Η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα έχει σταθεροποιητικό αποτέλεσμα και θα ωφελήσει τις χώρες που βρέχονται από τη Βαλτική: αυτό δήλωσε την Παρασκευή η υπουργός Εξωτερικών Αν Λίντε, μια ημέρα αφού η γειτονική Φινλανδία δεσμεύτηκε ότι θα ζητήσει να ενταχθεί στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
«Η σουηδική ένταξη στο ΝΑΤΟ θα αύξανε το διακύβευμα των στρατιωτικών συγκρούσεων και θα απέτρεπε έτσι τις συγκρούσεις στη βόρεια Ευρώπη», εξήγησε η Αν Λίντε στους δημσιογράφους παρουσιάζοντας μια κοινοβουλευτική έρευνα για την ασφάλεια.
«Η άποψή μας είναι πως δεν θα υποστούμε συμβατική στρατιωτική επίθεση ως αντίδραση σε μια ενδεχόμενη υποψηφιότητα για το ΝΑΤΟ», πρόσθεσε η Λίντε.
Χωρίς να διατυπώνει επισήμως σύσταση, η έκθεση του σουηδικού κοινοβουλίου -όγκου 40 σελίδων- υπογραμμίζει αριθμό πλεονεκτημάτων για τη Σουηδία, αν ενταχθεί στο NATO μαζί με τη γειτονική της Φινλανδία, που αναμένεται ότι θα επισημοποιήσει την υποψηφιότητά της μεθαύριο, Κυριακή.
Η έκθεση καταλήγει επίσης στο συμπέρασμα πως, ως μη μέλος του ΝΑΤΟ, η Σουηδία δεν έχει αυτή τη στιγμή «εγγυήσεις» ότι θα της παρασχεθεί βοήθεια σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση.
«Στο σημερινό πλαίσιο (…) δεν υπάρχει εγγύηση ότι η Σουηδία θα βοηθηθεί αν γίνει στόχος σοβαρής απειλής ή επίθεσης», υπογραμμίζεται.
Η Σουηδία αναμένεται ευρέως ότι θα ακολουθήσει το παράδειγμα της Φινλανδίας και η Στοκχόλμη μπορεί να ζητήσει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ακόμη και την προσεχή Δευτέρα. Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι, αιρετοί ή απλοί πολίτες, που ανησυχούν μην όλα γίνονται βιαστικά –στη σκιά και της απόφασης της Φινλανδίας να προχωρήσει άμεσα τις διαδικασίες ένταξης στη Βορειοατλαντική Συμμαχία
«Ολοι θα ήθελαν να έχουμε περισσότερο χρόνο, επειδή είναι ένα τεράστιο ζήτημα», ανέφερε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ο σοσιαλδημοκράτης πρώην πρωθυπουργός Στέφαν Λεβέν. «Ταυτόχρονα γνωρίζουμε ότι δεν έχουμε πάντα τον χρόνο που θα θέλαμε».
Στην πορεία της προς το ΝΑΤΟ, η Στοκχόλμη φάνηκε να ακολουθεί άλλους. Η ιδέα μιας υποψηφιότητας δεν επιβλήθηκε αληθινά παρά μόνο όταν έγινε φανερό πως η γειτονική Φινλανδία επρόκειτο να κάνει αυτό το βήμα.
Μια εικόνα, στην οποία η Σουηδία εικονίζεται ως… Μίστερ Μπιν ο οποίος συλλαμβάνεται να αντιγράφει αδιάντροπα από τον φινλανδό διπλανό του, έχει γίνει viral στη διάρκεια των συνομιλιών.
«Κι εγώ θα ήθελα να μπορούσε η Φινλανδία να περιμένει», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο η σουηδή πρώην υπουργός Εξωτερικών Μάργκοτ Βάλστρεμ.
«Είναι ένα θέμα που επανέρχεται στις συζητήσεις και που ανησυχεί, θα θέλαμε να έχουμε περισσότερο χρόνο για να συζητήσουμε, να ακούσουμε τους αντιπροσώπους και τα επιχειρήματα», προσθέτει η Βάλστρεμ, η οποία έχει και η ίδια αλλάξει γνώμη, καθώς τασσόταν για καιρό εναντίον μιας ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Ιστορικά κατά της ένταξης, το κόμμα της πρωθυπουργού Μαγκνταλένα Άντερσον αναμένεται να ανακοινώσει μεθαύριο, Κυριακή, μια αλλαγή γραμμής, ανοίγοντας το δρόμο σε μια υποψηφιότητα της σκανδιναβικής χώρας, η οποία έχει μείνει εκτός στρατιωτικών συμμαχιών για περισσότερο από δύο αιώνες.
Όμως, τόσο στη διάρκεια της εσωτερικής διαβούλευσης όσο και σε εθνι9κό επίπεδο, διατυπώθηκαν επικρίσεις ότι η συζήτηση που γίνεται είναι προσχηματική και έχει στόχο την ευθυγράμμιση με τη φινλανδική απόφαση.
«Δεν είναι η Σουηδία που ελέγχει το χρονοδιάγραμμα, αλλά η Φινλανδία, επειδή αυτή είναι που έχει σύνορα 1.300 χιλιομέτρων με τη Ρωσία», σημείωσε ο Αντερς Λίντμπεργκ, πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας Aftonbladet και προσκείμενος στους σοσιαλδημοκράτες.
Η αλλαγή είναι ακόμη πιο σημαντική επειδή η Σουηδία «οικοδόμησε την ταυτότητά της πάνω στην ουδετερότητά της» και μετά πάνω στην ένταξή της στο Κίνημα των Αδεσμεύτων, σημειώνει ο αναλυτής.
«Ευχαριστούμε» τη Φινλανδία
Η σκανδιναβική χώρα δεν είχε πόλεμο στο έδαφός της από την αρχή του 19ου αιώνα, όταν απαρνήθηκε τις στρατιωτικές συμμαχίες μετά τη ναπολεόντεια περίοδο.
Συνηθισμένη να λαμβάνει αποφάσεις έπειτα από μακρές συνεδριάσεις κυβερνητικών επιτροπών ώστε να επιτυγχάνεται συναίνεση, η χώρα αναγκάστηκε αυτή τη φορά να αντιδράσει κατεπειγόντως, με μια έκθεση για την ένταξη στο ΝΑΤΟ που δόθηκε στη δημοσιότητα από τα κοινοβουλευτικά κόμματα έπειτα από μόνο λίγες εβδομάδες εργασίας.
Για τους ειδικούς στη στρατιωτική ασφάλεια, οι σουηδοί αξιωματούχοι δεν μπορούν να κατηγορήσουν παρά τον εαυτό τους γι’ αυτό, καθώς απέφευγαν σε υπερβολικό βαθμό να βάλουν στο τραπέζι το θέμα του ΝΑΤΟ.
«Πριν οι σουηδοί σοσιαλδημοκράτες έλεγαν πάντα: ‘θα το σκεφτούμε όταν ενταχθεί η Φινλανδία’. Επειδή πίστευαν πως η Φινλανδία δεν θα ενταχθεί ποτέ», υπογραμμίζει η Ελίζαμπεθ Μπρο, ειδική στην άμυνα των σκανδιναβικών χωρών στο American Enterprise Institute.
Η Φινλανδία, από την πλευρά της, είχε θεωρητικοποιήσει μια «επιλογή ΝΑΤΟ», δηλαδή τη δυνατότητα να ενταχθεί γρήγορα στη συμμαχία σε περίπτωση που υπήρχε ανάγκη και πολιτική συναίνεση γι’ αυτό.
«Την ευθύνη γι’ αυτή την κατάσταση την έχουν οι άνθρωποι και οι οργανισμοί που αρνούνταν μέχρι πολύ πρόσφατα να συζητήσουν για το ΝΑΤΟ», εκτιμά ο Ρόμπερτ Ντάλσγιε, ερευνητής στο σουηδικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Άμυνα (FOI).
«Συνεπώς ναι, προχωράει γρήγορα. Όμως προχωράει γρήγορα επειδή είναι ζήτημα εθνικής ασφαλείας (…) Δεν μπορούμε να καθυστερούμε επ’ αόριστον επειδή κάποιοι δεν ενδιαφέρονταν προηγουμένως για το θέμα», υπογραμμίζει ο ειδικός.
Για άλλους, η Φινλανδία προσέφερε την καλύτερη δυνατή υπηρεσία στη Σουηδία επιταχύνοντας την κίνηση προς τη Βορειοατλαντική συμμαχία.
Οι Σουηδοί, που με κάποια συγκατάβαση αποκαλούν «μικρούς αδελφούς» τους άλλους σκανδιναβούς γείτονές τους που έχουν μικρότερο πληθυσμό, βρέθηκαν τούτη τη φορά αυτοί στο ρόλο του «μικρού».
«Χωρίς τη Φινλανδία, η Σουηδία δεν θα εντασσόταν ποτέ στο ΝΑΤΟ. Ευχαριστούμε, μεγάλε αδελφέ!», ήταν χθες, Πέμπτη, ο τίτλος άρθρου της εφημερίδας Expressen.