Στις ΗΠΑ τα σημαντικά ορόσημα του εμβολιαστικού προγράμματος κατακτώνται το ένα μετά το άλλο –έργο Τζο Μπάιντεν. Τώρα και τα κρούσματα βρίσκονται σε πτώση. Η χειρότερα πληττόμενη χωρα από την πανδημία του κορονοϊού –έργο Ντόναλντ Τραμπ– βγαίνει από τον εφιάλτη. Ομως υπάρχει μια ανησυχία: οι Αμερικανοί εμβολιάζονται μεν μαζικά, αλλά δεν είναι λίγοι εκείνοι που επαναπαύονται, αμελούν και τελικά χάνουν το ραντεβού για τη δεύτερη δόση του εμβολίου.
Οπως έγινε γνωστό και σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC), σχεδόν το 8% των ανθρώπων που έκαναν την πρώτη δόση του εμβολίου της Pfizer/BioNTech ή της Moderna, έχασαν τη δεύτερη δόση τους. Το γεγονός ανησυχεί τις υγειονομικές αρχές στις ΗΠΑ, οι οποίες δεν θέλουν να δουν περαιτέρω αύξηση του φαινομένου. Και θα πρέπει να απασχολήσει και τις ευρωπαϊκές αρχές –και στην Ελλάδα– που τώρα τρέχουν ακόμα τις πρώτες δόσεις και θα έχουν τα δεύτερα ραντεβού διάσπαρτα μέσα στο καλοκαίρι.
Οπως παρατήρησαν οι New York Times, είναι ένα νέο πρόβλημα μέσα στο πρόβλημα του να πεισθούν εκατομμύρια άνθρωποι να κάνουν την πρώτη δόση τους. Σταδιακά φαίνεται να αυξάνεται ο αριθμός των απρόθυμων ή αδιάφορων να εμβολιασθούν πλήρως και με τη δεύτερη δόση, κάτι που θα εξασφάλιζε την καλύτερη δυνατή προστασία τους έναντι του κορονοϊού. Οι αιτίες για το πρόβλημα ποικίλλουν, από τους όψιμους φόβους ορισμένων για τις πιθανές παρενέργειες των εμβολίων, μέχρι την αντίληψη ότι η μία μόνο δόση παρέχει επαρκή προστασία (κάτι που δεν ισχύει στα εμβόλια δύο δόσεων).
Υπάρχουν όμως και αντικειμενικά προβλήματα, καθώς έχουν ακυρωθεί αρκετά ραντεβού εμβολιασμού δεύτερης δόσης στις ΗΠΑ εξαιτίας της έλλειψης εμβολίων ή της διαθεσιμότητας του ίδιου εμβολίου με αυτό που είχε γίνει η πρώτη δόση. Όχι σπάνια, κάποιος που είχε κάνει την πρώτη δόση με Pfizer, όταν πήγε για τη δεύτερη δόση, υπήρχε διαθέσιμο μόνο το εμβόλιο της Moderna – και το αντίστροφο. Κάπως έτσι, μερικοί άνθρωποι παράτησαν τελείως τη δεύτερη δόση.
Εξαρχής οι αμερικανικές υγειονομικές Αρχές είχαν ανησυχίες ότι θα ήταν δύσκολο να πείσουν τους πάντες να επιστρέψουν για τη δεύτερη δόση σε λίγες μόνο εβδομάδες μετά την πρώτη. Σε μερικές πολιτείες οι αρχές τηλεφωνούν, στέλνουν μηνύματα (SMS ή email), ακόμη και γράμματα για να υπενθυμίσουν στους πολίτες τη δεύτερη δόση τους.
Οι ενδείξεις από τις κλινικές δοκιμές και από την έως τώρα εμπειρία στον «πραγματικό» κόσμο είναι ότι η παράλειψη της δεύτερης δόσης ενέχει κινδύνους. Σε σχέση με τις δύο δόσεις, η μία μόνο δόση πυροδοτεί μια ασθενέστερη ανοσολογική απόκριση και μπορεί να αφήνει ορισμένους μερικά εμβολιασμένους πιο ευάλωτους στη λοίμωξη Covid-19. Ακόμη, μια μόνο δόση πιθανώς σημαίνει προστασία μικρότερης διάρκειας.
Μέχρι στιγμής το μοναδικό μονοδοσικό εμβόλιο είναι αυτό της αμερικανικής Johnson & Johnson, για το οποίο οι αρχές έδωσαν το «πράσινο φως» να επαναληφθούν οι εμβολιασμοί έπειτα από μία σύντομη αναστολή, προκειμένου να εξετασθούν καλύτερα οι αναφορές για την πολύ σπάνια πιθανότητα εμφάνισης θρόμβωσης ως παρενέργεια. Η υπερβολική ανησυχία που προκλήθηκε πιθανώς θα οδηγήσει λιγότερους ανθρώπους να εμβολιασθούν με αυτό το εμβόλιο, οπότε είναι ζωτικό να μη χάσουν πολλοί άνθρωποι τη δεύτερη δόση των υπολοίπων εμβολίων.
Πάντως, το ποσοστό 92% πλήρους εμβολιασμού θεωρείται αρκετά υψηλό με βάση τα ιστορικά δεδομένα για τα εμβόλια, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι συνήθως περίπου τα τρία τέταρτα των ενηλίκων επιστρέφουν για τη δεύτερη δόση κάποιου εμβολίου.