Η Λεπέν ξεχύνεται στη Γαλλία σαν τις φλόγες που έκαψαν τη Νοτρ Νταμ. Οι ισπανοί ακροδεξιοί του Vox, ανεμίζοντας τα φλάμπουρα του νεοφρανκισμού, γοητεύουν έναν στους δέκα ψηφοφόρους. Στην Ιταλία κυβερνά το αμίμητο δίδυμο Λέγκας – Πεντάστερων, ενώ ως υποψήφιος ευρωβουλευτής ενός τρίτου ακροδεξιού κόμματος, των Αδελφών της Ιταλίας, μοστράρει ο εγγονός του Ντούτσε! Α, και ο Σαλβίνι διοργανώνει τη «διεθνή των εθνικιστών» στο Μιλάνο.
Στις φινλανδικές εκλογές οι ακροδεξιοί λαϊκιστές έλαβαν το ίδιο ποσοστό με τους σοσιαλδημοκράτες. Στη Βρετανία οι εκλογές της 23ης Μαΐου έχουν τον χαρακτήρα ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit – στην πραγματικότητα ο Φάρατζ είναι η Λεπέν με… μπότες Γουέλινγκτον (υποδήματα που κάποτε υπήρξαν σύμβολα της βρετανικής αριστοκρατίας).
Στην Πολωνία, το κυβερνητικό κόμμα τα βάζει με τα ΛΟΑΤΚΙ, στη Γερμανία οι Εναλλακτικοί νεκρανασταίνουν τη «λαϊκή» ρητορική που νομίζαμε ότι είχε θαφτεί κάτω από τα ερείπια του χιτλερικού μπούνκερ. Στην Ουγγαρία ο Ορμπαν ενορχηστρώνει τις αντισημιτικές επιθέσεις στον Τζορτζ Σόρος και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο Τίμοθι Γκάρτον Ας, καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στην Οξφόρδη, αρθρογραφώντας στον Guardian τονίζει ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κινδυνεύει από τον συντονισμένο εισοδισμό που επιχειρεί στους θεσμούς του η ποικιλώνυμη ευρωπαϊκή Ακροδεξιά. Αν ο Φάρατζ θέλει απλώς να φύγει από την Ενωση, γράφει, όλοι οι υπόλοιποι θέλουν κάτι παραπάνω: να την αλώσουν εκ των έσω, να υποσκάψουν τις δομές της, να τη διαλύσουν – θέλουν μία πολύ πιο χαλαρή «Ευρώπη των εθνών». Επτά δεκαετίες μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο ευρωπαϊκός ορίζοντας μαζεύει μαύρα σύννεφα.
Ο καθηγητής-αρθρογράφος υπενθυμίζει το ιστορικό των ενδοευρωπαϊκών συγκρούσεων, από τον Τριακονταετή Πόλεμο και τη Συνθήκη της Βεστφαλίας μέχρι τους Ναπολεόντειους Πολέμους και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το κάνει για να δείξει την ικανότητα αποσύνθεσης και ανασύνθεσης της Γηραιάς Ηπείρου στη γεωπολιτική σφαίρα. Σήμερα, παρατηρεί, τα διαλυτικά φαινόμενα εκδηλώθηκαν ξανά. Υπάρχουν διαμάχες μεταξύ Βορείων και Νοτίων, Δυτικών και Ανατολικών, ακόμη και εμφύλιες (του τύπου Καταλανοί εναντίον Καστιλιάνων και λοιπών Ισπανών), ενώ αναβιώνουν ξεπερασμένα στερεότυπα (του τύπου «πολιτισμένοι» εναντίον «βαρβάρων»).
Για να αποτρέψουμε την περαιτέρω αποσύνθεση πρέπει να αντιληφθούμε την αξία της Ενωσης και να την υπερασπιστούμε, λέει ο Ας.
Η πολυτιμότερη ιδέα που είχαμε ποτέ
Σε ένα κείμενό τους υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, εικοσιένας αρχηγοί κρατών-μελών της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπιος Παυλόπουλος, τονίζουν την αξία της συμμετοχής στις ευρωεκλογές:
«Θέλουμε μια ισχυρή και ολοκληρωμένη Ευρώπη. Χρειαζόμαστε μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Eνωση που έχει κοινούς θεσμούς, μια Eνωση που συνεχώς αξιολογεί το έργο της με κριτικό πνεύμα και έχει την ικανότητα να μεταρρυθμίζει την οντότητά της, μια Eνωση που στηρίζεται στους πολίτες της και στα κράτη-μέλη της, ως ζωτικής σημασίας βάση (…) Η Ευρώπη είναι σε θέση να αντέξει ένα πολύ ευρύ φάσμα απόψεων και ιδεών. Δεν πρέπει όμως να υπάρξει επιστροφή σε μια Ευρώπη στην οποία οι χώρες δεν είναι πλέον ισότιμοι εταίροι αλλά αντίπαλοι. Η ενωμένη Ευρώπη μας χρειάζεται την ισχυρή ψήφο των πολιτών της. Σας καλούμε να ασκήσετε το δικαίωμα ψήφου σας. Είναι το κοινό μας ευρωπαϊκό μέλλον αυτό για το οποίο ψηφίζουμε».
Εχει προβλήματα, αλλά είναι το σπίτι μας
Το κοινό ευρωπαϊκό σπίτι χτίστηκε από όλα τα κράτη-μέλη, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους μεν, από τη δεκαετία του 1940 έως τη δεκαετία του 1990, αλλά με την ίδια σκέψη: «Εδώ που βρισκόμαστε δεν είμαστε καλά, θέλουμε να είμαστε καλύτερα, και καλύτερος τόπος είναι μόνο η Ευρώπη».
Στη συνέχεια του σχοινοτενούς κειμένου του ο καθηγητής ασχολείται με τη στροφή του παγκοσμιοποιημένου, μετά το 1989-1991, καπιταλισμού στη χρηματιστική αναπαραγωγή των κεφαλαίων και με τον φιλελευθερισμό που διευκόλυνε τις οικονομίες της Ασίας ενώ έπληξε τα μεσαία στρώματα και τη μεσαία τάξη στη Δύση διευρύνοντας τις ανισότητες. Ειδικά για την Ευρωζώνη υπογραμμίζει το γεγονός ότι η δεκαετής οικονομική κρίση αποκάλυψε όλες τις εγγενείς αδυναμίες της. Ωστόσο επιμένει να ενστερνίζεται την ευρωπαϊκή ιδέα.
Πλέον είμαστε αξιόπιστοι, γράφει, μόνο εφόσον αναγνωρίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση περνά υπαρξιακή κρίση. Πληρώνει το τίμημα για τα λάθη του παρελθόντος, πολλά από τα οποία έχουν το κοινό χαρακτηριστικό της «φιλελεύθερης υπέρβασης». Τη λαϊκή δυσφορία εκμεταλλεύονται οι ακροδεξιοί και οι λαϊκιστές.
Ο Ας είναι φυσικά φανατικός πολέμιος του Brexit. Αν διατηρούσαμε για τα επόμενα 30 χρόνια τη σημερινή ΕΕ, με τα σημερινά επίπεδα ελευθερίας, ευημερίας, ασφάλειας και συνεργασίας, σημειώνει, αυτό θα ήταν ήδη ένα εκπληκτικό επίτευγμα. Κλείνει δε ως εξής:
«Σε μια μακρά ιστορική προοπτική, αυτή είναι η καλύτερη Ευρώπη που είχαμε ποτέ. Σας προκαλώ να μου υποδείξετε κάτι καλύτερο για την πλειονότητα των χωρών της ηπείρου μας και για τον καθένα μας. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ζούμε σε φιλελεύθερες δημοκρατίες που δεσμεύονται να επιλύσουν τις διαφορές τους μέσω Βρυξελλών και όχι με μονομερείς ενέργειες και δη στρατιωτικές. Μπορούμε να ξυπνήσουμε το πρωί της Παρασκευής, να πάρουμε το αεροπλάνο και να ταξιδέψουμε στην άλλη άκρη της Ευρώπης».