Οι φράουλες της Μανωλάδας έχουν ιστορία – πολλή ιστορία. Κυρίως: έχουν πολλή μνήμη, ένοχη μνήμη. Γιατί όλοι (και όταν λέμε όλοι, εννοούμε «όλοι») γνωρίζαμε και τις συνθήκες de facto δουλοκτησίας με τις οποίες «απασχολούνται» ξένοι, μετανάστες, αλλοδαποί αλλά και το καθεστώς συμμοριοκρατίας στην αγνή ελληνική επαρχία.
Ο καθένας έχει τις δικές του μνήμες, να καταθέσουμε λοιπόν μια δική μας. Άνοιξη του 2008 ήταν -δηλαδή πέντε χρόνια πίσω- και μια εφημερίδα που καταγραφόταν «Δεξιά», ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ της εποχής, κυκλοφορεί μ’ ένα συγκλονιστικό (εικαστικά τουλάχιστον) πρωτοσέλιδο αφιερωμένο στους εργάτες γης στη Μανωλάδα και στις συνθήκες ζωής και εργασίας τους. Η μικρή ιστορία: βρέθηκαν στην Πελοπόννησο, στην Ηλεία, φωτορεπόρτερ του φύλλου και γύρισαν με αληθινά εντυπωσιακό φωτογραφικό υλικό. Έδινε τότε μεγάλη έμφαση στην εικόνα ο ΕΛ. ΤΥΠΟΣ, πέφτει λοιπόν η πρόταση να δοθεί όλη η πρώτη σελίδα στο θέμα, με τη βίαιη εικόνα εξαθλίωσης. Κάποιοι διατυπώνουν επιφύλαξη – δεν ήταν, δε, ακριβώς επαναστατική ή μαχητική στα ζητήματα μεταναστών η παράδοση της εφημερίδας, «τι θα πουν οι συντηρητικότεροι αναγνώστες». Στη σύσκεψη της πρώτης σελίδας, όντως, επικρατεί η άποψη να γίνει το πρωτοσέλιδο έτσι. Όταν μάλιστα έγινε γνωστό ότι οι φωτορεπόρτερ είχαν ελαφρώς (τότε…) κυνηγηθεί, η άποψη αυτή σκλήρυνε: «μην κάνουμε πίσω με τους τραμπούκους».
Συμφωνεί η επιτελική ομάδα, στήνεται το πρωτοσέλιδο, βγαίνει αληθινά σοκαριστικό. Κάποιοι δισταγμοί παραμένουν, «δεν είναι, βρε παιδιά, δική μας η εφημερίδα» τίθεται το ζήτημα στην ιδιοκτησία -Γιάννα Αγγελόπουλου, τότε- που λέει το (δημοσιογραφικά) αυτονόητο. «Μα, είναι δυνατόν τέτοιο θέμα να το αφήσουμε;». Βγαίνει το φύλλο, παρατηρείται πολύ.
Δείτε τώρα την τριπλή συνέχεια. Πρώτον, τις επόμενες μέρες περίπου παραπονέθηκε σχολιαστικά η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της εποχής, ότι ένα τέτοιο θέμα λίγο-πολύ «της ανήκε». Όντως το είχε τρέξει το ζήτημα η «Ε», αλλά η αμεσότητα της εικόνας, συν η στήριξη του σχολίου είχαν δημιουργήσει πολύ μεγαλύτερο σάλο τώρα. Δεύτερον, σήκωσαν το θέμα οι ξένοι ανταποκριτές, το προχώρησαν, προσέτρεξαν κανάλια. Τρίτον, διατυπώθηκε κάποια επιφυλακτικότητα (το λέμε ευγενικά) από το Μαξίμου της εποχής. «Καλά, ήταν ανάγκη να το πάτε έτσι;». Καθώς μικρή κοινωνία είμαστε, το ζήτημα επανήλθε σε κουβέντες με τους υπουργούς της εποχής, ξανά κι ξανά επί μήνες: «Κάνατε τίποτε;», «Άλλαξε κάτι εκεί;». Ευγενής αποφυγή της συζήτησης. Ξανά και ξανά.
Τους μήνες που ακολούθησαν -ακόμη περισσότερο: τα χρόνια που ακολούθησαν- το ζήτημα σταθερά επανερχόταν. Το δε κυνήγημα των δημοσιογράφων, φωτορεπόρτερ, κάμεραμεν στην αγνή ελληνική επαρχία έγινε συνηθισμένη, σιγά-σιγά μπανάλ ιστορία.
Έχουν, λοιπόν, βάθος παρελθόντος οι φράουλες της Μανωλάδας. Και ένοχες μνήμες.
Μη σκούζουμε και ξαφνιαζόμαστε σήμερα.