Ανησυχία προκαλεί ο αυξανόμενος αριθμός κρουσμάτων ιλαράς που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό στη χώρα, εκ των οποίων οκτώ σε μέλη του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού των δημόσιων νοσοκομείων. Το πρώτο κρούσμα της επιδημίας εκδηλώθηκε στις 17 Μαΐου 2017 και μέχρι σήμερα έχουν φθάσει τα 166 σε ολόκληρη τη χώρα, με μεγαλύτερη συχνότητα στη νότια Ελλάδα.
Οπως έγινε γνωστό, πρόκειται κυρίως για μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά και για ενήλικες από 25 έως 44 ετών από το γενικό πληθυσμό, ενώ η ανησυχία για την αύξηση των κρουσμάτων επιτείνεται από το γεγονός ότι καταγράφηκαν κρούσματα και σε εργαζόμενους (ιατρούς και νοσηλευτές) στα δημόσια νοσοκομεία.
Τελευταίο θύμα της νόσου, μία νοσηλεύτρια στο Νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού, η οποία λόγω επιπλοκών νοσηλεύεται πλέον στο νοσοκομείο Ερυθρός Σταυρός. Πρόκειται για το όγδοο κρούσμα σε ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό μετά τα έξι στο Θριάσειο και μία γιατρό στο Σισμανόγλειο (κρούσματα που καταγράφηκαν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο).
Σε ανακοίνωσή της, η διοίκηση του Θριάσειου διαβεβαιώνει πως δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης της ιλαράς στο προσωπικό και τους ασθενείς στο νοσοκομείο. Όπως επιβεβαιώνει, από τις 4 Αυγούστου 2017 έως και 3 Σεπτεμβρίου 2017 εκδηλώθηκαν συνολικά έξι περιστατικά ιλαράς σε επαγγελματίες, χωρίς να έχουν μεταξύ τους επαφή, με σχετικά ελαφρά συμπτωματολογία και 2ημερη προληπτική νοσηλεία. Όλοι οι επαγγελματίες που νόσησαν έχουν επιστρέψει από την αναρρωτική άδεια και εργάζονται κανονικά, σημειώνεται στην ίδια ανακοίνωση, ενώ τονίζεται πως από την 3η Σεπτεμβρίου 2017 κανείς άλλος εργαζόμενος του νοσοκομείου νόσησε.
«Η ενεργητική επιτήρηση συνεχίζεται και δεν έχει αναφερθεί οποιαδήποτε μετάδοση στο περιβάλλον των πρωτογενών κρουσμάτων. Ήδη έχει παρέλθει το ανώτατο χρονικό όριο επώασης της νόσου από την εμφάνιση του τελευταίου περιστατικού- ως εκ τούτου δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης της νόσου στο υπόλοιπο προσωπικό και ασθενείς», αναφέρεται στην ανακοίνωση της διοίκησης του νοσοκομείου.
Διευκρινίζεται τέλος, ότι στο Θριάσιο, από τον Ιούνιο 2017 εξετάσθηκαν και επιβεβαιώθηκαν κρούσματα ιλαράς σε οικογένειες Ρομά που κατοικούν στη περιοχή Ασπροπύργου που γειτνιάζει με το νοσοκομείο και τα περιστατικά αυτά άμεσα δηλώθηκαν γραπτώς στο ΚΕΕΛΠΝΟ.
Ο αριθμός των κρουσμάτων αναμένεται πάντως να αυξηθεί περαιτέρω τα επόμενα 24ωρα, καθώς όπως ανακοίνωσε το ΚΕΕΛΠΝΟ, επίκειται τόσο η εργαστηριακή επιβεβαίωση τους όσο και η γεωγραφική επέκτασή τους.
Εμβολιασμός ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης
Ως πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης της νόσου συστήνεται ο εμβολιασμός με το μικτό εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR). Πλην όσων έχουν νοσήσει στο παρελθόν, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970, και δεν έχουν ιστορικό νόσου, πρέπει να κάνουν και τις δύο δόσεις του εμβολίου.
Όλα τα άτομα που δεν έχουν νοσήσει ή δεν έχουν εμβολιασθεί είναι επίνοσα στην ιλαρά. Η φυσική νόσηση προσφέρει ισόβια ανοσία. Βρέφη από άνοσες μητέρες είναι προστατευμένα μέχρι την ηλικία των 6-9 μηνών, ενώ ο εμβολιασμός στην ηλικία των 12-15 μηνών προσφέρει ανοσία σε ποσοστό 94-98%, με τον επανεμβολιασμό να ανεβάζει το ποσοστό στο 99%.
Στην Ελλάδα, η εισαγωγή του εμβολιασμού για την ιλαρά τη δεκαετία του 1970 και ακολούθως η συστηματική εφαρμογή του εμβολίου MMR από το 1989 συνέβαλαν ουσιαστικά στη μείωση της ιλαράς τα τελευταία 25 χρόνια. Η τελευταία επιδημία ιλαράς σημειώθηκε το 1996 και έκτοτε δεν είχαν αναφερθεί κρούσματα ιλαράς στην Ελλάδα μέχρι το φθινόπωρο του 2005, οπότε εμφανίστηκαν περιπτώσεις ιλαράς αρχικά στη βόρεια Ελλάδα και ακολούθως στην υπόλοιπη χώρα μέχρι τον Ιούλιο του 2006.
Η νόσος
H ιλαρά είναι ιογενής λοίμωξη υψηλής μεταδοτικότητας που οφείλεται στον ιό της ιλαράς. Η μετάδοση γίνεται κυρίως αερογενώς από άτομο σε άτομο με σταγονίδια που αποβάλλουν οι ασθενείς. Κατά την εκδήλωση της νόσου διακρίνονται τρία στάδια: το πρόδρομο (καταρροϊκό), το εξανθηματικό και το στάδιο της αποδρομής
Το πρόδρομο (καταρροϊκό) στάδιο, διαρκεί 2-4 ημέρες, χαρακτηρίζεται από πυρετό, έντονα καταρροϊκά συμπτώματα (δακρύρροια, ρινόρροια, πταρμό), βήχα, επιπεφυκίτιδα και φωτοφοβία. 1-2 ημέρες πριν ή μετά την εμφάνιση του εξανθήματος εμφανίζονται οι κηλίδες του Koplik που είναι παθογνωμονικές της νόσου και είναι μικρά λευκωπά στίγματα που περιβάλλονται από ερυθρά άλω και εντοπίζονται στο βλεννογόνο της παρειάς αντίστοιχα προς τους κάτω γομφίους.
Το εξανθηματικό στάδιο διαρκεί 5-6 ημέρες και χαρακτηρίζεται από έκθυση κηλιδοβλατιδώδους εξανθήματος το οποίο στην αρχή είναι αραιό, ροδαλό και τα στοιχεία αφορίζονται σαφώς μεταξύ τους ενώ στη συνέχεια γίνονται ερυθρά και συρρέουν αλλά εξακολουθούν να αφορίζονται μεταξύ τους με υγιές δέρμα. Η έκθυση του εξανθήματος γίνεται κατά ώσεις και συνήθως αρχίζει πίσω από τα αυτιά, γρήγορα εξαπλώνεται στο πρόσωπο, τον κορμό και τα άκρα.
Το στάδιο της αποδρομής (ανάρρωσης) χαρακτηρίζεται από πτώση του πυρετού και εξαφάνιση του εξανθήματος σταδιακά με τη σειρά έκθυσης δηλαδή σβήνει πρώτα από το πρόσωπο και τελικά από τα άκρα. Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται λεπτή απολέπιση του δέρματος εκτός από τις παλάμες και τα πέλματα.