Ενας παλιός φοιτητής της Νομικής, κάπου 45 χρόνια πριν, μέλος του συλλόγου «Θέμις», διαμένων εις την οδόν Ασκληπιού, επιστρέφει σήμερα στα ίδια λημέρια με τήβεννο «ύψιστης τιμής», όπως λέει κι ο ίδιος. Τυχαίνει να είναι και Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας!
Στις 7 το απόγευμα, ο Νίκος Αναστασιάδης θα αναγορευτεί Επίτιμος Διδάκτωρ Νομικών Επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου σπούδασε στις αρχές της δεκαετίας του ’60.
Επιστρέφει, φορώντας τώρα και βαρύ πολιτικό κουστούμι. Πολλοί εκ των παρισταμένων απόψε, ανάμεσά τους και ο Προκόπης Παυλόπουλος, πιθανώς να σκεφτούν ότι έχουν μπροστά τους τον άνθρωπο που μπορεί, που είναι πιθανόν, περισσότερο ίσως από οποιονδήποτε άλλον ως τώρα, να επιτύχει μέσω των διαπραγματεύσεών του με τον Μουσταφά Ακιντζί, τη λύση του Κυπριακού.
Ο ίδιος, στην ομιλία του, δεν θα προσεγγίσει έτσι το θέμα. Πρώτον, διότι είναι πολιτικός – και μάλιστα καλός πολιτικός. Δεύτερον, διότι είναι δικηγόρος – και μάλιστα «δεινός νομικός», όπως τον χαρακτηρίζει ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος, που πρότεινε τη βράβευσή του. Και τρίτον, διότι δεν θεωρεί ότι μπορεί ακόμα να οριοθετηθεί χρονικά η «λύση». Πιστεύει βαθιά μέσα του ότι είναι εφικτή, αλλά ξέρει ότι «θα πρέπει το ίδιο να πιστέψουν κι άλλοι».
Σε τρεις ακριβώς μέρες, συμπληρώνονται τρία χρόνια από την εκλογή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Λένε πως η πιο εύκολή του μέρα ήταν μόνο εκείνη της 28ης Φεβρουαρίου 2013, που διαδέχτηκε τον Δημήτρη Χριστόφια. Ο «πρώτη φορά αριστερός πρόεδρος» της Κύπρου, απογοήτευσε πολλούς.
Από εκεί και ύστερα και μέχρι σήμερα ακόμα, he’s having a bumpy ride, όπως λένε και οι Εγγλέζοι. Δηλαδή, ο δρόμος του είναι γεμάτος από λακκούβες.
Τις σχέσεις του με τους έλληνες πολιτικούς θα τις περιέγραφε κάποιος ως «τυπικά άριστες». Δεν ξέρω όμως με ποιον απ’ όλους θα μπορούσε να απολαύσει μαζί στο roof-garden του Μεγάλη Βρεταννία, όπου μένει συνήθως όταν έρχεται εδώ, ένα ουίσκι «black», ένα τσιγαράκι
Με το «καλημέρα πρόεδρε», Μάρτιο του 2013, βρέθηκε στο Eurogroup αντιμέτωπος με ένα δίλημμα – κατ’ άλλους με έναν εκβιασμό: ή δέχεσαι κούρεμα των καταθέσεων των πολιτών στις τράπεζες ως μόνο μέσο για να διασωθεί η κυπριακή οικονομία (αυτό, το ονόμασαν bail-in), ή επιστρέφεις ήρωας στον τόπο σου, που σε λίγες όμως μέρες θα χρεοκοπήσει μετά βεβαιότητος. «Από την επιλογή του να είμαι αρεστός ή ωφέλιμος, επέλεξα να είμαι ωφέλιμος», είχε δηλώσει κάποιους μήνες μετά όταν κλήθηκε να καταθέσει ενώπιον επιτροπής της Βουλής που διερευνούσε τις συνθήκες υπό τις οποίες η Κύπρος οδηγήθηκε στο κούρεμα και στο Μνημόνιο.
Το πρώτο, δεν έχει ξεπεραστεί. Το δεύτερο αποτελεί παρελθόν κι ο Αναστασιάδης δικαιούται μερίδιο αυτής της επιτυχίας. Αν υπήρχε, ωστόσο, επιστημονικός έπαινος για ένα μόνο πρόσωπο, που καταφέρνει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να ξανασταθεί όρθιος και να κάνει μια νέα αρχή πάνω σε πιο γερές ίσως βάσεις από πριν, το πρόσωπο αυτό είναι ο κυπριακός λαός. Αυτός θα ήταν ο Επίτιμος Διδάκτωρ σήμερα.
Σχετικά πάντως με το «κούρεμα», υπάρχουν ακόμα πολλοί άνθρωποι στο νησί που, όσο κι αν έχουν βάλει πλάτη για να βγει ο τόπος απ’ την επιτήρηση, δεν συγχωρούν στο πολιτικό κατεστημένο της Κύπρου (και εδώ τους συμπεριλαμβάνουν όλους) ότι τους έκλεψε, όπως λένε, τις οικονομίες μιας ολόκληρης ζωής. Δηλαδή της μισής! Αφού οι περισσότεροι βρέθηκαν και πάλι στο «μηδέν» το 1974 όταν «κουρεύτηκε» βίαια από τους Τούρκους (αφού εμείς πρώτα ανοίξαμε την πόρτα) η ίδια τους η πατρίδα.
Με το άλλο κούρεμα, και εννοώ εδώ το πραγματικό, της τρίχας, ο πρόεδρος Αναστασιάδης έχει μια… θα την πω «παραδοσιακή σχέση». «Ο κουρέας του Προέδρου», ο Κόκος με τ’ όνομα, είναι φίλος του, και πολύ υπερήφανος για το διαχρονικό αποτέλεσμα της κομμωτικής του ιδιοφυίας. Αν και τον πιέζουν πολλοί, δεν αποκαλύπτει ποτέ το μυστικό της προεδρικής φράντζας, όπως και της απουσίας έστω και μιας λευκής τρίχας.
Πιθανώς να έχουν δοκιμάσει κάποιοι επικοινωνιολόγοι και stylists να πείσουν τον πρόεδρο Αναστασιάδη να αλλάξει κούρεμα ή κουρέα, αλλά ευτυχώς δεν τους έχει ακούσει. Το «υπόλοιπο» του πολιτικού εαυτού του, όπως πχ ο αρκετός (αλλά όχι πολύς) στόμφος με τον οποίο μιλάει, είναι απολύτως συμβατό με το κορακίσιο μαλλί, την ιδιαιτέρως διακριτή χωρίστρα και, βεβαίως, την «κολλημένη» φράντζα.
Το πρώτο πράγμα που θα σου πουν για αυτόν άνθρωποι που τον ξέρουν χρόνια, είναι ότι «είναι σοβαρός». Στον επαγγελματικό του χώρο, της δικηγορίας παλαιότερα, και της πολιτικής στη συνέχεια, προσθέτουν στο «σοβαρός» και το «αυστηρός». Το μίγμα αυτό, καμιά φορά γίνεται και εκρηκτικό, λένε. Μεταξύ μας, δεν έχω ακούσει μεγάλο πολιτικό να μην είναι έτσι. (Παρά μόνο τους κορυφαίους για μένα, Γκάντι και Μαντέλα, αλλά αυτοί οι δύο είναι μια κατηγορία από μόνοι τους και δεν νομίζω να υπάρξουν ποτέ άλλοι).
Η μέχρι τώρα προεδρική θητεία του έχει σημαδευτεί από τρεις ακόμα, πολύ δύσκολες στιγμές για τον ίδιο:
- Τον απροσδόκητο θάνατο του Τάσου Μητσόπουλου, στα 49 του μόλις χρόνια, που ήταν λίγων μηνών υπουργός του, της Αμυνας, και τον είχε σαν τον γιο που δεν απέκτησε ποτέ (δύο κορίτσια, την Ελσα και την Ινώ, έχει ο Πρόεδρος). Μάλιστα στην κηδεία του, με σπαραγμό τον αποχαιρέτισε με τα λόγια «στο καλό γιε μου».
- Την εισβολή του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής ΑΟΖ τον Οκτώβριο του 2014, γεγονός που ανάγκασε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να διακόψει την διαπραγματευτική διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, που είχε αρχίσει τον Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς. Και…
- Την διορθωτική χειρουργική επέμβαση της μιτροειδούς βαλβίδας στη καρδιά στην οποία υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2014 στο νοσοκομείο Mount Sinai του Μανχάταν, στη Νέα Υόρκη.
Από παλιά δημοσιεύματα στον κυπριακό Τύπο, βρίσκουμε και δύο άλλα περιστατικά που συνδέονται με πρόβλημα υγείας του προέδρου. Το ένα ήταν όταν ήταν βρέφος και επέζησε από θαύμα, λένε, αφού αρνείτο να δεχτεί το μητρικό γάλα για μέρες και το άλλο ήταν όταν ήταν φοιτητής το 1965 στην Αθήνα και αρρώστησε σοβαρά με περιτονίτιδα που και αυτό παραλίγο να του στοιχίσει τη ζωή. Μάλιστα, νοσηλεύτηκε για 27 μέρες στο Λαϊκό Νοσοκομείο.
Σπουδάζοντας στην Ελλάδα, έλαβε το χρίσμα στην πολιτική. Αναμείχθηκε ενεργά στο φοιτητικό κίνημα, ήταν από τα ιδρυτικά στελέχη της νεολαίας της Ενωσης Κέντρου, γνωρίστηκε με τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον εκτίμησε βαθιά και θαύμασε την ρητορική του ικανότητα.
Είναι και ο Αναστασιάδης από τους άριστους χειριστές της ελληνικής γλώσσας. Η φωνή του είναι «βαριά», και τα λόγια του «καθαρά». Είναι πολιτικό τέκνο του Γλαύκου Κληρίδη και έχει κληρονομήσει τον «ορθό λόγο», γραμματικά και συντακτικά, ίσως όχι τόσο πολύ όμως το χιούμορ και τις δηκτικές του κουβέντες.
Τις σχέσεις του με τους έλληνες πολιτικούς, και δη τους ηγέτες των κομμάτων, θα τις περιέγραφε κάποιος ως «τυπικά άριστες». Δεν ξέρω όμως, ειλικρινά, με ποιον απ’ όλους θα μπορούσε να απολαύσει μαζί στο roof-garden του Μεγάλη Βρεταννία, όπου μένει συνήθως όταν έρχεται εδώ, ένα ουίσκι «black», ένα τσιγαράκι (που δυστυχώς δεν το έχει κόψει), ένα καλό πιάτο (ψάρι ή ζυμαρικό) και κουβέντα χαλαρή.
Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, ο Νίκος Αναστασιάδης γίνεται 70 χρονών. Μόνο τα 28 από αυτά τα έχει ζήσει σε μιαν ενωμένη Κύπρο. Η τρέχουσα προεδρική του θητεία λήγει τον Φεβρουάριο του 2017, σε έναν χρόνο. Aυτά είναι τα μόνα «πραγματικά δεδομένα» στο τραπέζι ετούτη τη στιγμή…