Protagon A περίοδος

Το «παγκόσμιο χωριό»

Το «Παγκόσμιο χωριό» του Marshal Mc Luhan είναι εδώ, από καιρό μάλιστα. Διαμορφώνει εικόνες, συνειδήσεις, νοοτροπίες, ιδεολογίες, κοινωνικά ρεύματα...

Γιάννης Σιδέρης

Τώρα που πέρασε η πρώτη δικαιολογημένη χαρά και συγκίνηση, εμπλουτισμένη με σασπένς και στοιχεία ριάλιτι, που τόσο καταγγέλθηκαν – λες και δεν διασκέδασε σπιρτόζικα και καλοδιάθετα όλος ο πλανήτης, με το «από 'δώ η κυρία μου, από 'δώ το αίσθημά μου», ενός από τους διασωθέντες…

Τώρα που φαρμακευτικές, μεταλλευτικές, κινηματογραφικές, εκδοτικές κ.λ.π. εταιρίες τρέχουν να εξαργυρώσουν χρυσοφόρα την φρικώδη εμπειρία των μεταλλωρύχων στα έγκατα της γης, με ένα παρ΄ ολίγον σάβανο χώματος πάχους 700 μέτρων πάνω τους, εμείς από την καλοβαλμένη άνεσή μας… θρηνούμε που αυτοί οι άνθρωποι θα γίνουν θύματα του Marketingκ των πολυεθνικών! Προφανώς θα ήταν καλύτερα γι' αυτούς να ξαναγύριζαν άφραγκοι στα θανατερά υπόγεια με το γλίσχρο μεροκάματο, για να μην μολυνθούν από τον ιό της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης των πολυεθνικών! Πριν βλέπετε ήταν …μακριά από κάθε καπιταλιστική εκμετάλλευση και κατέβαιναν για το κέφι τους στα τάρταρα, ίσως για να βρουν… σπάνιες πέτρες και να εμπλουτίσουν την συλλογής τους!

Τώρα λοιπόν που κατασιγάζουν οι πρόωρες οιμωγές για τους κακόμοιρους διασωθέντες μεταλλωρύχους, που «θα γίνουν θύματα ενός απάνθρωπου εκμεταλλευτικού συστήματος, έρμαιο της βουλιμίας των ιδιωτικών συμφερόντων, έγιναν και θα γίνουν «σταρ» της αδηφάγου δημοσιότητας» (Κ. Γεωργουσόπουλος –τα ΝΕΑ).Τώρα που κοπάζει ο αυτονόητος θαυμασμός για την σύζευξη του αδιανόητου τεχνολογικού επιτεύγματος – τεχνολογία ΝΑΣΑ για την ανάσυρσή τους από ορυχεία μιας τριτοκοσμικής χώρας με δομές ασφάλειας που μάλλον θα ταίριαζαν στην Αγγλία την αυγής του βιομηχανικού καπιταλισμού.

Τώρα που η … προοδευτική αντικαπιταλιστική ευαισθησία μας θα τους οικτίρει κάθε που θα τους βλέπουμε προσκεκλημένους κάποιας εταιρίας, ενδεχομένως και σε ελληνικά νησιά από κάποια μεταλλευτική εταιρία, και με σχόλια θα τους επιτιμούμε γιατί δέχτηκαν να γίνουν η περιφερόμενη μόστρα του δήθεν ανθρωπιστικού καπιταλισμού… αυτή την ώρα ζούμε κάτι άλλο που το προσπερνάμε χωρίς ευρύτερο σχολιασμό:

Το «Παγκόσμιο χωριό» του Marshal Mc Luhan είναι εδώ, από καιρό μάλιστα. Διαμορφώνει εικόνες, συνειδήσεις, νοοτροπίες, ιδεολογίες, κοινωνικά ρεύματα. Φέρνει τα «χαμπέρια, που λέγαν και οι παλιοί, από τις άλλες γειτονιές του πλανήτη. Σιγά σιγά, χρόνο με τον χρόνο, ο πλανήτης γίνεται ένα χωριό:
Είδαμε π.χ. σε πραγματικό χρόνο τις δυο επιθέσεις της, αλήστου μνήμης, δυναστείας των Μπους στο Ιράκ. Φυσικά το πρώτο βράδυ της επίθεσης και τις δυο φορές, έμοιαζε λίγο με video game, καθώς υπήρχε φαντασμαγορία φωτιάς, με τον φακό εκ του μακρόθεν, να μας δείχνει έναν πόλεμο «χειρουργικών επεμβάσεων», εντυπωσιακών εκρήξεων, αποστειρωμένο όμως, χωρίς καθόλου νεκρούς ή σακατεμένους, χωρίς ανθρώπινο πόνο, αγωνία, κλάμα, παράπονο, ερωτηματικά. Όμως τις επόμενες μέρες μας ήρθαν και αυτά με πλάνα και φωτογραφίες που μας έστειλαν από τα μέτωπα της φωτιάς άνθρωποι που έπαιζαν τη ζωή τους κορώνα γράμματα για να μας ενημερώσουν (σ.σ.172 δημοσιογράφοι έχουν χάσει τη ζωή τους στο Ιράκ ,αναφέρει η οργάνωση «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα φέτος τον Σεπτέμβρη).

Το Παγκόσμιο χωριό είναι εδώ! Παρακολουθήσαμε όλοι τις γιορτές των Μαορί καθώς στα πατροπαράδοτα κανό τους ήταν οι πρώτοι που χαιρέτησαν την ανατολή του ήλιου στην παγκόσμια γιορτή του μιλένιουμ, στην πρώτη αυγή της νέας χιλιετίας. Στη συνέχεια παρακολουθήσαμε το σεργιάνι της κάμερας που ακολουθούσε το σεργιάνι του ήλιους στις γειτονιές του πλανήτη, γνωρίζοντάς μας χώρες, πολιτισμούς, μνημεία, παραδοσιακές στολές, ντοπιολαλιές, σε μια απέραντη γιορτή, σε ένα απέραντο καλειδοσκόπιο, κάνοντας μας να νιώθουμε πως το ανθρώπινο είδος είναι ένας κοινός τόπος, έχει ένα κοινό πεπρωμένο. Ο πλανήτης παρακολούθησε σε ζωντανή σύνδεση την έναρξη των λαμπρών (επιμένω) Ολυμπιακών Αγώνων μας, παρακολουθεί σε ζωντανή σύνδεση τις ομιλίες του κάθε πλανητάρχη ή του αγώνες των κορυφαίων ποδοσφαιρικών ομάδων της γης, λες και είναι στην πλατεία ή στο γήπεδο του χωριού του. Δημιουργείται μια αίσθηση κοινού τόπου, κοινής μοίρας του ανθρώπινου είδους, ασχέτως αν οι εθνικοί και θρησκευτικοί διαχωρισμοί το καθορίζουν προς το παρόν (σ.σ. Σαφώς στην παρούσα ιστορική φάση θα πρέπει να διαφυλάξουμε τους εθνικούς διαχωρισμούς αν δεν θέλουμε να ισοπεδωθούμε –αλλά αυτό είναι θέμα άλλης κουβέντας).

Ούτως άλλως λοιπόν, η παγκοσμιοποιημένη τηλεόραση των μεγάλων πλανητικών γεγονότων, ανεπαίσθητα, υποδόρια, δημιουργεί μια νέα οικουμενική συνείδηση. Πριν από αυτό είχε αρχίσει να δημιουργείται ένας ενιαίος πολιτισμός της κατανάλωσης, της ένδυσης, της ψυχαγωγίας – coca cola, levi’s ή αφίσες της Madonna π.χ. θα βρείτε ακόμη και στις παραγκουπόλεις της Ασίας και της Αφρικής, για της Λατινικής Αμερικής δεν το συζητάμε. Τηλεοπτικούς και δορυφορικούς δέκτες έχω δει σε σπίτια από πηλό, σε χωριά κατάλληλα για σκηνικό από ταινία εποχής του 16ου αιώνα, στην άκρη της Σαχάρας (αυτό βέβαια είναι και μια άλλη διάσταση της λαθρομετανάστευσης, οι εικόνες της Δύσης που φτάνουν εκεί, αλλά και αυτό δεν είναι του παρόντος ).

Όμως δεν σταματάμε εδώ, στο παγκόσμιο χωριό. Αυτό, λένε οι μελλοντολόγοι, θα ξαναχωριστεί σε γειτονιές, μόνο που δεν θα είναι με βάση εθνικές και φυλετικές διαφοροποιήσεις. Ερχεται η συνδρομητική tv με τα «μπουκέτα» των δορυφορικών καναλιών, τα ινερνετικά σαιτ που θα συγκεντρώνουν θεατές και αναγνώστες με ένα ελάχιστο κοινό παρονομαστή αναζητήσεων και πολιτισμικών ταυτίσεων. Σταδιακά οι νέοι διαχωρισμοί θα είναι διεθνικοί και κοινωνικοί, έχοντας καταργήσει σύνορα, έχοντας εξαφανίσει εθνικές συνειδήσεις και θρησκευτικές προκαταλήψεις . Αλλά γιαυτό έχουμε πάααρα πολύ δρόμο ακόμη (σ.σ. δεν είναι τυπογραφικό λάθος τα πολλά «α»).

Προς το παρόν μαθαίνουμε τα παγκόσμια χαμπέρια, λες και συνέβησαν στην δίπλα γειτονιά…