«Έχεις κανένα φίλο που να βγάζει λάδι;» με ρώτησε η Δ. «Έχω, τι τον θες;». «Χρειαζόμαστε άμεσα έναν τενεκέ λάδι επειδή μαγειρεύουμε καθημερινά για τους πρόσφυγες στην Ειδομένη. Μαγειρεύουμε κυρίως λαδερά και το λάδι είναι ακριβό.»
Η Δ. είναι ένα από τα περισσότερα των 100 μέλη της ομάδας που οργανώθηκε μέσω facebook και μαγειρεύει καθημερινά για τους πρόσφυγες της Ειδομένης. Το άγνωστο στο ευρύ κοινό αυτό σημείο βρίσκεται στον νομό Κιλκίς, στα σύνορα με τη FYROM. Από εκεί, καθημερινά, περνούν (σύμφωνα με το δήμαρχο Παιονίας Χρήστο Γκουντενούδη) 5-6.000 πρόσφυγες για το ταξίδι στη δύση. Το καλοκαίρι η κατάσταση ήταν πολύ πιο δύσκολη, καθώς απουσίαζε κάθε είδους οργάνωση κι οι πρόσφυγες μπορεί να περίμεναν μέρες ολόκληρες μέχρι να ανοίξουν οι γείτονες τα σύνορα. Πλέον, φτάνουν με τα λεωφορεία σε γκρουπ, μένουν μισή με μία ώρα σε μια από τις σκηνές που έχουν στηθεί και περιμένουν κάποιον να τους κάνει «γκρουπάζ», να τους βάλει στη σειρά. Το «γκρουπάζ» γίνεται είτε από κάποιον από ΜκΟ ή ακόμη κι από όποιον είναι διαθέσιμος. Μετά περνούν τα σύνορα, για να συνεχίσουν το ταξίδι τους με τρένο. Η δύσκολη περίπτωση είναι όταν φτάνουν νύχτα και το τρένο από την άλλη μεριά φεύγει στις 7 το πρωί. Ωστόσο, ανώνυμος χορηγός έχει φροντίσει για τη θέρμανση κάποιων από τις σκηνές, οπότε η κατάσταση έχει γίνει πιο υποφερτή.
Στην Ειδομένη συναντούν, εκτός από τους Γιατρούς του Κόσμου, τον Ερυθρό Σταυρό και κάποιους εργαζόμενους για λογαριασμό του ΟΗΕ, τις «μαγείρισσες». Εθελόντριες από τη Θεσσαλονίκη, το Κιλκίς και άλλα μέρη της βόρειας Ελλάδας, που είτε ετοιμάζουν από τα σπίτια τους τα φαγητά, τα συσκευάζουν σε μερίδες και τα μεταφέρουν στην Ειδομένη, είτε μαγειρεύουν επί τόπου, κυρίως σούπες. Ετοιμάζουν και πολλά λίτρα τσάι. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, μέλη της ομάδας βρίσκονται εκεί και φροντίζουν κάθε πρόσφυγας να έχει ένα πιάτο φαί κι ένα κασκόλ, σκουφί, γάντια, ρούχα.
Κάποιος χορηγός έχει παραχωρήσει μια αποθήκη στη Θεσσαλονίκη κι ένας άλλος μια αποθήκη στο Κιλκίς, προκειμένου να συγκεντρώνονται και να διαλέγονται τα είδη και οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται. Πρόσφατα βρέθηκε άλλος χορηγός προκειμένου να καλύπτει το λογαριασμό για το ρεύμα στην αποθήκη στο Κιλκίς, όπου οι εθελοντές δούλευαν με φανάρια. Η ομάδα των εθελοντών αναζητά ρούχα και τρόφιμα από φίλους, παρέες αλλά και με εκκλήσεις στο facebook. Οι πλαστικές συσκευασίες για τα μαγειρεμένα τρόφιμα είναι, επίσης, χορηγία.
Η Δ. έχει πολλές ιστορίες να διηγηθεί. «Οι γυναίκες αποφεύγουν να θηλάσουν τα μωρά τους, όταν υπάρχει κάποια άλλη λύση. Φοβούνται τις λοιμώξεις, καθώς δε ζουν σε καλές συνθήκες υγιεινής. Υπάρχουν δυο εταιρίες που έχουν ένα γάλα έτοιμο για σερβίρισμα σε μωρά αλλά το γεγονός ότι δεν έχουμε νομική μορφή και ΑΦΜ καθιστά πολύ δύσκολη τη χορηγία. Πρόσφατα βρήκαμε χορηγία πάνες και μωρομάντιλα, είναι πολύτιμα.»
Θυμάται την περίπτωση μιας γιατρού από τη Συρία, η οποία στο παρελθόν ήταν στους Γιατρούς του Κόσμου στο Ιράκ. «Ήρθε για να περάσει τα σύνορα έγκυος, με δυο πιτσιρίκια. Είπε στους γιατρούς μας ότι ελπίζει σύντομα να γυρίσει από “τη δική τους πλευρά”. Έφτασε στη Γερμανία 4 ημέρες και 3 ώρες μετά την αναχώρησή τη από την Ειδομένη.»
Ξεχωρίζει την περίπτωση μιας Βρετανίδας η οποία ζει στη Γαλλία κι εργάζεται ως καθαρίστρια σε σπίτια Βρετανών. «Μάζεψε όσα χρήματα μπορούσε, ήρθε στη Θεσσαλονίκη, έμεινε σε ένα youth hostel, νοίκιασε αυτοκίνητο, κοιμόταν το πρωί, ξυπνούσε το μεσημέρι, μαγείρευε μακαρόνια και τονοσαλάτα, τα έβαζε σε πλαστικά κύπελλα και πήγαινε στην Ειδομένη. Όλη την νύχτα μοίραζε τα φαγητά κι επέστρεφε το πρωί στη Θεσσαλονίκη. Βρήκε στην Εγνατία ένα μαγαζί απ’ όπου έκανε συμφωνία να παίρνει σε μισή τιμή σκουφιά και κασκόλ. Ακόμη και τώρα που έχει επιστρέψει σπίτι της, στέλνει λεφτά στο μαγαζί και πηγαίνουμε και παίρνουμε πράγματα.»
Κι από το οργανωμένο κράτος, ούτε φωνή ούτε ακρόαση.