Ενα από τα πρώτα νομοσχέδια του 2025 θα είναι αυτό που αφορά τα νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, το οποίο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Δικαιοσύνης, έως τις 7 Ιανουαρίου.
Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει ένα πλέγμα μέτρων που έχουν στόχο την αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, αδικημάτων που αφορούν τη γενετήσια εκμετάλλευση γυναικών, παιδιών και ευάλωτων ατόμων, τόσο στο φυσικό χώρο όσο και στον κυβερνοχώρο.
Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται ένα είδος «point system» για τους δράστες ώστε κάθε υποτροπή να οδηγεί σε μεγαλύτερη ποινή.
Οπως γράφει το Σάββατο η «Καθημερινή» αν πρόκειται για πλημμέλημα, που τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος, το ελάχιστο όριο της ποινής αυξάνεται κατά έξι μήνες, ενώ στις λοιπές περιπτώσεις πλημμελημάτων το ελάχιστο όριο αυξάνεται κατά ένα έτος. Στην περίπτωση κακουργήματος, το ελάχιστο όριο ποινής αυξάνεται κατά δύο έτη.
Οι δράστες τέτοιων αδικημάτων θα εκτίουν τις ποινές τους χωρίς αναστολή έως την έφεση και χωρίς να μπορεί να μετατραπεί η ποινή όταν είναι μεγαλύτερη των δύο ετών.
Κατ’ οίκον περιορισμός
Για τις κακουργηματικές πράξεις, εξετάζεται η επιβολή κατ’ οίκον περιορισμού, με βραχιόλι ηλεκτρονικής επιτήρησης. Σύμφωνα με την προωθούμενη διάταξη, όπως την περιγράφει η Καθημερινή, «στα κακουργήματα, και σε όσα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας προβλέπεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους, επιβάλλεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκούν οι περιοριστικοί όροι, κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση ή, εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκεί ούτε αυτός, προσωρινή κράτηση». Στα πλημμελήματα το ανώτατο χρονικό όριο τέτοιου είδους μέτρων είναι έξι μήνες, χωρίς δυνατότητα παράτασης και με ενδιάμεσο έλεγχο στους τρεις μήνες.
Ταχύτερες διαδικασίες
Αλλαγές προβλέπονται και στο στάδιο της προδικασίας, όπου οι υποθέσεις αυτές θα ερευνώνται κατά προτεραιότητα και η εκδίκασή τους θα προσδιορίζεται άμεσα.
Μάλιστα εντάσσονται στο άρθρο 309 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, το οποίο προβλέπει άμεση παραπομπή των κατηγορουμένων σε δίκη μετά την ανάκριση, χωρίς να μεσολαβεί κρίση δικαστικού συμβουλίου.
Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει και παράταση της κράτησης, έως τις πέντε ημέρες, για τα αυτόφωρα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας, εκτός αν το δικαστήριο, αφού ακούσει και το θύμα, κρίνει αιτιολογημένα ότι δεν συντρέχει κίνδυνος τέλεσης νέων αδικημάτων.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, ο εισαγγελέας Πρωτοδικών που επιλαμβάνεται καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία μπορεί να προβαίνει αυτεπάγγελτα σε εισαγγελική έρευνα για το αν πρέπει να αλλάξει και το καθεστώς επιμέλειας των παιδιών, ενώ του παρέχεται δυνατότητα να μη δεχθεί συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή.
Στο νομοσχέδιο ενσωματώνεται η οδηγία 2024/1385 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην οποία περιγράφεται συγκεκριμένη πλέον διαδικασία υποβολής καταγγελίας.
Η καταγγελία μπορεί να υποβάλλεται προφορικά μέσω τηλεφώνου ή φωνητικών μηνυμάτων ή μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, προσβάσιμης και σε άτομα με αναπηρία, στην αρμόδια υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ.
Αντίστοιχα, η αρμόδια υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ. οφείλει να διερευνά άμεσα τις αναφορές και να λαμβάνει τα προβλεπόμενα μέτρα για την προστασία του θύματος και την πρόσβασή του σε νομική συνδρομή με την τήρηση των υποχρεώσεων εχεμύθειας.
Αυστηροποίηση έρχεται και στο αδίκημα που αφορά την απειλή, με το άρθρο 333 του Ποινικού Κώδικα να διατηρεί την ποινή του ενός έτους ή τη χρηματική ποινή για όποιον προκαλεί σε άλλον τρόμο ή ανησυχία απειλώντας τον με βία ή άλλη παράνομη πράξη ή παράλειψη.
Η ποινή αυξάνεται έως δύο έτη φυλάκισης για όποιον προκαλεί σε άλλον τρόμο ή ανησυχία με την επίμονη καταδίωξη ή παρακολούθηση των κινήσεων και των δραστηριοτήτων του, όπως ιδίως με την επιδίωξη διαρκούς επαφής με τη χρήση τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού μέσου ή με επανειλημμένες επισκέψεις στο οικογενειακό, κοινωνικό ή εργασιακό περιβάλλον του.