Λόγω της ταχείας εξάπλωσης του νέου κορονοϊού και παρόλο που μέχρι σήμερα δεν έχουν καταγραφεί μεταδόσεις του μέσω της δωρεάς οργάνων, ιστών και κυττάρων, ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) ενισχύει τα μέτρα πρόληψης μετάδοσης του ιού μέσα από τις διαδικασίες της δωρεάς και των μεταμοσχεύσεων.
Ταυτόχρονα, «ο ΕΟΜ καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να διατηρηθεί η αδιάκοπη εθνική και διακρατική δωρεά οργάνων ιστών και κυττάρων που προορίζονται για μεταμόσχευση», αναφέρει σε ανακοίνωσή του.
Ειδικά μέτρα
Οσον αφορά την αφαίρεση οργάνων και ιστών από αποβιώσαντα δότη, θα πρέπει να πραγματοποιείται εξέταση για COVID-19 σε ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις όλων των δυνητικών δοτών αλλά και υποψήφιων ληπτών μοσχεύματος.
Ο υποψήφιος λήπτης μοσχεύματος δεν θα πρέπει να έχει πιθανή έκθεση στον κορονοϊό τις τελευταίες 21 ημέρες (να μην έχει ταξιδέψει σε περιοχή υψηλού κινδύνου και να μην έχει έρθει σε επαφή με άτομο θετικό για COVID-19).
Τα αποτελέσματα της εξέτασης θα πρέπει να είναι διαθέσιμα πριν την λήψη των οργάνων και ιστών και σε περίπτωση θετικότητας του δότη, το μόσχευμα θα κρίνεται ακατάλληλο, ενώ σε περίπτωση θετικότητας ενός λήπτη το μόσχευμα θα δίνεται σε άλλον υποψήφιο λήπτη.
Η ένδειξη της μεταμόσχευσης από ζώντα δότη πρέπει να αξιολογείται συνεχώς από τους γιατρούς της μονάδας μεταμόσχευσης και μεταμοσχεύσεις από ζώντα δότη που δεν έχουν επείγουσα ένδειξη συστήνεται προς το παρόν να αναβάλλονται.
Οι ασθενείς που είναι υποψήφιοι για μεταμόσχευση από ζώντα δότη πρέπει να μην έχουν πιθανή έκθεση στον COVID-19 τις τελευταίες 21 ημέρες πριν από την έναρξη οποιασδήποτε διαδικασίας σχετικής με τη μεταμόσχευση, ενώ οι υποψήφιοι ζώντες δότες οργάνων, ιστών ή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων πρέπει να μην έχουν πιθανή έκθεση στον COVID-19 τις τελευταίες 28 ημέρες (να μην έχουν ταξιδέψει σε περιοχές υψηλού κινδύνου και να μην έχουν έρθει σε επαφή με άτομο θετικό για COVID-19).
Επιπρόσθετα, στους ζώντες δότες συστήνεται να γίνεται έλεγχος ρινοφαρυγγικών εκκρίσεων για COVID-19 την ημέρα της προγραμματιζόμενης δωρεάς, ενώ στους λήπτες συστήνεται να γίνεται έλεγχος ρινοφαρυγγικών εκκρίσεων για COVID-19 πριν την έναρξη οποιασδήποτε διαδικασίας σχετικής με τη μεταμόσχευση. Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος, θα αναστέλλεται προσωρινά η μεταμόσχευση και θα πρέπει ο ασθενής να ακολουθεί τις σχετικές κρατικές οδηγίες.
Η αναστολή της μεταμόσχευσης από θετικό για COVID-19 ζώντα δότη και ή προς θετικό για κορονοϊό λήπτη, ιδανικά θα διαρκεί 3 μήνες, αλλά εξατομικευμένες αποφάσεις για βραχύτερη διάρκεια αναστολής μπορεί να λαμβάνονται από τη μεταμοσχευτική ομάδα ανάλογα με το επείγον της ένδειξης για μεταμόσχευση.
Οσον αφορά τη μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων (βλαστοκύτταρα), ο δότης πρέπει να εφαρμόζει αυστηρά όλους τους κανόνες προστασίας από έκθεση σε κορονοϊό για τουλάχιστον 28 ημέρες προ της λήψης των κυττάρων και ιδανικά μπορεί να παραμένει σε κατ’ οίκον περιορισμό για 21 ημέρες προ της λήψης των κυττάρων.
Σύμφωνα και με τις πρόσφατες συστάσεις της ΕΒΜΤ (European Society for Blood and Marrow Transplantation), συστήνεται όπως το μόσχευμα τίθεται σε κατάψυξη και παραμένει σε κρυοσυντήρηση για τουλάχιστον 21 ημέρες πριν από την έναρξη του σχήματος προετοιμασίας του λήπτη, ώστε να αποκλείεται το ενδεχόμενο μετάδοσης του ιού από το δότη, ειδικά σε περιπτώσεις που δεν μπορεί να αποκλεισθεί η πιθανή έκθεση του δότη σε COVID-19. Συστήνεται ακόμη, αν είναι δυνατό, να υπάρχει διαθέσιμη εναλλακτική πηγή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων.