Ενας νέος, «εναλλακτικός διαλογισμός», από το πιάνο της Λόλας Τότσιου

Ας ξεκινήσουμε με μια… παραφωνία. Ένα φάλτσο, αν θέλετε. Για μία λόγια πιανίστα και μουσικοπαιδαγωγό, όπως η Λόλα Τότσιου, αυτό είναι, άραγε, ανεπίτρεπτο;

Την εξηγεί η ίδια την εναρκτήρια παραφωνία: «Αισθάνομαι ότι όλη η ιστορία αυτής της πανδημίας είναι στην πραγματικότητα μια ακόμη παραφωνία σ’ ένα σύστημα που ούτως ή άλλως είχε αρκετές παραφωνίες. Η τέχνη, αλλά και η μουσική ειδικότερα, τα τελευταία πολλά χρόνια βαλλόταν μέσα από τις πολλαπλές κρίσεις και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη γενικότερα», όπως είπε τις προάλλες στην Ιωάννα Μαρκέλλα Χαλκιά και στο parallaximag.gr της Θεσσαλονίκης.

Εκείνη μόνον φάλτσα δεν έχει στο πιάνο της. Άλλωστε, έχει και τα πτυχία γι’ αυτή τη μουσική αφοσίωση. Αριστούχος του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, υπήρξε διευθύντριά του, την περίοδο 2011 – 2019. Έχοντας ήδη αποθησαυρίσει την εμπειρία της στο Μουσικό Πανεπιστήμιο Χαϊδελβέργης και στο τμήμα μεταπτυχιακών της Ακαδημίας Λιστ της Βουδαπέστης.

Ένας νέος «εναλλακτικός διαλογισμός» από το πιάνο, πάνω σε έργα του 20ού και 21ου αιώνα, σόλο, με παρέα μόνον το λεπταίσθητο χάδι των ερμηνειών της, στο άλμπουμ «Meditation alternative I+II» αποδεικνύει της μη… παραφωνίας το αληθέστατο.

Δεν υπάρχουν υποκατάστατα στην αλήθεια των ερμηνειών. Το πιστεύει, όπως φαίνεται, κι εκείνη, κυρίως για την εποχή μας, που οι καλλιτέχνες έχουν μπει σε «γύψο»: «Το Διαδίκτυο ανέλαβε τον ρόλο του συντηρητή της τέχνης. Θετικό από τη μια πλευρά, ελλιπές υποκατάστατο από την άλλη. η μουσική, είναι μια διάδραση με το κοινό, μοιραζόμαστε το ταξίδι, μοιραζόμαστε τις αναπνοές μας, μοιραζόμαστε την ψυχή μας. Αυτό δεν μπορεί να αναπληρωθεί».

Στο άλμπουμ «Meditation alternative I+II» η Λόλα Τότσιου φωτίζει, με αφοσίωση ανάγλυφη και πίστη στο ανθρώπινο στοιχείο της Τέχνης, έργα του Γεωργιανού Γκίγια Καντσέλι,  του μεγάλου Άρβο Περτ, του μουσικού φιλόσοφου Γκουρτζίεφ, του Άλφρεντ Σνίτκε, του Ερίκ Σατί, του Θοδωρή Μοιρισκλάβου και τριών Ελλήνων συνθετών που της έγραψαν έργα, του Κυριάκου Σφέτσα, του Χρήστου Σαμαρά και του Θεόφιλου Λαμπριανίδη. Είναι δε, όλα αυτά, μέρος της διαδρομής της μέσα στα χρόνια.

Είναι ο τρόπος που προσεγγίζει, λέει, και που θέλει να ασκεί τη Μουσική. Στην meditation, στο διαλογισμό μπορούν να οδηγήσουν πολλοί δρόμοι. Ο ήχος, λοιπόν, είναι για κείνη ένας από αυτούς. Για να μην σας πω την άλλη πεποίθησή της: ότι η Τέχνη είναι ένας δρόμος, μια αιτία για να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι.

Εκείνη ζει και θα συνεχίζει να ζει την καθημερινότητά της μέσα στη Μουσική, πάνω από τα πλήκτρα του πιάνου της. Πάντα. Ακόμη και μέσα σε αυτά, τα δύσκολα. Μέσα στη Μουσική που την γειώνει, την οδηγεί σε ύψη και σε βάθη. Ακόμη και σαν μια συνήθεια με… προεκτάσεις δημιουργικές, λυτρωτικές.

Αγρεύω από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Λόλας Τότσιου τις δικές της σκέψεις για αυτή τη «συνήθεια»: «Δεν έχει νόημα να κάνουμε πράγματα μέσα σε μια συνήθεια, ρουτίνα, υποχρέωση, τσεκάρισμα στην ατζέντα, αλλά έχει μεγάλη σημασία αυτό που κάνουμε να το πιστεύουμε με πάθος, να το υποστηρίζουμε, να το βοηθάμε να αναπτυχθεί και να ζούμε με όλη μας την ενέργεια μέσα σε αυτήν τη διαδικασία.

…για το πάθος για τη μουσική και το “spirit of music”

…για “τα μαθήματα αλλιώς” και το “focus training”

…για τα “έργα της ψυχής και όχι για διανοητικές κατασκευές”

…για την ‘κατάθεση ψυχής’ , εντέλει».

Μετά τις αρχικές… παραφωνίες, ας κλείσουμε με μερικά, τελικά, ερωτήματα, τα οποία η Λόλα Τότσιου έθεσε, αμείλικτα, σε μια πρόσφατη κουβέντα της για το πιανιστικό άλμπουμ της «Meditation alternative I+II»:

«Τι είναι αυτό που και πριν την κρίση έκανε τους περισσότερους καλλιτέχνες να φαντάζουν ως Δον Κιχώτες στην Ελλάδα;

»Πόσο σέβεται ένα κράτος τον εαυτό του όταν για τον πολιτισμό δίνει το 0.0020 των δαπανών του; Γιατί θεωρούμε την τέχνη πολυτέλεια;

»Υπάρχουν δομές και υποδομές από το νηπιαγωγείο μέχρι και το λύκειο που να στηρίζουν την καλλιτεχνική εκπαίδευση;

»Μαθαίνουμε στα παιδιά να αγαπούν, να σέβονται και να εκφράζονται μέσω της τέχνης;».