«Η κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά του Αιγαίου δεν αμφισβητείται. Η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών πρέπει να γίνονται σεβαστές και να προστατεύονται».
Με τις δύο φράσεις αυτές ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις, έκοψε τον αέρα στον Ταγίπ Ερντογάν, δίνοντας σαφή και ξεκάθαρη απάντηση στις απειλές τουρκικής εισβολής στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου με το γλαφυρό «θα έρθουμε ένα βράδυ ξαφνικά» που επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ο τούρκος πρόεδρος.
Είχε προηγηθεί το μήνυμα της γαλλίδας υπουργού Εξωτερικών, Κατρίν Κολονά, κατά τη συνάντησή της με τον Νίκο Δένδια, ότι η Γαλλία ήταν και θα είναι στο πλευρό της Ελλάδας και της Κύπρου όταν υπάρχουν απειλές και παραβιάσεις της κυριαρχίας τους. Επανέλαβε μάλιστα ότι βάσει της συμφωνίας εταιρικής στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδος – Γαλλίας, προβλέπεται αμοιβαία στρατιωτική συνδρομή σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης.
«Το άρθρο 21 περιγράφει ακριβώς αυτή την περίπτωση, και περιγράφει ότι αν τα δύο μέρη διαπιστώσουν ότι υπάρχει μια ένοπλη επίθεση στο έδαφος της μίας ή της άλλης χώρας υπάρχει αμοιβαία συνδρομή», σημείωσε η κυρία Κολονά.
Επικοινωνία Α/ΓΕΕΘΑ με τον γάλλο ομόλογό του
Την ίδια ήμερα (Τρίτη) ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον γάλλο ομόλογό του, στρατηγό Τιερί Μπουρκάρ (Thierry Burkhard).
Συζητήθηκαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος με ιδιαίτερη έμφαση στις τελευταίες εξελίξεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, καθώς και στις ευρύτερες επιπτώσεις του αναθεωρητισμού στην αρχιτεκτονική ασφαλείας του Ευρωατλαντικού Χώρου.
Ενόψει της επικείμενης συνόδου των αρχηγών ΓΕΕΘΑ του ΝΑΤΟ, η οποία θα λάβει χώρα στο Ταλίν της Εσθονίας από 16 έως 18 Σεπτεμβρίου, οι δύο αρχηγοί συζήτησαν επίσης θέματα που άπτονται της αποτρεπτικής και αμυντικής διάταξης της Συμμαχίας και του ευρύτερου ρόλου που δύναται και πρέπει να αναλάβει η ΕΕ.
Ειδική αναφορά έγινε επίσης στη διαρκώς ενισχυόμενη σχέση των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών και στην περαιτέρω εμβάθυνσή της μέσω ασκήσεων και συνεκπαιδεύσεων, οι οποίες -όπως τονίζτηκε- συμβάλλουν στην προαγωγή του επιπέδου της επιχειρησιακής ετοιμότητας, της μαχητικής ικανότητας και της διαλειτουργικότητας των Ενόπλων Δυνάμεων σε διμερές, πολυμερές και διασυμμαχικό πλαίσιο.
Τέλος, οι δύο αρχηγοί τόνισαν τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι δύο χώρες με τις διεθνείς συνεργασίες στις οποίες συμμετέχουν και που αποσκοπούν στην εδραίωση της σταθερότητας και της ασφάλειας στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Αφρική.
Η ερώτηση που τέθηκε από την ΕΡΤ (Λένα Αργύρη), την ιστοσελίδα Hellas Journal (Μιχάλης Ιγνατίου) και το ΑΠΕ-ΜΠΕ (Πέτρος Κασφίκης) στον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε ως εξής:
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε την Ελλάδα ότι “κατέχει νησιά στο Αιγαίο Πέλαγος” που έχουν, σύμφωνα με τον ίδιο, καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης. Είπε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να «κάνει ό,τι είναι απαραίτητο» όταν έρθει η ώρα.
Συμφωνείτε με τον κ. Ερντογάν ότι η Ελλάδα κατέχει τα (ελληνικά) νησιά στο Αιγαίο;
Επίσης, ο Ερντογάν απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο. Σύμφωνα με τα διεθνή ΜΜΕ, είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν είναι τόσο απειλητικός. Φαίνεται αποφασισμένος να κάνει πόλεμο κατά της Ελλάδας. Τι κάνει η Αμερική για να τον σταματήσει; Και όπως γνωρίζετε, οι εκκλήσεις προς στον Ερντογάν δεν σημαίνουν τίποτα για αυτόν.
Στην απάντησή του ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών δεν μπορούσε να γίνει πιο σαφής:
«Σε μια συγκυρία όπου η Ρωσία έχει εισβάλει σε ένα κυρίαρχο ευρωπαϊκό κράτος, οι δηλώσεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις μεταξύ των Συμμάχων του ΝΑΤΟ δεν είναι ιδιαιτέρως αντιπαραγωγικές.
»Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να ενθαρρύνουν τους Συμμάχους στο ΝΑΤΟ να συνεργάζονται για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή και για την επίλυση των διαφορών με διπλωματία. Η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών πρέπει να γίνονται σεβαστές και να προστατεύονται.
»Η κυριαρχία της Ελλάδας σε αυτά τα νησιά δεν αμφισβητείται. Καλούμε όλα τα μέρη να αποφύγουν τη ρητορική και τις ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν περαιτέρω την ένταση».
At a time when Russia has again invaded a sovereign European state, statements that could raise tensions between NATO Allies are particularly unhelpful.
The United States continues to encourage our NATO Allies to work together to maintain peace and security in the region, and to resolve differences diplomatically.
The sovereignty and territorial integrity of all countries should be respected and protected. Greece’s sovereignty over these islands is not in question. We urge all parties to avoid rhetoric and actions that could further raise tensions.
Τον χαβά του ο Τσαβούσογλου
Σε μια προσπάθεια να «απαντήσει» στη διπλωματική εκστρατεία της Αθήνας για την ανάδειξη και διεθνοποίηση των τουρκικών απειλών κατά της Ελλάδας, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου απέστειλε επιστολή σε 25 κράτη-μέλη της ΕΕ (πλην Ελλάδας και Κύπρου), στον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ και τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, με την οποία δηλώνει μεν ότι η Τουρκία θελει διάλογο για την επίλυση των ζητημάτων, ωστόσο θέτει ξανά θέμα αμφισβήτησης της κυριαρχίας νησιών και νησίδων.
Οπως λέει ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, υπάρχει μια σειρά από στενά συνδεδεμένα και αλληλένδετα προβλήματα στο Αιγαίο, όπως το πλάτος των χωρικών υδάτων και του εθνικού εναέριου χώρου, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των χωρικών υδάτων, η παραβίαση του μη στρατιωτικού καθεστώτος των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Επιπρόσθτετα, ισχυρίζεται ότι υπάρχουν νησιά, βραχονησίδες και βράχια, καθώς επίσης περιοχές εξυπηρέτησης όπως SAR, FIR και NAVTEX που «δεν ανήκουν στην ελληνική κυριαρχία σύμφωνα με τις διεθνής συνθήκες».
Μεταξύ άλλων σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο της οποίας ο εναέριος χώρος (10 μίλια) δεν συμπίπτει με τα χωρικά ύδατα (6 μίλια) και ότι αυτό δεν αναγνωρίζεται από καμία άλλη χώρα.
H επιστολή Τσαβούσογλου :
Ενόψει των πρόσφατων προσπαθειών της Ελλάδας να δημιουργήσει ένα ψευδές αφήγημα εναντίον της Τουρκίας διαστρεβλώνοντας τα γεγονότα και το διεθνές δίκαιο, καθώς και ακούραστα σχέδια για την απομόνωση της Τουρκίας στην περιοχή.
Θα ήθελα να σας ενημερώσω για τις απόψεις και την προοπτική της Τουρκίας σχετικά με την επίλυση των εκκρεμών διαφορών στο Αιγαίο .
Το Αιγαίο Πέλαγος είναι μια στενή, ημι-κλειστή θάλασσα που συνορεύει τόσο με την Τουρκία όσο και με την Ελλάδα Προσφέρει μια μοναδική γεωγραφία με χιλιάδες νησιά, νησίδες και βράχους. Παρέχει επίσης ένα φυσικό πέρασμα μεταξύ της Μεσογείου και των Τουρκικών Στενών, το οποίο συνδέει την Μαύρη Θάλασσα, με τις θάλασσες και τους ωκεανούς του υπόλοιπου κόσμου.
Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα που να έχουν καθοριστεί από έγκυρες συμφωνίες ή οποιαδήποτε κοινή αντίληψη στο Αιγαίο, οι Συνθήκες Ειρήνης της Λωζάνης 1923 και του Παρισιού του 1947 αποτέλεσαν αντικειμενικά καθεστώτα συνθηκών, τα οποία με τη σειρά τους δημιουργούν ισορροπία στο Αιγαίο,όλες οι χώρες, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της Τουρκίας και της Ελλάδας, επωφελούνται από αυτήν την ισορροπία όσον αφορά την ασφάλεια, τις οικονομικές δραστηριότητες, τη ναυσιπλοΐα και άλλες παραδοσιακές χρήσεις της ανοικτής θάλασσας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Ωστόσο, η Ελλάδα προσπαθεί να αλλάξει την ισορροπία και το status quo στο Αιγαίο προς όφελός της εις βάρος των ζωτικών και νόμιμων συμφερόντων της Τουρκίας μέσω μονομερών πράξεων με την πάροδο του χρόνου κατά παράβαση των συμβατικών της υποχρεώσεων και του διεθνούς δικαίου, όπως η επέκταση του ορίου χωρικών υδάτων από 3 ν.μ. σε 6 ν.μ., επίμονη απειλή περαιτέρω μονομερούς επέκτασης των χωρικών υδάτων της , παραβίαση του καθεστώτος αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και πρακτική ενός παράνομου εθνικού εναέριου χώρου 10 ν.μ. παρά τις επίμονες αντιρρήσεις, διαμαρτυρίες και προειδοποιήσεις της Τουρκίας.
Υπάρχουν ορισμένα στενά συνδεδεμένα και αλληλένδετα ζητήματα στο Αιγαίο Πέλαγος. Τα ζητήματα αυτά είναι το εύρος της χωρικής θάλασσας και του εθνικού εναέριου χώρου, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των χωρικών υδάτων, η παραβίαση του καθεστώτος αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, τα νησιά, τις νησίδες και τους βράχους που δεν παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα με έγκυρες διεθνείς συνθήκες, περιοχές αρμοδιότητας συμπεριλαμβανομένων των SAR, FIR και NAVTEX.
Η παραβίαση του καθεστώτος αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στην Τουρκία. Από τα 23 νησιά, τουλάχιστον 16 από αυτά διαθέτουν στρατιωτικές εγκαταστάσεις και ένοπλες δυνάμεις σε κοντινή απόσταση από την Τουρκία. Πρόκειται για ουσιαστική παραβίαση των Συνθηκών της Λωζάνης και των Παρισίων του 1923 και του 1947. Κάναμε μια νομική παρατήρηση πέρυσι μέσω των επιστολών μας προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ ότι υπάρχει ισχυρή νομική σύνδεση μεταξύ της αποστρατιωτικοποίησης και της κυριαρχίας, όπως ορίζεται στις προαναφερθείσες συνθήκες.
Η Ελλάδα προσπαθεί επίσης να εκφράσει τους ισχυρισμούς της για τις λεγόμενες παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου της. Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν έχουν καμία νομική βάση και απορρέουν από μια μοναδική στο είδος της παράνομη πρακτική στην οριοθέτηση του εθνικού εναέριου χώρου. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το εύρος του εθνικού εναέριου χώρου πρέπει να συμβαδίζει με το πλάτος της χωρικής θάλασσας. Ωστόσο, η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι έχει 10 ναυτικά μίλια εναέριου χώρου, παρά το γεγονός ότι το εύρος της χωρικής της θάλασσας στο Αιγαίο είναι 6 ναυτικά μίλια. Αυτό καθιστά την Ελλάδα τη μοναδική χώρα στον κόσμο με ασυνεπή όρια χωρικών υδάτων και εναέριου χώρου, επίσης μη αναγνωρισμένη από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Αυτά τα αλληλένδετα και νομικά συνδεδεμένα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν μόνο μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης. Για παράδειγμα, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του Αιγαίου, η οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν δεν επιλυθούν οι διαφορές σχετικά με το όριο της χωρικής θάλασσας ή την κυριαρχία ορισμένων νησιωτικών σχηματισμών βάσει των προαναφερθεισών Συνθηκών.
Δυστυχώς, η Ελλάδα υποστηρίζει δημόσια ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά στο Αιγαίο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας εκτός από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Η Ελλάδα δεν αρνείται μόνο την ύπαρξη των άλλων εκκρεμών διαφορών και των νόμιμων δικαιωμάτων της Τουρκίας, αλλά και παρουσιάζοντας αυτά τα ζητήματα ως μονομερείς αξιώσεις της Τουρκίας, αρνείται να συμμετάσχει σε ουσιαστικό διάλογο, όπως απαιτείται από το διεθνές δίκαιο. Αυτή η μη εποικοδομητική προσέγγιση δεν είναι ούτε βιώσιμη ούτε διαρκής για την επίτευξη ειρηνικής επίλυσης όλων αυτών των διαφορών στο Αιγαίο.
Επιπλέον, αντί να προσπαθήσει να επιλύσει τις διαφορές διμερώς με την Τουρκία, η Ελλάδα επιλέγει να απευθυνθεί σε τρίτους και συνεχίζει τις προσπάθειές της να εμπλέξει την ΕΕ ως μέρος στις διμερείς μας διαφορές, κατά παράβαση της συμφωνίας μεταξύ του Προέδρου Ερντογάν και του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη στις 13 Μαρτίου 2022 στην Κωνσταντινούπολη. Η μονόπλευρη πολιτική επίκληση των τρίτων μερών, ιδίως της ΕΕ, η οποία εκλαμβάνει τις παράνομες μαξιμαλιστικές ελληνικές αξιώσεις ως αδιαμφισβήτητα γεγονότα, δεν βοηθά στην επίλυση των Διαφορών του Αιγαίου και αντίθετα τις περιπλέκει
Τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα έχουν νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα στο Αιγαίο Πέλαγος. Πιστεύουμε ότι η Θάλασσα του Αιγαίου μπορεί να γίνει μια θάλασσα φιλίας και συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, μόνο εάν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τα νόμιμα συμφέροντα και των δύο χωρών είναι αμοιβαία αναγνωρισμένα και σεβαστά.
Η Τουρκία είναι πλήρως προσηλωμένη στην ειρηνική διευθέτηση των διαφορών μέσω ειλικρινούς διαλόγου και ουσιαστικών διαπραγματεύσεων σε πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης.Αυτό θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα και των δύο χωρών και ολόκληρης της περιοχής για την αποκλιμάκωση των εντάσεων και τη δημιουργία συνθηκών που θα διασφαλίζουν την ανάπτυξη της φιλίας. Λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή, γνωρίζω ότι υπάρχει μια αυξανόμενη ανησυχία εντός της ΕΕ όσον αφορά τη στάση της Ελλάδας, η οποία έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο και απειλεί τα ζωτικά και νόμιμα συμφέροντα της Τουρκίας.
Πιστεύω ότι θα μπορούσατε να συμβάλλετε στις προσπάθειες για την ενίσχυση της ειρήνης και της σταθερότητας στο Αιγαίο ενθαρρύνοντας την Ελλάδα να απέχει από κλιμακούμενες ρητορείες και πράξεις και να συμμετέχει σε έναν ουσιαστικό και γνήσιο διάλογο με την Τουρκία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.