Εννέα μήνες. Τόσοι πέρασαν από την τελευταία συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά —ήταν Ιανουάριος του 2021, όταν μία ημέρα πριν την επανέναρξη των διερευνητικών με την Τουρκία, εκείνος έβγαινε στην «Καθημερινή της Κυριακής» και ύψωνε μπαϊράκι, απορρίπτοντας τόσο τις επαφές όσο και την στρατηγική προσφυγής στη Χάγη και ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει τα μνημόνια που προκύπτουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Τώρα, ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ επιστρέφει με τον ίδιο τρόπο στην πολιτική επικαιρότητα, επιχειρώντας αυτή τη φορά να καθορίσει και το ιδεολογικό πρόσημο της κυβέρνησης την οποία θεωρητικά στηρίζει, αμφισβητώντας εμμέσως πλην σαφώς τη διεύρυνση προς το Κέντρο που επιχειρεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο βουλευτής Μεσσηνίας, πρώην πρόεδρος της ΝΔ και πρώην Πρωθυπουργός, έδωσε μια δισέλιδη συνέντευξη στα «Νέα Σαββατοκύριακο» και στον Διονύση Νασόπουλο, στον οποίο μίλησε για μια σειρά από ζητήματα, από την Άνγκελα Μέρκελ ως τον πρόσφατο ανασχηματισμό, για τον οποίο μάλιστα παρατήρησε ότι «δεν πρέπει να στέλνει αντιφατικά μηνύματα». Προσέθεσε δε με νόημα, όσον αφορά στα περί διεύρυνσης του κόμματος προς το Κέντρο και την Κεντροαριστερά και υιοθέτησης ανάλογων θέσεων από τους συγκεκριμένους χώρους, ότι «η ΝΔ δεν είναι Ποτάμι» (μια πολλαπλώς ενδιαφέρουσα δήλωση, αν αναλογιστεί κανείς ότι ήταν επί των ημερών του, το 2012, όταν η «καθαρόαιμη Δεξιά» Νέα Δημοκρατία έπεσε στο 18,85 % και έφτασε πιο κοντά σε ποσοστά… Ποταμιού).
Μιλώντας για την απερχόμενη καγκελάριο, ο κ. Σαμαράς επιχείρησε να καταγραφεί ξεκάθαρα ως αντιμερκελιστής. Κληθείς να σχολιάσει τις πρόσφατες δηλώσεις της Μέρκελ, η οποία παραδέχτηκε ότι από τις πιο δύσκολες στιγμές της θητείας της ήταν ότι «ζήτησε πολλά από την Ελλάδα» και αν το θεωρεί αυτό δικαίωση, δεδομένου ότι εκείνος βρέθηκε απέναντι στις απαιτήσεις του Βερολίνου την περίοδο 2012-2014, ο πρώην Πρωθυπουργός, απάντησε:
«“Δικαίωση” για μένα δεν είναι αυτά που λέει ξαφνικά η κυρία Μέρκελ σήμερα. Δικαίωση ήταν το γεγονός ότι ήδη από τον Νοέμβριο του 2014 το Eurogroup ομόφωνα αποφάσιζε ότι η Ελλάδα μπορούσε να βγει οριστικά από τα Μνημόνια. Τότε! Κι όμως, τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια μας! Με συνέπεια τρίτο Μνημόνιο. Για να μας πουν μετά ότι η χώρα πήγε πίσω 10 χρόνια! Κά-ποιοι λοιπόν εκτός Ελλάδος είδαν τότε την άνοδο του Τσίπρα σαν μιαν “ευκαιρία” να ξαναφέρουν το Grexit στο τραπέζι: Για να επιβάλλουν την “πειθαρχία» στα υπόλοιπα κράτη – μέλη… Η τιμωρία της “δύστροπης” Ελλάδας θα ήταν το “μαστίγιο”, για κάθε “απείθαρχο” στην Ευρώπη. Γι’ αυτό και χρειάστηκαν την κυβέρνηση Τσίπρα… Ποιος δεν θυμάται ότι η κυρία Μέρκελ εκμεταλλεύτηκε τα ολέθρια σφάλματα των Τσίπρα – Βαρουφάκη για να αποσπάσει από την Ελλάδα αδιανόητες υποχωρήσεις, τις οποίες εγώ ξεκάθαρα είχα αρνηθεί. Ποιος ξεχνάει το Υπερταμείο, δηλαδή την εκχώρηση ολόκληρης της Εθνικής Περιουσίας για 99 χρόνια! Ή την εκχώρηση της μακεδονικής ταυτότητας στα Σκόπια… Η κυρία Μέρκελ “στενοχωριέται” σήμερα για όσα ζητούσε τότε από τους Ελληνες. Αλλά όταν, κατά δήλωσή όλων τους, “τα καταφέρναμε», τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια μας! Δεν θυμάμαι να στήριξε την Ελλάδα…»
Στη δε ερώτηση για το αν θα λείψει η Μέρκελ από την Ευρώπη, ο κ. Σαμαράς σχολίασε ότι η επί 16ετία καγκελάριος δεν ήταν «οραματίστρια», αλλά «διαχειρίστρια».
«Διαχειρίστηκε την ισχύ που της κληροδότησαν οι προκάτοχοί της στην καγκελαρία – οι αληθινοί ηγέτες που προηγήθηκαν: Ο Κολ που είχε το όραμα της Ενωμένης Γερμανίας – και κατάφερε να το κάνει πραγματικότητα. Και ο Σρέντερ που είχε το όραμα να μεταρρυθμίσει την ενωμένη πλέον Γερμανία και να την κάνει ανταγωνιστική διεθνώς – και το πέτυχε. Η κυρία Μέρκελ οραματίστρια δεν ήταν. Διαχειρίστρια ήταν… Και σήμερα βλέπουμε μια Ευρώπη μειωμένης πολιτικής συνοχής, που παρακολουθεί και δεν ηγείται», είπε.
Πιο ενδιαφέρον ωστόσο είχαν τα όσα είπε ο κ. Σαμαράς για τον πρόσφατο ανασχηματισμό, για τον οποίο είχε ορισμένες παρατηρήσεις να κάνει προς τον κ. Μητσοτάκη.
Αφού αποδέχτηκε ότι είναι προνόμιο του Πρωθυπουργού να επιλέγει τους υπουργούς του, προσέθεσε με νόημα: «Ομως απαιτείται πάντοτε ιδιαίτερη προσοχή. Διότι σε κάθε ανασχηματισμό εκπέμπεται κι ένα “μήνυμα”, υπάρχει “συμβολισμός”. Και ο συμβολισμός αυτός δεν πρέπει να στέλνει αντιφατικά μηνύματα. Οτι δηλαδή η παράταξή μας υιοθετεί σήμερα απόψεις που η ίδια έχει πολεμήσει, όπως οι Πρέσπες και το σχέδιο Ανάν. Ή ότι επιβραβεύει πρόσωπα που έχουν αντίθετη πολιτική άποψη…»
Στη δε ερώτηση αν η ΝΔ εν τέλει στρίβει στο πολιτικό Κέντρο, δεδομένης και της δήλωσης του κ. Μητσοτάκη στη ΔΕΘ ότι το κόμμα εκφράζει τον πολιτικό χώρο από τη Δεξιά ως και την Κεντροαριστερά, ο κ. Σαμαράς άσκησε εμφανώς κριτική για επιλογές που έχουν γίνει.
Είπε συγκεκριμένα:
«Στις εκλογές του 2019 το εκλογικό σώμα έδωσε αυτοδυναμία στη ΝΔ, εκφράζοντας την αντίθεσή του, με-ταξύ άλλων, στην πολιτική ΣΥΡΙΖΑ στο Μεταναστευτικό, την εγκληματικότητα και τις Πρέσπες. Ταυτόχρονα έδωσε καθαρή εντολή στη ΝΔ για εκκαθάριση των σκευωριών του ΣΥΡΙΖΑ και για να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα, η ανάπτυξη και η μεσαία τάξη. Οποιος θέλει να υπηρετήσει αυτές τις θέσεις, για τις οποίες έλαβε αυτοδυναμία η ΝΔ, είναι ευπρόσδεκτος. Αυτό σημαίνει “διεύρυνση“… Αλλά όταν “επιλέγονται” άτομα με αντίθετες θέσεις, αυτό δεν λέγεται “διεύρυνση” – αυτό λέγεται “μετατόπιση”! Ξέρετε, με το να μετακινηθούμε σε θέσεις “Ποταμιού” δεν κατακτάμε το “πολιτικό Κέντρο”… Είναι άλλο πράγμα να “απευθύνεσαι” σε πολίτες όλων των παρατάξεων κι είναι εντελώς άλλο να “εκφράζεις” άλλες παρατάξεις. Σε μια πλουραλιστική δημοκρατία οφείλουν να εκφράζονται όλες οι παρατάξεις αυτόνομα. Το σημαντικότερο όμως είναι το εξής ερώτημα: με τη σύγχρονη Δεξιά-Κεντροδεξιά τι θα γίνει; Ή στο όνομα της “διεύρυνσης” θα θεωρείται ότι “μπήκε στη γωνία” η μεγαλύτερη πολιτική παράταξη της χώρας; Ακούστε: Κατανοώ την άποψη περί “διεύρυνσης” . Αλλά προϋπόθεση μιας διεύρυνσης είναι να έχεις μαζί σου τη βάση σου. Αλλιώς, κινδυνεύεις να απομακρύνεις περισσότερους απ’ όσους προσελκύεις».
Η Ελλάδα έπρεπε να έχει αντιδράσει εντονότερα
Σε άλλο σημείο της συνέντευξής του στα «Νέα», ο κ. Σαμαράς φάνηκε να αμφισβητεί και την τακτική της Αθήνας απέναντι στην Τουρκία.
«Σας το λέω ξεκάθαρα: Ελλάδα και Κύπρος θα έπρεπε να είχαν ήδη αντιδράσει εντονότερα! Πρώτον, θα έπρεπε να πιέζουν συνεχώς την ΕΕ για κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Οικονομικές και άλλες. Η πίεση αυτή θα έπρεπε μάλιστα να εντεί-νεται, όπως εντείνονται οι προκλή-σεις. Ακόμα και βέτο σε ευρωπαϊκές αποφάσεις θα μπορούσαμε ίσως να θέσουμε! Δεύτερον, θα έπρεπε να ζητήσουμε ενεργοποίηση της ρήτρας αλληλεγγύης της ΕΕ, όπως παλαιότε-ρα έχουν κάνει άλλες χώρες. Τρίτον – και πέρα από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς – να προχωρήσουμε σε πιο ενεργές συμμαχίες με κράτη εντός της Ενωσης και στην ευρύτερη περιοχή μας, που θίγονται από την πολιτική της Τουρκίας. Δεν πρέπει – επ’ ουδενί – να εκληφθεί η πολιτική μας ως “παθητική στάση” απέναντι στις απροσχημάτιστες προκλήσεις του Ερντογάν! Δεν πρέπει να θεωρείται ότι δημιουργούνται τετελεσμένα με τη δική μας ανοχή. Απέναντι σε μια Τουρκία που κλιμακώνει συνέχεια, εμείς πρέπει να ενισχύουμε συνεχώς την αποτροπή μας. Οχι να δίνουμε την εντύπωση ότι ενδίδουμε σε “κατευνασμό του θηρίου” – που έτσι αποθρασύνεται περισσότερο… Κι ακόμα, ξεχάσατε τις προκλητικές δηλώσεις της Αγκυρας για τη Θράκη; Ιδιαίτερα στη Θράκη, που δεν θα σταματήσω να το λέω, πρέπει να προσέξουμε πολύ! Είχα όντως προειδοποιήσει ότι με “πειρατές” δεν κάνεις διάλογο. Το πρόβλημά μας σήμερα δεν είναι αν πρέπει ή δεν πρέπει να κάνουμε “διάλογο” με αυτήν την Τουρκία. Το πρόβλημά μας είναι πώς θα κάνουμε αξιόπιστη αποτροπή. Σε συμμαχία με άλλες χώρες που καθημερινά συμμερίζονται όλο και περισσότερο τις απόψεις για την Τουρκία και τον αποσταθεροποιητικό της ρόλο».
Νωρίτερα είχε απορρίψει τα περί εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία σε σύγκριση τουλάχιστον με όσα συνέβησαν το 2020.
«Ποια “εξομάλυνση”; Πού τη βλέπετε; Ξεχάσατε τις συνεχείς NAVTEX όλο το καλοκαίρι; Ξεχάσατε τις προκλήσεις των τουρκικών αλιευτικών έξω από τις ακτές μας; Ξεχάσατε τις συνεχείς δημόσιες δηλώσεις για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών; Ακόμα και το όνομα του Αιγαίου επιχειρούν να αλλάξουν. Παρεμπιπτόντως, θα πρέπει να νομοθετούμε με προσοχή κι όχι χωρίς να υπολογίζουμε τις συνέπειες! Τέτοιες διατάξεις, όπως αυτή που καταργήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, που αφορά την ποινική δίωξη των Τούρκων που ψαρεύουν στα χωρικά μας ύδατα, πρέπει να επανέλθουν άμεσα από την κυβέρνησή μας. Το σημαντικότερο όμως για εμένα γεγονός είναι οι “φιέστες” Ερντογάν στην Αμμόχωστο που μετατρέπεται πια σε ενισχυμένη στρατιωτική βάση των Τούρκων. Ακούστε, αυτό που συμβαίνει με την Αμμόχωστο είναι πρωτοφανές παγκοσμίως. Η Αγκυρα τόλμησε να παραβιάσει τα δύο μοναδικά ψηφίσματα του ΟΗΕ που για δεκαετίες δεν είχε διανοηθεί να “ακουμπήσει” κανείς. Με την κίνηση του αυτή ο Ερντογάν ενσυνείδητα ακυρώνει την όποια προσπάθεια βιώσιμης λύσης του Κυπριακού. Κι επιβεβαιώνει παγκοσμίως τον χα-ρακτήρα της εισβολής και κατοχής μιας χώρας – μέλους της ΕΕ και των διεθνών οργανισμών! Το θράσος του Ερντογάν έφτασε στο σημείο να ζη-τήσει προχθές από τον ΟΗΕ να αναγνωρίσει τα Κατεχόμενα!»