Ο Λουκάς Παπαδήμος περιγράφει τις συνέπειες της χρεοκοπίας σαν να χαράζει με γκρίζες μολυβιές έναν πολύχρωμο πίνακα. Το χρώμα χάνεται, δεν υπάρχει ούτε καν στη φωνή του. Ακόμα και η τηλεόραση αρχίζει να το διώχνει από την οθόνη. Ναι, ο Λουκάς Παπαδήμος δεν είναι ένας γοητευτικός ομιλητής. Θα ήταν ο χειρότερος αφηγητής μίας ιστορίας, όμως είναι ο άνθρωπος που διηγείται την εθνική μας τραγωδία.
Τον ακούω, λοιπόν, να εξηγεί τι θα συμβεί αν δεν υπογραφεί η νέα δανειακή σύμβαση. Προσθέτει δε ένα κρίσιμο στοιχείο: ακόμα και αν προχωρήσουμε σε στάση πληρωμών, το πρωτογενές έλλειμα του προϋπολογισμού δεν επιτρέπει στο δημόσιο να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Την ίδια στιγμή παρακολουθώ τις αντιδράσεις στο twitter. Διαβάζω τα σχόλια ανθρώπων που ακολουθώ, βλέπω την αναπαραγωγή απόψεων που προέρχονται από ανθρώπους που δεν γνωρίζω. Αδιαφορώ για τις μετριοπαθείς επισημάνσεις, αναζητώ χρώμα και ένταση. Στέκομαι σε παρατηρήσεις του τύπου «τι να μας πει τώρα το ΑΤΜ, δες είναι ανέκφραστος» κ.λ.π. Υποθέτω ότι το συγκεκριμένο ακροατήριο γοητεύεται από τη θεατρική εκφραστικότητα του Σαμαρά ή του Λοβέρδου, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μου. Στέκομαι στα σχόλια που επιμένουν ότι ο Παπαδήμος λέει ψέματα.
«Ο Βαρουφάκης και ο Καζάκης τα έχουν απαντήσει αυτά, είναι έγκλημα η νέα δανειακή σύμβαση, πάμε σε στάση πληρωμών, μπορούμε με τις δυνάμεις μας, οι χρεοκοπημένοι δεν φοβούνται τη χρεοκοπία, ο Πούτιν έχει τα λεφτά, το ευρώ μας κατέστρεψε.» Η δε επισήμανση του πρωθυπουργού περί πρωτογενούς ελλείμματος πέντε δισ. ευρώ., περνάει ουσιαστικά απαρατήρητη, καταγράφεται ως ψευδής. Ταυτοχρόνως βλέπω τα αποτελέσματα δημοσκόπησης, σύμφωνα με την οποία το 48% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της χρεοκοπίας. Είναι οι άνθρωποι που εκτιμούν ότι τα πράγματα δεν μπορούν να εξελιχθούν χειρότερα, που πιστεύουν ότι η δική τους μοίρα δεν θα αλλάξει αν, μαζί με τους ίδιους, καταρρεύσει και η χώρα. Και μετά προσπαθώ να τα βάλω όλα σε μία σειρά.
Από τη μία υπάρχει η άποψη που υποστηρίζει ότι η νέα δανειακή σύμβαση είναι μονόδρομος για τη σωτηρία της χώρας. Αν δεν την υπογράψουμε ακολουθεί χρεοκοπία και χάος. Απλό, κατανοητό. Και από την άλλη πλευρά του φράχτη βρίσκω αυτά: Να κάνουμε στάση πληρωμών για λίγα χρόνια, μπορούμε να καλύψουμε μόνοι τις ανάγκες μας. Ας τους πούμε ότι θα χρεοκοπήσουμε, θα τρέξουν να μας σώσουν. Να επιστρέψουμε στη δραχμή. Και συμπληρωματικά, ο Πούτιν, οι Άραβες, τα πετρέλαια και οι γερμανικές αποζημιώσεις.
Το πρόβλημα μας, λοιπόν, δεν είναι μόνο εθνικό. Είναι και πρόβλημα λογικής, βρίσκεται πάνω στον δρόμο από τον οποίο ο καθένας μας προσεγγίζει την πραγματικότητα. Εδώ δεν αντιλαμβανόμαστε το πρόβλημα με τον ίδιο τρόπο, πώς θα ήταν δυνατό να συμφωνήσουμε και στις λύσεις; Εννοείται πως σε όλα αυτά προβάλλεται το έλλειμμα εμπιστοσύνης. Καμιά φορά σημασία δεν έχει πού βρίσκεται η αλήθεια, αλλά ποιος τη λέει. Ακόμα και αν οι Παπανδρέου, Σαμαράς, Παπαδήμος έχουν δίκαιο, η θέση τους απορρίπτεται πλέον εξ ορισμού από ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Όμως να που όλοι, κοινωνία και πολιτική τάξη, βρίσκονται πάλι μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα που, αν και έχει προφανή απάντηση, δυστυχώς, είναι πολύ πιο σύνθετο από εκείνα τα κλασικά εθνικά του τύπου «Ελευθερία ή Θάνατος». Θα ξέρουμε την απάντηση το ξημέρωμα. Μέχρι τότε ας μάθουμε τη δική σας.