Η σύγχρονη γεωργία έχει επιφέρει σημαντικές αυξήσεις στην παραγωγή τροφίμων, δυστυχώς όμως τα οφέλη τους συνεχίζουν να μην κατανέμονται ισόρροπα. Ως αποτέλεσμα, το ολοένα αυξανόμενο τίμημα καλούνται να πληρώσουν οι μικρής κλίμακας αγρότες, η εργατική τάξη, οι αγροτικές κοινότητες και το περιβάλλον. Ο όρος «Διατροφική Διασφάλιση» (Food Security) αναφέρεται στην φυσική και οικονομική δυνατότητα πρόσβασης ενός νοικοκυριού σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτική τροφή. Που ικανοποιεί τις διατροφικές ανάγκες και προτιμήσεις του για μία δραστήρια και υγιεινή ζωή. Αντικαταστήστε την λέξη «νοικοκυριό» με τη λέξη «κράτος», «Ευρώπη», ή «πλανήτη» και θα αντιληφθείτε και τις ευρύτερες διαστάσεις του όρου.
Εν ολίγοις, για να μην πεινάσουμε πρέπει να είμαστε σε θέση να εξασφαλίσουμε τη διαθεσιμότητα, την πρόσβαση και την δυνατότητα χρήσης των τροφίμων που παράγουμε, αγοράζουμε και καταναλώνουμε. Σημαντική είναι και η σταθερότητα αυτών των προϋποθέσεων, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με πολλούς και αλληλένδετους παράγοντες όπως:
- η αυξημένη βιομηχανοποίηση, για παράδειγμα στην Κίνα και την Ινδία.
- οι ανεπαρκείς κυβερνήσεις – όπως της Μυανμάρ, μιας χώρας που παλαιότερα ήταν κύριος εξαγωγέας ρυζιού, και που τώρα παράγει ποσότητες ίσα για να καλύψει τις ανάγκες της. Ή της Ζιμπάμπουε, που ήταν κάποτε εξαγωγέας τροφίμων, ενώ σήμερα εισαγωγέας.
- ο προστατευτισμός, πχ. η παραγωγή ρυζιού στην Ιαπωνία και την Κορέα, ή το μυωπικό καθεστώς της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής της ΕΕ.
- οι ανεπαρκείς χρήσεις γης, πχ. στην Ουκρανία.
- οι στρεβλές προτεραιότητες των επιδοτήσεων, για παράδειγμα η ενθάρρυνση της καλλιέργειας βιοκαυσίμων στις ΗΠΑ, που ευθύνονται για αλλαγές στις χρήσεις γης και την αύξηση των τιμών των δημητριακών στην παγκόσμια αγορά.
- η ζήτηση για διαφορετικές πηγές πρωτεϊνούχων τροφών καθώς το επίπεδο διαβίωσης αυξάνεται.
- η αποτυχία της διεθνούς κοινότητας να επενδύσει μακροπρόθεσμα στις γεωργικές επιστήμες, με αποτέλεσμα τα επιτεύγματα της τεχνολογίας να φθίνουν.
- ο φόβος, ο οποίος συχνά βασίζεται στην παραπληροφόρηση σχετικά με τις δυνατότητες βελτίωσης της προσφοράς μέσω της προόδου της γενετικής.
- η διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων.
- οι κλιματικές αλλαγές.
Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που συνεπάγεται η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και οι κλιματικές αλλαγές, αποφεύγοντας παράλληλα την κοινωνική αναταραχή και την περιβαλλοντική κατάρρευση, τότε ο τρόπος που παράγουμε την τροφή μας θα πρέπει να αλλάξει ριζικά. Και μάλιστα προς μία κατεύθυνση που θα εξυπηρετεί καλύτερα τους φτωχούς και τους πεινασμένους του πλανήτη.
Όλα αυτά σε παγκόσμιο επίπεδο. Για την κατάσταση στην Ελλάδα, την απάντηση δίνουν οι νέοι άνθρωποι που συνάντησα στην έρευνά μου για το μέλλον της τροφής μας. Δείτε το πρώτο επεισόδιο του videoblog «Γεωργία στην Κρίση;» για τη Διατροφική Διασφάλιση.
*Είναι σημαντικό να ενεργοποιηθούμε, να ενημερωθούμε και να προβληματιστούμε –επιτέλους και στην Ελλάδα- για αυτά τα σημαντικά θέματα που αφορούν όλους μας. Μοιραστείτε τις απόψεις σας και σχολιάστε ελεύθερα. Είναι μία παραίνεση και προς τους έγκριτους συνεργάτες και αρθρογράφους του protagon – αν όχι εδώ, πού αλλού;