Η διάσωση της ΔΕΗ, η οποία βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, είναι μόνο μία από τις προκλήσεις για τον νέο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη. Μέσα σε διάστημα λίγων μηνών, μέχρι το τέλος του έτους, θα κληθεί να αντιμετωπίσει και άλλες, σοβαρότατες εκκρεμότητες που άφησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όπως η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και η νέα δομή της αγοράς φυσικού αερίου, η πώληση του 35% των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ), κ.ά.
Οι παράγοντες του κλάδου περιμένουν όμως και ένα ευρύτερο σχέδιο για το ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, με την προώθηση σημαντικών επενδύσεων, όχι μόνο στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών (ΑΠΕ), που εκκρεμούν επί χρόνια. Για το συγκεκριμένο σχέδιο φαίνεται ότι θα χρειαστούν πολύμηνα παζάρια με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία πλέον έχει καταλάβει ότι δεν έχουν καμία τύχη μεσοβέζικες πρωτοβουλίες, όπως η απόπειρα πώλησης λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ που προώθησε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Ο κ. Χατζηδάκης μίλησε τη Δευτέρα για «σχέδιο σωτηρίας» που χρειάζεται επειγόντως η ΔΕΗ. Ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας φρόντισε να προσγειώσει στην πραγματικότητα όσους θεωρούν πως ο στρατηγικός επενδυτής, που θα αποκτήσει ποσοστό μετοχών της ΔΕΗ, είναι η μαγική λύση. «Δεν υπάρχει στον ορίζοντα στρατηγικός επενδυτής γιατί η εταιρεία έχει απαξιωθεί» ξεκαθάρισε. Συνεπώς θα απαιτηθεί πρώτα ένα σχέδιο ανατροπής της σημερινής αρνητικής πορείας της ΔΕΗ, με πυρήνα τις προτάσεις που περιλαμβάνονται στο πλάνο του διεθνούς οίκου McKinsey. Στη συνέχεια, και αφού η ΔΕΗ ξαναμπεί στις ράγες βιώσιμης πορείας, θα αναζητηθεί επενδυτής με βάση μοντέλα όπως η «μικρή ΔΕΗ» ή άλλες προτάσεις.
Μια παράλληλη πρόκληση, εξίσου δύσκολη αφού μέχρι σήμερα απέτυχαν μια ντουζίνα υπουργών Ενέργειας, είναι η ουσιαστική απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Προσπάθεια που γίνεται ακόμα πιο δύσκολη στις σημερινές συνθήκες κατάρρευσης του βασικού παίκτη, δηλαδή της ΔΕΗ. Η εξίσωση γίνεται ακόμα πιο πολύπλοκη αν συνυπολογιστεί και η ανάγκη περιορισμού του ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας που αποτελεί πάγιο αίτημα εξαγωγικών (και όχι μόνο) επιχειρήσεων.
Οι μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις
Από το μηδέν θα χρειαστεί να ξεκινήσουν και οι μεγάλες ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις τις οποίες προχώρησε με μισή καρδιά η προηγούμενη κυβέρνηση και γι’ αυτό είτε ναυάγησαν οι σχετικοί διαγωνισμοί είτε έμειναν στα χαρτιά οι ρυθμίσεις για την έναρξη των διαγωνιστικών διαδικασιών. Η πρώτη ιδιωτικοποίηση αφορά τη ΔΕΠΑ και συνδέεται με την ευρύτερη προσπάθεια για το άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου. Το σχέδιο του τέως υπουργού Γ. Σταθάκη αποδείχθηκε ανεφάρμοστο. Στην ουσία «κέρδιζε χρόνο έναντι των δανειστών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την κατάθεση δεκάδων σελίδων ρυθμίσεων», όπως λένε στην αγορά.
Δύσκολο εγχείρημα είναι και η πώληση του 35% των ΕΛΠΕ, που ελέγχει το ΤΑΙΠΕΔ. Η πρώτη απόπειρα πώλησης, μαζί με ποσοστό του Ομίλου Λάτση, δεν ήταν επιτυχής, παρά το αρχικό ενδιαφέρον από δύο ισχυρούς διεθνείς ομίλους. Η Νέα Δημοκρατία είχε προεκλογικά ξεκαθαρίσει πως θα προχωρήσει και σε περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, το 24% του οποίου κατέχει η κινεζική State Grid. Η παρουσία των Κινέζων, σε συνδυασμό με την εμπλοκή που έχει σημειωθεί στην προώθηση του μεγάλου έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττικής-Κρήτης, δεν χαροποίησαν τις Βρυξέλλες. Ειδικά το θέμα της διασύνδεσης αποτελεί προτεραιότητα, καθώς το πλέον τουριστικό νησί της χώρας κινδυνεύει με μπλακάουτ.
Οι επενδύσεις που εκκρεμούν επί χρόνια, ενίοτε επειδή απουσιάζει το ρυθμιστικό πλαίσιο, φαίνεται πως αποτελούν μια ακόμα προτεραιότητα για τον νέο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Δύο «μέτωπα» που έχουν επισημάνει ισχυροί «παίκτες» της αγοράς ενέργειας αφορούν τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και την αντλησιοταμίευση. Μέσω πρωτοβουλιών στους δύο τομείς που προαναφέρθηκαν, καθώς και με ουσιαστικές δράσεις σε μέτωπα όπως η εξοικονόμηση ενέργειας, εκτιμάται ότι θα προχωρήσουν μεγάλες επενδύσεις που βαλτώνουν επί χρόνια.