλλοι είναι διατεθειμένοι να καθυστερήσουν την τιμωρία της.
Ομως, ας το σκεφθούμε και αυτό, γράφει ο Εμοτ. Γιατί να μην αποφύγουμε εντελώς την τιμωρία; Γιατί να μη δώσουμε στην ιταλική κυβέρνηση μια ευκαιρία;
Ο λόγος δεν είναι ότι ο συνασπισμός τους είναι ιδιαίτερα ευχάριστος. Δεν είναι. Οι Πεντάστεροι προσβάλλουν και απειλούν ενοχλητικούς δημοσιογράφους, η Λέγκα «έχει στην μπούκα» τους μετανάστες και τους υποστηρικτές τους.
Ωστόσο, υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να συγκρατηθεί η Ευρώπη.
Ο συνασπισμός τους είναι ακόμη φρέσκος, δημοφιλής στην Ιταλία, και ως προς το επίδικο ζήτημα προκαλεί τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωζώνης οι οποίοι ούτως ή άλλως πρέπει να αλλάξουν
Ναι, ο συνασπισμός τους είναι θορυβώδης και απεχθής. Και υπό την de facto ηγεσία του Ματέο Σαλβίνι έχει την ικανότητα να ενοχλεί σε καθημερινή βάση. Ομως η κυβέρνησή τους είναι μόλις έξι μηνών. Καμία κυβέρνηση δεν πρέπει να κρίνεται τόσο γρήγορα, εκτός εάν οι ενέργειές της (και όχι μόνο η ρητορική της) είναι τόσο απερίσκεπτες ώστε θέτουν σε κίνδυνο το Σύνταγμα, την ασφάλεια ή τη σταθερότητα της χώρας.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός της Ιταλίας αυτό δεν το έχει κάνει ακόμα. Αυτό που έχει κάνει είναι να προτείνει έναν Προϋπολογισμό που να περιλαμβάνει έλλειμμα 2,4% του ΑΕΠ για το 2019. Βεβαίως, η πρόταση για τον Προϋπολογισμό πυροδότησε τις αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, η κυβέρνηση προτείνει κυρίως αυξημένα δημόσια κονδύλια και φορολογικά έσοδα που αποσκοπούν στην εκπλήρωση των υποσχέσεών της. Αυτά τα μέτρα μπορεί να αποδειχθούν άχρηστα ή αναποτελεσματικά, αλλά δεν κινούνται στο επίπεδο της απερίσκεπτης ενέργειας.
Επιπλέον, σε αντίθεση με πολλές νέες κυβερνήσεις, η δημοτικότητα του ιταλικού κυβερνητικού συνασπισμού αυξήθηκε από τότε που ανέβηκε στην εξουσία. Μαζί, τα δύο μέρη υποστηρίζονται από το 60% των Ιταλών. Αυτό μπορεί να μη διαρκέσει, όμως δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί. Και κάποιες αντιμεταναστευτικές κορώνες τους, ναι, χαίρουν δημοτικότητας – αυτό μάλλον αντικατοπτρίζει την επιθυμία των ψηφοφόρων για ένα εκσυγχρονισμένο κράτος πρόνοιας.
Αντί η Κομισιόν να διακινδυνεύσει μια κρίση πλήρους κλίμακας, παρεμποδίζοντας τον Προϋπολογισμό της Ιταλίας για το 2019, θα ήταν προτιμότερο να πιέσει για πιο εστιασμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις το 2020, όταν τα δύο κυβερνητικά κόμματα θα έχουν εκπληρώσει τις υποσχέσεις τους προς τους ψηφοφόρους.
Η Ιταλία έχει σοβαρά προβλήματα: μεταξύ των κυριότερων οικονομικών αδυναμιών της είναι το πρωτοφανές χαμηλό επίπεδο των δημοσίων επενδύσεων και η καταπονημένη υποδομή της (βλέπε κατάρρευση γενοβέζικης γέφυρας). Θα ήταν λοιπόν ανόητη μία αντιπαράθεση με την πιο λαϊκιστική κυβέρνηση της Ευρωζώνης στο όνομα των ξεπερασμένων, υπερβολικά άκαμπτων δημοσιονομικών κανόνων