Η Κοινή Γεωργική Πολιτική απορροφά το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων των Ευρωπαίων φορολογουμένων, περίπου το 43% του κοινοτικού προϋπολογισμού. Αποτελεί μια δέσμη μέτρων που ελέγχουν τον τρόπο που παράγει η Ευρώπη, και εν τέλει τι τρόφιμα καταλήγουν στο πιάτο μας. Ενώ πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, πoυ συνδέεται πρωτίστως με την υγεία των πολιτών και της υπαίθρου, τα κόμματα που σύντομα θα ζητήσουν την ψήφο μας για τις ευρωεκλογές, σωπαίνουν εκκωφαντικά. Θα προσπαθήσω εδώ να επιχειρήσω μια ανασκόπηση των προτεραιοτήτων της ελληνικής Προεδρίας για το θέμα της ευρωπαϊκής γεωργίας.
Τώρα που οι αποφάσεις για την μεταρρύθμιση της Κοινοτικής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) έχουν ληφθεί, φαίνεται ότι το 2014 θα είναι ένα έτος μετάβασης μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2015 όπου και οι βασικοί κανόνες της, όπως το “πρασίνισμα”, θα τεθούν σε ισχύ. Πρόκειται για μια ήρεμη σχετικά περίοδο, μιας και η Ευρώπη προετοιμάζεται για τις εκλογές στο τέλος του Μαΐου. Η ατζέντα της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τρέχουσα περίοδο περιλαμβάνει τα εξής πέντε θέματα:
1. Επίτευξη κοινής θέσης στο πλαίσιο της πολιτικής προώθησης των προϊόντων της Ε.Ε.
Η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα της Αθήνας στον γεωργικό τομέα είναι να προωθήσει τις συνομιλίες για την πολιτική της Ε.Ε. σχετικά με την προώθηση των προϊόντων της τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Η Προεδρία επιθυμεί να επιτευχθεί η σύμφωνη γνωμοδότηση των ευρωβουλευτών ήδη από την πρώτη ανάγνωση του φακέλου. Αυτός ωστόσο είναι ένας δύσκολος στόχος με τις ευρωεκλογές να πλησιάζουν και πολλούς ευρωβουλευτές να είναι αφοσιωμένοι στην προεκλογική εκστρατεία.Παρόλα αυτά, η ελληνική Προεδρία πρέπει να επιτύχει τουλάχιστον μια κοινή θέση μεταξύ των υπουργών Γεωργίας σχετικά με τα σχέδια της Επιτροπής, τα οποία δημοσιεύθηκαν τον Νοέμβριο του 2013. Στα σχέδια αυτά περιλαμβάνεται ο τριπλασιασμός του προϋπολογισμού για εκστρατείες προώθησης, η επιτάχυνση της έγκρισής τους και η εστίαση στις αναδυόμενες αγορές. Αυτό συμβαίνει επειδή η Ε.Ε. βλέπει δυναμική στην προώθηση των πωλήσεων των προϊόντων της σε περιοχές όπως για παράδειγμα η Κίνα.
2. Οριστικοποίηση των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων της ΚΓΠ.
Μια άλλη προτεραιότητα στο πλαίσιο της ελληνικής Προεδρίας είναι η διευθέτηση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεών της, δηλαδή των τεχνικών κανόνων που συνδέονται με την εφαρμογή της ΚΓΠ στην πράξη.
Ο Επίτροπος Γεωργίας, Dacian Ciolos, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι αυτή η δέσμη τεχνικών κανόνων θα πρέπει να εγκριθεί μέσω γραπτών διαδικασιών μετά τις αρχές Μαρτίου. Αυτό έδωσε στο Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρώπης ένα διάστημα δύο μηνών, ώστε να αξιολογήσουν τους προτεινόμενους κανονισμούς και να εγείρουν τυχόν διεκδικήσεις. Η Ελλάδα ελπίζει ότι αυτό το πακέτο θα εγκριθεί χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και συντονίζει τον εν εξελίξει διάλογο μεταξύ Ευρωβουλής, Συμβουλίου και Κομισιόν ώστε να αποφευχθούν οποιεσδήποτε εκπλήξεις της τελευταίας στιγμής.
3. Αναθεώρηση των κανόνων της βιολογικής γεωργίας.
Η Ελληνική Προεδρία επιβλέπει, επίσης, την έναρξη των συνομιλιών για την αναθεώρηση των ευρωπαϊκών κανόνων στον τομέα των βιολογικών προϊόντων. Σύμφωνα με τις προτάσεις που κατέθεσε η Επιτροπή στο τέλος του Μαρτίου, ο κύριος στόχος είναι η εντατικοποίηση των ελέγχων στον τομέα της βιολογικής γεωργίας και η εξάλειψη των φαινομένων απάτης. Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τη διαφύλαξη της φήμης του κλάδου, δεδομένων των αυξητικών τάσεων που παρατηρούνται στην αγορά.
4. Συνέχεια της συζήτησης σχετικά με τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και την κλωνοποίηση των τροφίμων για τη ζωική παραγωγή.
Πρόκειται, φυσικά, για το πιο ακανθώδες θέμα, και οι «καυτές πατάτες» στα χέρια της Ελλάδας είναι δύο.Πρόκειται για την έγκριση ή μη της καλλιέργειας του μεταλλαγμένου καλαμποκιού GM1507, κάτι που απέφυγε να διαχειριστεί η Λιθουανία, μετακυλώντας την ευθύνη στην ελληνική Προεδρεία. Στα αρχικά σχέδια της Ελλάδας ήταν η έγκριση της καλλιέργειας μέσω έγγραφης διαδικασίας, ωστόσο οι Γάλλοι είχαν διαφορετική άποψη, και απαίτησαν ο φάκελος να τύχει πλήρους υπουργικής διαβούλευσης και όχι έγγραφης ψηφοφορίας. Αυτό έφερε την Ελλάδα σε δύσκολη θέση, αναγκάζοντας την να ακυρώσει την πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γεωργίας στις 27 Ιανουαρίου. Σε γενικές γραμμές,παρατηρείται απροθυμία εκ μέρους της Ελλάδας για την επίτευξη απόφασης, λόγω των πιεστικών θεμάτων που ήδη βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη του εν λόγω θέματος. Έτσι, ο φάκελος για το καλαμπόκι GM1506, παρουσιάζει ενδιαφέρουσες εξελίξεις κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών.
Το άλλο καυτό θέμα έχει να κάνει με την διακίνηση κλωνοποιημένων ζώων. Η ελληνική Προεδρία ανακινεί τη συζήτηση στη βάση των προτάσεων που τέθηκαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πριν από τα Χριστούγεννα. Το σχέδιο που παρουσιάστηκε από την Επιτροπή στις 18.12.2013 αναφέρει ότι η Ε.Ε. πρέπει να απαγορεύσει τη χρήση της κλωνοποίησης σε ζώα για την παραγωγή τροφίμων, και ότι πρέπει να απαγορευθεί η εμπορία των κλώνων. Ωστόσο, υποστηρίζει ότι η πρόταση για την καθιέρωση ειδικής σήμανσης στα τρόφιμα που προέρχονται από απόγονους κλωνοποιημένων ζώων χρήζει περαιτέρω ανάλυσης.
5. Περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με τη δέσμη μέτρων για την φυτική και ζωϊκή υγεία.
Η Ελλάδα συνεχίζει τις συνομιλίες για την αναθεώρηση των ευρωπαϊκών κανόνων σχετικά με την υγεία των ζώων, των σπόρων και των φυτών. Και σε αυτή την περίπτωση, είναι απίθανο να υπάρξει συμφωνία σε πρώτη ανάγνωση από τους ευρωβουλευτές πριν από το τέλος της Προεδρίας. Ιδίως μιας και ήδη υπάρχουν εκατοντάδες τροπολογίες που υπέβαλλαν οι ευρωβουλευτές στη σχετική επιτροπή του κοινοβουλίου. Όμως, οι ευρωβουλευτές έχουν θέσει ως στόχο την ψηφοφορία του φακέλου στην ολομέλεια τον Απρίλιο, αλλά και πάλι οι εκλογές του Μαΐου μπορούν να καθυστερήσουν τον σχεδιασμό αυτό. Ο φάκελος προβλέπει τη μείωση της γραφειοκρατίας, την ενίσχυση του ελέγχου για ασθένειες, κυρίως στις εισαγωγές. Οι υπουργοίΓεωργίας θα συνεδριάσουν τον Ιούνιο, αλλά οι συζητήσεις για το εν λόγω θέμα αναμένονται να μετακυλήσουν στην ιταλική Προεδρία, η οποία ακολουθεί.