Νίκη για την Apple σήμανε η απόφαση του δεύτερου κορυφαίου δικαστηρίου της Ευρώπης, που απέρριψε, την Τετάρτη, την εντολή της ΕΕ στην Apple να πληρώσει 13 δισ. ευρώ για μη καταβληθέντες φόρους στην Ιρλανδία.
Η απόφαση αποτελεί πλήγμα στις προσπάθειες της ΕΕ να λάβει μέτρα κατά των γενναιόδωρων φορολογικών συμφωνιών.
Στην εντολή της πριν από τέσσερα χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι η Apple ωφελήθηκε από παράνομη κρατική βοήθεια μέσω δύο ιρλανδικών φορολογικών αποφάσεων, με τις οποίες μειωνόταν τεχνητά το φορολογικό βάρος της για περισσότερο από δύο δεκαετίες -έως και σε μόλις 0,005% το 2014.
Η Ιρλανδία, η οποία είχε προσβάλει δικαστικά την εντολή αυτή, χαιρέτισε την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ.
«Το Γενικό Δικαστήριο ακυρώνει την επίμαχη απόφαση, επειδή η Κομισιόν δεν κατάφερε να δείξει στο αναγκαίο νομικό επίπεδο ότι υπήρξε πλεονέκτημα για τους σκοπούς του άρθρου 107(1) TFEU1», έκριναν οι δικαστές, αναφερόμενοι στους κανόνες για τον ανταγωνισμό.
Η ήττα για την ευρωπαία Επίτροπο Ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, μπορεί να εξασθενήσει ή να καθυστερήσει εκκρεμείς υποθέσεις, όπως αυτές που αφορούν σε συμφωνίες της Ikea και της Nike με την Ολλανδία καθώς και τη συμφωνία της Huhtamaki με το Λουξεμβούργο.
Η Βεστάγκερ, η οποία είχε κάνει την λήψη φορολογικών μέτρων κεντρικό άξονα της πολιτικής της, είδε το ίδιο δικαστήριο να ανατρέπει πέρυσι την απαίτησή της για την καταβολή από τη Starbucks του ποσού των 30 εκατ. ευρώ για μη καταβληθέντες φόρους στην Ολλανδία.
Σε μία άλλη περίπτωση, το δικαστήριο ανέτρεψε επίσης την απόφασή της κατά ενός βελγικού φορολογικού πλαισίου για 39 πολυεθνικές εταιρείες.
Αν και τα 14 δισ. ευρώ -μαζί με τους τόκους- θα είχαν καλύψει σε μεγάλο βαθμό την τρύπα που προκάλεσε ο κορονοϊός στα δημόσια οικονομικά της Ιρλανδίας, το Δουβλίνο έκανε ένσταση κατά της εντολής της Κομισιόν μαζί με την Apple, επειδή ήθελε να προστατεύσει το καθεστώς χαμηλής φορολογίας της χώρας.
«Η Ιρλανδία ήταν ανέκαθεν σαφής ότι δεν υπήρξε καμία ειδική μεταχείριση για τις δύο εταιρείες της Apple. Το σωστό ποσό χρεώθηκε με βάση τους ιρλανδικούς φορολογικούς κανόνες», ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών σε ανακοίνωσή του, προσθέτοντας ότι η χώρα έκανε έφεση κατά της απόφασης της ΕΕ «στη βάση ότι η Ιρλανδία δεν χορήγησε καμία κρατική βοήθεια» και η σημερινή απόφαση του δικαστηρίου στηρίζει την άποψη αυτή.
Ωστόσο, η ιρλανδική κυβέρνηση είναι πιθανόν να αντιμετωπίσει ισχυρή κριτική από τα κόμματα της αντιπολίτευσης για το ότι δεν δέχθηκε τα χρήματα, τα οποία θα κάλυπταν τουλάχιστον το μισό του ελλείμματος στον προϋπολογισμό, το οποίο προβλέπεται να εκτιναχθεί στο 10% του ΑΕΠ φέτος. Η ηττημένη πλευρά μπορεί να κάνει έφεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο είναι το ανώτατο δικαστήριο της Ενωσης.
Βεστάγκερ: Θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας
Σχολιάζοντας την απόφαση, η Μαργκρέτε Βεστάγκερ δεσμεύτηκε ότι θα συνεχίσει τον αγώνα της κατά των φορολογικών μέτρων που χρησιμοποιούνται από πολυεθνικές εταιρείες παρά το πλήγμα που δέχθηκε από το δεύτερο ανώτατο δικαστήριο της Ευρώπης.
Η Βεστάγκερ είπε ότι θα μελετήσει την κρίση του Γενικού Δικαστηρίου πριν αποφασίσει για τα επόμενα βήματα. «Η (Ευρωπαϊκή) Επιτροπή θα συνεχίσει να κοιτάζει για μέτρα επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού, με βάση τους κανόνες της ΕΕ για την κρατική βοήθεια, για να εκτιμά αν αυτά οδηγούν σε παράνομη κρατική βοήθεια», ανέφερε σε ανακοίνωσή της. «Ταυτόχρονα, η υλοποίηση της κρατικής βοήθειας πρέπει να συμβαδίζει με μία αλλαγή στη φιλοσοφία των επιχειρήσεων και τη σωστή νομοθεσία για να αντιμετωπίζονται τα κενά και να διασφαλίζεται η διαφάνεια».
«Θα μελετήσουμε προσεκτικά την απόφαση και θα εξετάσουμε πιθανά επόμενα βήματα» ανέφερε η Βεστάγκερ, ενώ υπογράμμισε ότι «εάν τα κράτη μέλη παρέχουν σε ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες φορολογικά πλεονεκτήματα που δεν είναι διαθέσιμα στους αντιπάλους τους , αυτό βλάπτει τον θεμιτό ανταγωνισμό στην ΕΕ» προσθέτοντας ότι «στερεί επίσης από το δημόσιο πορτοφόλι και τους πολίτες κεφάλαια για τις απαραίτητες επενδύσεις -ανάγκη που είναι ακόμη πιο έντονη σε περιόδους κρίσης».