Αγώνες ξιφασκίας στο Ζάππειο, 1896 | Αλμπερτ Μάγιερ / Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη
Επικαιρότητα

Προσγείωση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896

Αθήνα, τέτοιες μέρες του Απριλίου πριν από 120 χρόνια. Ενα ταξίδι στο παρελθόν, χάρη στις ιστορικές αποτυπώσεις του φωτογράφου Αλμπερτ Μάγιερ. Οι εικόνες αποκτούν βάθος, κίνηση και μια νέα σύγχρονη αφήγηση στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, του «Ελ. Βενιζέλος» και του Costa Navarino
Κατερίνα I. Ανέστη

Ενα ταξίδι στο χώρο και στον χρόνο υπόσχονται οι σχεδιαστές της έκθεσης «Ολυμπιακοί Αγώνες 1896: Οι ιστορικές φωτογραφίες του Αλμπερτ Μάγιερ από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη» που θα παρουσιαστεί από τις 16 Μαΐου ως τις 16 Σεπτεμβρίου στο αεροδρόμιο της Αθήνας και από τις 27 Απριλίου ως τις 30 Νοεμβρίου στo Costa Navarino.

Αμερικανοί αθλητές του πανεπιστημίου του Princeton φωτογραφίζονται μπροστά στην κρύπτη του Σταδίου (Αλμπερτ Μάγιερ / Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη)

Ο Αλμπερτ Μάγιερ –φωτογράφος της γερμανικής βασιλικής οικογένειας- βρέθηκε στην Αθήνα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 ακολουθώντς τη γερμανική αθλητική αποστολή. Ενας φωτογράφος που μπορούμε σήμερα να χαρακτηρίζουμε και εικαστικό, αφού όπως τόνισε η επιμελήτρια της έκθεσης  και γνωστή σκηνογράφος Εύα Νάθενα. ο Μάγιερ είχε μια ζωγραφική ματιά κυρίως όσον αφορά στη σύνθεση και την αντίληψη των τόνων.

Δημιούργησε ένα λεύκωμα με 24 φωτογραφίες από τους Αγώνες. Ουσιαστικά ένα δερματόδετο κουτί μέσα στο οποίο υπήρχαν λιτές οι φωτογραφίες και το οποίο δώθηκε ως δώρο στους επισήμους των Αγώνων. Ενα από αυτά βρέθηκε στα χέρια του Γεωργίου Στρέιτ, εγγονός του οποίου ήταν ο Μαρίνος Γερουλάνος. Ετσι οι φωτογραφίες κατέληξαν στο εξαιρετικού πλούτου αρχείου του Μουσείου Μπενάκη και τώρα ανασύρονται για χάρη της έκθεσης.

Η απονομή του Ολυμπιονίκη του μαραθωνίου δρόμου, Σπύρου Λούη (Αλμπερτ Μάγιερ / Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη)
Ο αθλητής Hermann Weingartner, τρίτος στους κρίκους (Αλμπερτ Μάγιερ / Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη)

Για την έκθεση επελέγησαν 22 εκ των 24 φωτογραφιών οι οποίες χωρίζονται ουσιαστικά σε τρεις ενότητες: αυτές όπου οι αθλητές πόζαραν επί τούτου στον φακό του Μάγιερ, κάποιες με γενικές λεπτομέρειες από όσα λάμβαναν χώρο στους Αγώνες και αυτές που «αιχμαλώτιζε» τους αθλητές την ώρα της κίνησης. Και όπως τότε, το 1926 η φωτογραφία ήταν η νέα τέχνη, έτσι και τώρα η τεχνολογία δίνει εργαλεία για πρωτόφαντες εφαρμογές. Η Εύα Νάθενα επέλεξε να δώσει βάθος και κίνηση στις εικόνες κυρίως με τη χρήση zoom in και τις 2,5D φωτογραφίες. Πάντως λέει «αν με ρωτάτε αν είναι 3D, 2,5D ή ψηφιακές φωτογραφίες, εγώ θα σας πω ότι είναι ποιητικές». Στόχος της είναι να ταξιδέψει ο θεατής. Και το καταφέρνει με έναν ιδιαίτερο τρόπο.

Στον εκθεσιακό χώρο του Διεθνούς Αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος» οι επισκέπτες θα έχουν την αίσθηση πως μπαίνουν σε ένα αεροπλάνο. Δεξιά και αριστερά θα υπάρχουν παράθυρα αεροσκάφους που θα φιλοξενούν στατικές εικόνες του Μάγιερ. Ο χώρος θα καταλήγει σε μια εγκατάσταση που μοιάζει με κόκπιτ αεροσκάφους και θα υπάρχουν δύο οθόνες πλάσματος. Εκεί οι 22 εικόνες θα αποκτούν βάθος, κίνηση, έκφραση. Πόδια θα κινούνται, χαμόγελα θα σχηματίζονται, το χέρι ενός δισκοβόλου θα ετοιμάζεται να πάρει θέση ρίψης.  Μέσα από το κόκπιτ ο επισκέπτης θα έχει την αίσθηση πως ταξιδεύει στον εκθεσιακό χώρο τoυ Costa Navarino.

Ο Παναγιώτης Παρασκευόπουλος σε θέση βολής του δίσκου (Αλμπερτ Μάγιερ / Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη)

Και τι θα συμβαίνει στον προορισμό της Μεσσηνίας; Ο εκθεσιακός χώρος όπου έχουν φιλοξενηθεί σημαντικές εκθέσεις ως τώρα, θα οδηγεί σε ένα κέλυφος που θα φέρει μία οθόνη για κάθε μια από τις 22 φωτογραφίες. Κάθε φωτογραφία θα έχει ένα ειδικό σενάριο που επεξεργάζεται η Εύα Νάθενα με τη δημιουργική της ομάδα, προσέχοντας να μην ξεπεραστεί το μέτρο στις παρεμβάσεις που θα κάνουν προκειμένου να προσδώσουν κίνηση στις εικόνες και να μεταφέρουν τον επισκέπτη στον χώρο και τον χρόνο των θρυλικών Αγώνων του 1896.

Aναρρίχηση «επί κάλω». Σύμφωνα με τον κανονισμό του αγωνίσματος η αναρρίχηση γίνεται μόνο με την έλξη των χεριών, ενώ τα πόδια μένουν τεντωμένα και ακίνητα. (Αλμπερτ Μάγιερ / Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη)

Ουσιαστικά η έκθεση αυτή δεν παρουσιάζει απλώς ένα σπουδαίο αθλητικό γεγονός. Παρουσιάζει μια κομβική στιγμή για την ιστορία της χώρας αλλά και του παγκόσμιου αθλητισμού. Ελαβε χώρα την στιγμή που Αθήνα αποκτούσε μια ισχυρή κοινωνική και οικονομική ζωή –όπως επεσήμανε ο Τάσος Σακελλαρόπουλος από το Μουσείο Μπενάκη- και φυσικά ήταν οι πρώτοι αγώνες όπου συμμετείχαν εθνικές αντιπροσωπείες.