Τη σύσταση ενός ειδικού δικαστηρίου που θα δικάσει τα εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία καθώς και μηχανισμούς που θα «αναγκάσουν» τη Μόσχα να πληρώσει για την ανοικοδόμηση της χώρας την οποία πολιορκεί από τις 24 Φεβρουαρίου εισηγήθηκε την Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ως προς το δεύτερο σκέλος, η Κομισιόν πρότεινε, συγκεκριμένα, τη δημιουργία μιας νέας πλατφόρμας για τη διαχείριση των παγωμένων και ακινητοποιημένων δημοσίων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας, την επένδυσή τους και τη χρήση των εσόδων υπέρ της Ουκρανίας.
Παράλληλα, η Επιτροπή τόνισε ότι ενώ συνεχίζει να υποστηρίζει το έργο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη διεθνή κοινότητα για τη σύσταση ενός ad hoc διεθνούς δικαστηρίου ή ενός εξειδικευμένου «υβριδικού» δικαστηρίου για τη διερεύνηση και τη δίωξη της Ρωσίας.
«Η Ρωσία πρέπει να πληρώσει για τα φρικτά εγκλήματά της, συμπεριλαμβανομένου του εγκλήματος της επίθεσης εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους», υπογράμμισε στη σχετική δήλωσή της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, ενώ συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, προτείνουμε τη σύσταση ενός ειδικού δικαστηρίου, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών, για τη διερεύνηση και τη δίωξη του εγκλήματος της επιθετικότητας της Ρωσίας. Είμαστε έτοιμοι να αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τη διεθνή κοινότητα για να λάβουμε την ευρύτερη δυνατή διεθνή υποστήριξη για αυτό το εξειδικευμένο δικαστήριο», συμπλήρωσε.
Επίσης «η Ρωσία πρέπει να πληρώσει οικονομικά για την καταστροφή που προκάλεσε». «Η ζημιά που υπέστη η Ουκρανία υπολογίζεται σε 600 δισ. ευρώ. Η Ρωσία και οι ολιγάρχες της πρέπει να αποζημιώσουν την Ουκρανία για τη ζημιά και να καλύψουν το κόστος για την ανοικοδόμηση της χώρας. Εχουμε τα μέσα να κάνουμε τη Ρωσία να πληρώσει. Εχουμε μπλοκάρει 300 δισ. ευρώ από τα αποθεματικά της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας και έχουμε παγώσει 19 δισ. ευρώ από τα χρήματα των Ρώσων ολιγαρχών. Βραχυπρόθεσμα, θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε, με τους εταίρους μας, μια δομή για τη διαχείριση αυτών των κεφαλαίων και την επένδυσή τους. Στη συνέχεια θα χρησιμοποιούσαμε τα έσοδα για την Ουκρανία» εξήγησε.
«Θα εργαστούμε για μια διεθνή συμφωνία με τους εταίρους μας για να γίνει αυτό δυνατό. Και μαζί, μπορούμε να βρούμε νομικούς τρόπους για να το πετύχουμε. Τα φρικτά εγκλήματα της Ρωσίας δεν θα μείνουν ατιμώρητα», κατέληξε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Υπενθυμίζεται ότι η Ουκρανία καθώς και 14 κράτη μέλη έχουν ήδη ξεκινήσει έρευνες για διεθνή εγκλήματα που διέπραξε η Ρωσία. Οι έρευνες αυτές υποστηρίζονται από την Eurojust, τον ευρωπαϊκό οργανισμό για τη δικαστική συνεργασία στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, μέσω κοινών ερευνητικών ομάδων.
Οόλα τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι μέρη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ενώ και η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως το Δικαστήριο στις έρευνές του για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Η Ρωσία, ωστόσο, δεν αποδέχεται τη δικαιοδοσία του. Αυτό σημαίνει ότι, όπως έχουν τα πράγματα, το αδίκημα της επίθεσης, που είναι έγκλημα που διαπράττεται από την ανώτατη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, δεν μπορεί να διωχθεί από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, μετέδωσε το ΑΠΕ ΜΠΕ.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή προτείνει εναλλακτικές επιλογές για να διασφαλίσει την απονομή της Δικαιοσύνης, σημείωσε η ανταποκρίτρια του Αθηναϊκού Πρακτορείου στις Βρυξέλλες Ειρήνη Ζαρκαδούλα.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν πρότεινε ένα ειδικό ανεξάρτητο διεθνές δικαστήριο που βασίζεται σε πολυμερή συνθήκη ή τη σύσταση ενός εξειδικευμένου δικαστηρίου, ενσωματωμένου σε ένα εθνικό σύστημα δικαιοσύνης με διεθνείς δικαστές –ένα υβριδικό δικαστήριο. Και για τις δύο επιλογές, η ισχυρή υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών θα ήταν απαραίτητη, τόνισε η Επιτροπή.
Η Επιτροπή επεσήμανε, επίσης, ότι «η Ρωσία και οι ολιγάρχες της πρέπει να αποζημιώσουν την Ουκρανία για τη ζημιά και την καταστροφή που προκάλεσαν». Οι Βρυξέλλες δημιούργησαν την Task Force «Freeze and Seize» ήδη από τον Μάρτιο του 2022, προκειμένου να συντονίσουν τις ενέργειες των κρατών – μελών στο κομμάτι αυτό. Με τη βοήθεια αυτής της Task Force, τα κράτη – μέλη της ΕΕ πάγωσαν περιουσιακά στοιχεία ύψους 19 δισεκατομμυρίων ευρώ που ανήκουν σε ρώσους ολιγάρχες. Επιπλέον, περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ από τα αποθεματικά της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας έχουν δεσμευτεί στην ΕΕ και σε άλλους εταίρους της G7.
Για να αξιοποιηθούν στο έπακρο αυτά τα ποσά και να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η Επιτροπή πρότεινε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- Βραχυπρόθεσμα, τη δημιουργία μιας δομής για τη διαχείριση των παγωμένων δημόσιων κεφαλαίων της Ρωσίας, την επένδυσή τους και τη χρήση των εσόδων υπέρ της Ουκρανίας.
- Μακροπρόθεσμα, μετά την άρση των κυρώσεων, τα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας θα πρέπει να επιστραφούν. Αυτό θα μπορούσε να συνδεθεί με μια ειρηνευτική συμφωνία, η οποία αποζημιώνει την Ουκρανία για τις ζημιές που υπέστη. Τα περιουσιακά στοιχεία που θα χρειαζόταν να επιστραφούν, θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν έναντι αυτής της πολεμικής αποζημίωσης.
Οι επιλογές θα παρουσιαστούν από την Επιτροπή στα κράτη μέλη για συζητήσεις και για να αποφασίσουν τα επόμενα βήματα.
Η ουκρανική προεδρία έσπευσε να χαιρετήσει την πρόταση των Βρυξελλών. «Είναι αυτό ακριβώς που προτείνουμε εδώ και καιρό», έγραψε στο Telegram ο επικεφαλής του γραφείου του Ζελένσκι Αντριι Γέρμακ, μετά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι θέλει να κινηθεί προς την σύσταση τέτοιου δικαστηρίου και την δημιουργία μηχανισμών για την χρησιμοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχεία με σκοπό την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
«Η Ρωσία θα πληρώσει για τα εγκλήματά της και τις καταστροφές» που προκάλεσε, πρόσθεσε ο Αντριι Γέρμακ.
Η Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να καταδικάσει σθεναρά τις μαζικές επιθέσεις της Ρωσίας εναντίον πολιτικών στόχων
Νωρίτερα την Τρίτη έγινε γνωστό ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να καταδικάσει σθεναρά τις μαζικές επιθέσεις της Ρωσίας εναντίον πολιτικών στόχων, ενεργειακών υποδομών και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, βάσει όσων αναφέρει το προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου, το οποίο επικαλέστηκε το ΑΠΕ ΜΠΕ.
Στο προσχέδιο τονίζεται επίσης ότι, ενόψει της χειμερινής περιόδου, η Ενωση επιβεβαιώνει την ετοιμότητα της να παράσχει επειγόντως ανθρωπιστική βοήθεια και βοήθεια πολιτικής προστασίας στην Ουκρανία και να βοηθήσει στην αποκατάσταση των ζωτικής σημασίας υποδομών.
Επιπροσθέτως υπογραμμίζεται ότι θα επανεξεταστούν οι προσπάθειες για τη διασφάλιση της πλήρους λογοδοσίας για εγκλήματα πολέμου και άλλα σοβαρότατα εγκλήματα σε σχέση με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων τρόπων εξασφάλισης λογοδοσίας για το έγκλημα της επιθετικότητας, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επιβεβαιώσει και την υποστήριξή του στις έρευνες από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Παράλληλα, στο προσχέδιο που έχει στην κατοχή του το ΑΜΠΕ αναφέρεται ότι θα εξεταστούν οι επιλογές για τη χρήση περιουσιακών στοιχείων, που έχουν παγώσει, για την υποστήριξη της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας και για σκοπούς αποκατάστασης.
Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του Πρακτορείου στις Βρυξέλλες, η εν λόγω Σύνοδος Κορυφής πιθανόν να είναι μονοήμερη, δηλαδή να πραγματοποιηθεί στις 15 Δεκεμβρίου και όχι στις 15 και 16 Δεκεμβρίου, όπως αρχικά είχε ανακοινωθεί.