Η ουσία της Δημοκρατίας είναι η συμμετοχή. Η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων. Κατ' αυτόν τον τρόπο, η συμμετοχή πολιτών, με οποιοδήποτε μορφωτικό επίπεδο ή κοινωνικό «στάτους», σε διάφορες λίστες που κυκλοφορούν αυτές τις ημέρες, για να παρακινούν άλλους πολίτες υπέρ του «Ναι» ή του «Όχι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής, είναι, όχι απλώς θεμιτό και σεβαστό αλλά και επιβεβλημένο. Μια πολιτεία με ενεργούς πολίτες, είναι, δίχως άλλο, σε καλό δρόμο. Αυτά επί του γενικού.
Κυκλοφορούν, όμως, εσχάτως, διάφορες λίστες με βαρύγδουπους τίτλους, ένθεν κακείθεν, στις οποίες υποτίθεται ότι μαζεύεται η αφρόκρεμα της διανόησης της χώρας, η ελίτ του πολιτισμού, ο ανθός της πνευματικής ζωής, που μόνο με την υπογραφή τους είναι ικανοί να μετατοπίσουν από τη μία ή την άλλη πλευρά, τις «μάζες». Οι οποίες, απ' όσο έχω καταλάβει, μπορεί να κάνω και λάθος, μερικοί θεωρούν πως δεν είναι σε θέση να αποφασίζουν. Ή, ακόμα χειρότερα, όπως είπε μια βουλευτής, επειδή είναι «φτωχοί παίρνουν λάθος αποφάσεις σε κρίσιμες στιγμές». Προφανώς, κατά την ίδια, η κρίση των ανθρώπων δεν συνδέεται με τη μόρφωση ή την παιδεία αλλά εξαρτάται άμεσα και άρρηκτα με την τσέπη ή με τον τραπεζικό λογαριασμό. Καλώς, όμως, ως εδώ και όπως είπαμε, οι πάντες έχουν δικαίωμα να εκφραστούν και να κριθούν για τα λεγόμενά τους. Να υπογράφουν, να μαζευτούν, να διαδηλώσουν, να φωνάξουν, να συμφωνούν, να διαφωνούν. Όταν αυτό γίνεται σε δημοκρατικά πλαίσια και πολιτισμένα, μόνο θετική προσφορά στην κοινωνική ζωή προσθέτουν. Αναμφισβήτητα. Υπάρχει όμως ένα γιατί. Και εξηγούμαι.
Γιατί άραγε κάποιοι, φυσικά χωρίς να χρεώσω κακή πρόθεση, εννοείται, έχουν την ανάγκη να «βαφτίσουν» αυτές τις λίστες, με ονόματα και τίτλους που (πιστεύω ότι) κάνουν τους συμμετέχοντες να ντραπούν; Διότι, τι λιγότερο από ντροπή μπορεί να νιώσει κάποιος αγρότης ή ωτορινολαρυγγολόγος, όταν βρίσκει το όνομά του σε μια λίστα με τον τίτλο «προσωπικότητες του πολιτισμού και αθλητισμού»; Δεν πιστεύω καθόλου πως, και τον ένα και τον άλλον, όταν του ζητούσαν την υπογραφή, τον ενημέρωναν και για τον τίτλο που του «απονεμήθηκε» στη λίστα. Ή, πώς να νιώθει ένας δημοσιογράφος, αν φυσικά δεν είναι «ψώνιο», όταν ξαφνικά διαβάζει ότι βρίσκεται σε μια λίστα με τον τίτλο, «τόσες πνευματικές προσωπικότητες της χώρας» υπέρ του «ναι» ή του «όχι»; Φτάνει η κολακεία για να αποφύγεις τη ντροπή; Δεν το πιστεύω.
Κατανοητή η ανάγκη να δοθεί έμφαση στις λίστες αλλά αν δεν γίνει με σεβασμό στους ανθρώπους που συμμετέχουν -και σεβασμός είναι η μη υπερβολή και η μη απονομή «τίτλων»- μπορεί να γυρίσει μπούμεραγκ. Στα social media, γίνεται σωστό πανηγύρι με τους «διανοούμενους», τους «πνευματικούς ανθρώπους» και τις «προσωπικότητες του πολιτισμού». Και επειδή ακριβώς αυτούς τους ανθρώπους, όλους τους ανθρώπους που συμμετέχουν ενεργά σε δημοκρατικές διαδικασίες, ασχέτως τίτλου, τους έχουμε ανάγκη, ανεξάρτητα αν παρακινούν για ψήφο στο «ναι» ή το «όχι», φρόνιμο είναι να τους σεβαστούμε κιόλας. Επιβάλλεται.