Σάββατο μεσημέρι, στον καθεδρικό ναό της Παρκ Αβενιου στη Νέα Υόρκη, ένα τραγούδι για την άνθιση των κερασιών θα ακουστεί και δεν θα είναι άλλο από το «Sakura», την σύνθεση του Δημήτρη Σκύλλα που έκανε παγκόσμια πρεμιέρα το καλοκαίρι στο Τόκιο και τώρα πηγαίνει στην καρδιά του Μανχάταν. Μια μέρα μετά η σύνθεσή του «9 μινατούρες για το σύμπαν» θα ακουστούν μέσα στο Albert Hall στο Λονδίνο με τον Κωνσταντίνο Δεστούνη στο πιάνο. Και ναι, λίγες μέρες μετά θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα μέσα στο περίφημο Μουσείου Βικτόρια και Αμπερτ (V&A) το νέο έργο του με τίτλο «Αβυσσος» που έγραψε κατόπιν ανάθεσης του ίδιου του μουσείου που ανακηρύχθηκε καλύτερο της χρονιάς στην Ευρώπη.
Ναι, είναι εντυπωσιακές αυτές οι διαδρομές για έναν ούτε καν τριάντα ετών συνθέτη που ξεκίνησε από τον Βόλο, ζει ανάμεσα στο Λονδίνο και στο Κουκάκι και γράφει συνεχώς νέες συνθέσεις για ολόκληρο τον κόσμο. Τον συνάντησα ένα μεσημέρι στην Αθήνα (λίγο πριν φύγει για το Λονδίνο), να ακούει μια σύνθεση με σαξόφωνα που ανακάλυψε πρόσφατα. Μοιράζεται μαζί μου τα ακουστικά για να με πείσει πόσο εύκολα μπορεί να αλλάξει ακόμα και ο χώρος που σε περιβάλλει, η στάση και η διάθεσή σου από την μουσική (με έπεισε αμέσως).
Απλώνει πάνω στο τραπέζι μερικές παρτιτούρες. Χειρόγραφες σημειώσεις και «9 miniatures for the universe/ Albert Hall». To έργο του που παρουσιάζεται στις 20 Σεπτεμβρίου στο Albert Hall του Λονδίνου και το οποίο άρχισε να το γράφει στον Βόλο, συνέχισε στη Γρανάδα και ολοκληρώθηκε στη Σκωτία. «Οι φίλοι μου λένε ότι είναι το hit της Lady Gaga στην contemporary μουσική», λέει γελώντας. Αντιλαμβάνεται ότι για πολλούς είναι δύσληπτη η έννοια, η φόρμα της μουσικής που συνθέτει. «Δημιουργοί που συνθέτουν το είδος μουσικής που συνθέτω και εγώ είμαστε στην ίδια οικογένεια με τους Μπετόβεν, Μπαχ, Στραβίνσκι, Χρήστου, Σκαλκώτα. Ολα ξεκινούν από εκεί και συνεχίζονται χωρίς διακοπή. Ετσι το αντιλαμβάνομαι».
Στη μουσική του ενσωματώνει ήχους της παράδοσης. Ακούει φανατικά παραδοσιακή κορεατική μουσική, ενώ τον συγκινεί το ισοκράτημα (αλλά αγαπά τη Μαντόνα όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω και δεν διστάζει να αυτοσαρκαστεί με την βραχνιασμένη φωνή του τραγουδώντας το «Οσο έχω φωνή θα στο τραγουδάω» της Αννας Βίσση). Εχει μελετήσει και ενσωματώσει επιρροές από τα ηπειρώτικα μοιρολόγια στα έργα του. «Ενας από τους λόγους που πάει καλά η μουσική μου είναι επειδή έχει μια αφήγηση από πίσω», παρατηρεί ο ίδιος. «Και αυτό έχει να κάνει με την αγάπη μου για την παράδοση. Η παραδοσιακή μουσική έχει αφήγηση». Το έργο του Sakura που το Σάββατο 18 Σεπτέμβρη θα ακουστεί σε εκκλησία του Μανχάταν προέκυψε μετά από εντατική μελέτη της παραδοσιακής ιαπωνικής μουσικής. Είναι έργο γραμμένο για πιάνο και γυναικεία φωνή (σοπράνο) και αναφέρεται στη μεγάλη γιορτή για την άνθηση των κερασιών στην Ιαπωνία…
Αν όμως προσπαθήσεις να καταλάβεις τι είναι αυτό που κάνει τον Δημήτρη Σκύλλα να αγωνιά περισσότερο, τότε θα καταλάβεις ότι αυτό είναι το έργο που μόλις συνέθεσε κατόπιν ανάθεσης του περίφημου μουσείoυ V&A. Ο τίτλος είναι «Αβυσσος». Ενα έργο διάρκειας 15 λεπτών η σύνθεσή του οποίου εκίνησε από μια παρτιτούρα που χρονικά τοποθετείται στο μέσο της σύνθεσης.
Βγάζει την χειρόγραφη παρτιτούρα στο τραπέζι και εξηγεί. «Είναι ένα απόσπασμα ρομαντικό, νοσταλγικό. Αρχισα γράφοντας αυτό και στη συνέχεια χτίστηκε το υπόλοιπο γύρω του. Σαν σύμπαν». Τα πρώτα έξι λεπτά όσοι βρεθούν στην αίθουσα του μουσείου όπου ο Δημήτρης Σκύλλας θα ερμηνεύει την Αβυσσο στο πιάνο, θα δεχθούν έναν βομβαρδισμό ήχων «σαν άγριο κύμα που ξεσπά από το πιάνο”, πριν κυλήσει το σκοτάδι του συνθέτη και βρεθεί σε αυτή την περιφέρεια νοσταλγίας που περιγράφει παραπάνω. «Αβυσσος είναι για μένα η απώλεια του παρελθόντος. Απώλεια ανθρώπων που αγάπησες, αξιών, είναι η προσαρμογή σε ένα νέο σπασμένο παρόν. Είναι οι μετακινήσεις πληθυσμών, ο ξεριζωμός».
Οδηγός του βέβαια για το έργο που κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στις 23 Σεπτεμβρίου, ήταν η έκθεση του Ματ Σμιθ στο μουσείο V&A. Αυτό που του ζητήθηκε όταν έγινε η ανάθεση ήταν να δημιουργήσει μουσική για όποιο όργανο επιθυμεί, Μουσική που να συνομιλεί με την έκθεση «31 ερωτικά τραγούδια» του γλύπτη. Αποτελείται από σπασμένα μαύρα αγάλματα (σπασμένα από έρωτα;). «Συνέδεσα το έργο μου με το μαύρο των αγαλμάτων, τη νοσταλγία, την λέξη broken (σπασμένο) που μου είπε ο Σμιθ ως κυρίαρχη για την έκθεσή του. Συνέπεσε χρονικά και με έναν χωρισμό μου και έτσι γεννήθηκε το πρώτο μουσικό υλικό», εξηγεί στο protagon o Δημήτρης Σκύλλας.
Ενα πιάνο έχει τοποθετηθεί μέσα στο «Globe», στον χώρο του μουσείου σε σχήμα ελλειπτικής σφαίρας που δημιούργησε η διάσημη κουβανέζικη κολεκτίβα των Los carpinteros. Η συναυλία εντάχθηκε μάλιστα στο πλαίσιο του London Design Festival, ενός από τα σημαντικότερα φεστιβάλ τέχνης και σύγχρονου ντιζάιν στον κόσμο που διεξάγεται από τις 17 έως τις 25 Σεπτεμβρίου σε πολλούς χώρους του Λονδίνου. Θα ακολουθήσει η συναυλία με έργα των Τζον Κέιτζ, Γιώργου Κουμεντάκη και Δημήτρη Σκύλλα (με τον ίδιο στο πιάνο) στο Hellenic Centre του Λονδίνου στις 29 Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια εμφανίσεις στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Ομως αυτό που πραγματικά θέλει να κάνει τώρα ο Δημήτρης Σκύλλας, είναι να γράψει μουσική για το θέατρο. «Μια τραγωδία θέλω να γράψω. Είμαι έτοιμος για αυτό. Μου το υπαγορεύει η υποβόσκουσα θεατρικότητα της ίδιας της μουσικής μου. Είναι σαν να γίνομαι εγώ μάρτυρας αυτής της συνθήκης… Στόχος μου είναι να συντονιστώ με τις βαθύτερες ανάγκες του θεατή, με τις δονήσεις του σώματος».
Τον ενδιαφέρει η φωνή, η γυναικεία φωνή «η Μπιοργκ και η Ντιαμάντα Γκαλάς, οι σκοτεινές ντίβες τις σόου μπίζ. Η φωνή τους έχει κάτι το πρωτόγονο που με καλεί να το ακολουθήσω». Ο ίδιος κάνει μόνος του μογγολικές τεχνικές με τη φωνή του «ξέρεις κάτω από το ντους» λέει γελώντας. Τραγουδά όπερα στο σπίτι μόνος του. Και ακούει ποπ μουσική «για να καθαρίζει το σύστημα μου. Μου αρέσει η Μαντόνα, η παραγωγή που λέγεται Μαντόνα, η Lady Gaga. Η ποπ μουσική έχει μια συλλογική ενέργεια. Σκέψου σε έναν χώρο τα σώματα που χορεύουν υπό τους ήχους της ποπ και κινούνται, χοροπηδάνε, προς μία κατεύθυνση. Αυτό έχει μια τελετουργία. Βέβαια υπάρχει καλή και καλή ποπ μουσική».
Ο διαχωρισμός αυτός έχει σχέση με… τα ψεγάδια. «Καλή ποπ κάνει η Lady Gaga γιατί αν και έχει ατέλειες, αν και πέφτει είναι κλασική. Δημιουργεί μέσα από την πτώση της. Η Μαντόνα είναι ατελέστατη. Και αυτή και ο Μάικλ Τζάκσον έχουν μια φοβία για τον χρόνο που σε διαπερνά. Η Μπιγιονσέ δεν μου αρέσει. Είναι τέλεια, δεν με συγκινεί», εξηγεί. Τον συγκινεί ο Καζαντζίδης, η Γαλάνη, όταν όμως είναι συναισθηματικά φορτισμένος, όταν πέφτει ψυχολογικά, τότε ακούει Μπιοργκ, ύμνους τους 12ου αιώνα, εκκλησιαστική μουσική «με ενδιαφέρει πολύ το ιερό χωρίς να είμαι θρήσκος».
Εχει εμμονή με τον «στιγμαίο, αστραπιαίο έρωτα, τον “χάνω το σύμπαν και φτιάχνω έναν νέο από την αρχή” έρωτα. Αυτή η εκστατική λιμπιντιακή σχέση που έχω για τη μουσική που με αγγίζει, με διακατέχει και στην προσωπική μου ζωή. Αναζητώ την ηδονή σε κάθε επίπεδο», λέει ορμητικά. Τον ρωτάω που θέλει να βρίσκεται δημιουργικά και προσωπικά σε δέκα χρόνια. Στα 39 του χρόνια –ούτε καν 40. Και… «α μπορεί να μη ζω σε δέκα χρόνια. Δεν το αποκλείω». Ξέρει μάλιστα ποια μουσική θέλουν να παίξουν στην κηδεία του. Την παρακάτω σύνθεση του Τέιρι Ράιλι. Είπαμε, εκστατική, λιμπιντιακή σχέση έρωτα και θανάτου με τη μουσική.