Οι ημέρες περνούν, τα χρόνια περνούν, οι ευκαιρίες περνούν. Ευκαιρίες για να σκεφτούμε διαφορετικά, ευκαιρίες για να ξυπνήσουμε, ευκαιρίες για να αντιδράσουμε.
Το 2013 χάρισε απλόχερα πολλές και διάφορες ευκαιρίες:
Ένας άνθρωπος δολοφονήθηκε εν ψυχρώ στη Νίκαια, ο δολοφόνος είναι γνωστός όπως και σε γενικές γραμμές οι λεπτομέρειες της δολοφονίας. Άλλαξε κάτι; Όχι. Δεν το λέω εγώ, το λένε οι δημοσκοπήσεις–ευαγγέλια. Μετά δολοφονήθηκαν δυο άλλοι άνθρωποι στο Νέο Ηράκλειο. Και αυτή η δολοφονία δεν φάνηκε να έχει επηρεάσει την κοινή γνώμη.
Ένας πολιτικός πιάστηκε με πλαστές πινακίδες να συνεχίζει την πλαστή ζωή που πολλά χρόνια πριν οι ψηφοφόροι και η οικογένειά του τού χάρισαν. Το συλλογικό μας φρύδι σηκώθηκε για λίγο αλλά μετά ξανάκατσε. Λίγο καιρό πριν ένας παρολίγον πρωθυπουργός καταδικάστηκε για όλα εκείνα τα εξωφρενικά ποσά που είχε υπεξαιρέσει. «Εντάξει, μωρέ, και τι έγινε; Θα πάρω πίσω τα λεφτά μου; Αυτός τα γλέντησε τουλάχιστον», ακούστηκε από διάφορες πλευρές. Το ίδιο και για έναν πρώην δήμαρχο που μπήκε στη φυλακή, το ίδιο και για τις αποκαλύψεις που έγιναν γνωστές τώρα στο τέλος του χρόνου από ένα πρώην στέλεχος της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης, το ίδιο και για έναν πρόεδρο ενός νοσοκομείου και πρώην πολιτευτή… Η λίστα δεν σταματά εδώ και είναι προφανές ότι το 2014 θα προστεθούν και άλλα ονόματα αλλά η ηθική μας νοβοκαΐνη είναι δραστική, το αναισθητικό δουλεύει ακόμα και το «εγώ κορόιδο είμαι;» συνεχίζει να είναι το εθνικό μας μόττο, το οποίο κανονικά θα έπρεπε να τυπωθεί σε μπλουζάκια, λάβαρα και γραμμωμένους δικέφαλους, κάπου εκεί μαζί με το «αγχιβασίην» και τα κινέζικα αποφθέγματα στα οποία έχουμε γίνει όλοι ξεφτέρια.
Παράλληλα, η χώρα πάλι καταδικάστηκε για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τη διαφορετικότητα, εν προκειμένω τους γκέι. Κάποια στιγμή, για λίγα εικοσιτετράωρα πήγε να φανεί ότι μπορεί αυτό να αποτελέσει την αρχή για κάποιες αλλαγές προς το καλύτερο. Φυσικά, λίγο πιο μετά, και αυτή η ελπίδα διαψεύστηκε. Αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει καθώς στην Ελλάδα αν δεν είσαι λευκός, χριστιανός ορθόδοξος, στρέιτ ή έχεις την εσωτερική επιθυμία να κάνεις κάτι, οτιδήποτε, διαφορετικά από τον διπλανό σου, θεωρείσαι ύποπτος και επικίνδυνος.
Η οικονομία φάνηκε να πηγαίνει κάπως καλύτερα, όχι εξαιτίας διαρθρωτικών αλλαγών. Αυτό προϋποθέτει ότι κάποιος για μία φορά κάνει κάτι όχι για την πλάκα του αλλά για να αλλάξει τα κακώς κείμενα. Αλλά φέτος είχε πολλή και καλή μπάλα και ο κ. Μ. Ταμήλος και οι συνάδελφοί του στο κοινοβούλιο θα έπρεπε επιδείξουν αυτοθυσία που δεν τη χωράει ανθρώπου νους προκειμένου να ξεκολλήσουν από την τηλεόραση είτε ως θεατές είτε ως περιφερόμενοι τηλεπλασιέ ληγμένων πολιτικών προϊόντων. Ο λόγος που κάποιοι, πολύ συγκεκριμένοι δείκτες φάνηκαν να πηγαίνουν καλύτερα είναι γιατί επελέγη η εύκολη λύση για ακόμα μια φορά: Υπερφορολόγηση όσων το κράτος φτάνει για να φορολογήσει, απόλυση όσων το κράτος αντέχει να απολύσει, μαζί με θεατρινισμούς όπως το κλείσιμο της ΕΡΤ, με τον πολύ συγκεκριμένο τρόπο που έγινε και που δεν είχε φυσικά κανένα follow-up επί της ουσίας. Έχει αφήσει κάτι όλο αυτό πίσω του; Κάποια θετική κληρονομιά για να χτιστεί κάτι καινούργιο το 2014; Όχι, γιατί όλα πάλι έγιναν βεβιασμένα, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς καμία στρατηγική, μόνο όταν ο έξωθεν επιβεβλημένος κόμπος έφτασε στο χτένι.
Το 2014 έχει κι άλλους τέτοιους κόμπους: Ελληνική προεδρία (η οποία φαίνεται πως θα γίνει όπως και η Ολυμπιάδα 10 χρόνια πριν, με την μπογιά να έχει μόλις στεγνώσει), δημοτικές εκλογές, ευρωεκλογές. Τρεις μεγάλες ευκαιρίες, 365 ημέρες με άλλες 1.000 ευκαιρίες η κάθε μια για πολλά ακόμα πράγματα που μπορούν να αλλάξουν, που μπορούν απλώς να γίνουν.
Όμως οι ενδείξεις δυστυχώς δεν είναι ενθαρρυντικές. Δεν φαίνεται να έχει γίνει καμία κίνηση προς οποιαδήποτε κατεύθυνση που να σηματοδοτεί αλλαγές, εξελίξεις. Η μισή χώρα είναι απολύτως ικανοποιημένη με το status quo ακόμα και εν έτει 2014, και η άλλη μισή είναι μουδιασμένη από τον πόνο στο σφράγισμα και απλώς έχει επιλέξει να μασάει από την άλλη πλευρά, γλείφοντας παράλληλα διάφορες καραμέλες όπως το ΕΣΠΑ, η Πανεπιστημίου πεζόδρομος και η Καλαμάτα διαστημικό κέντρο του Δυτικού Ημισφαιρίου. Η εκπαίδευση έχει καταρρεύσει και δεν προβλέπεται η ανάνηψή της εντός του έτους, και η επιχειρηματικότητα των Ελλήνων έχει εξαντληθεί στο καρέ σουβλατζίδικο – frozen yogurt – φαρμακείο – ελαιόλαδο, το μέσο επίπεδο των στελεχών στις ιδιωτικές επιχειρήσεις παραμένει χαμηλό και η αναγνωσιμότητα των εντύπων / επισκεψιμότητα των site σταθερή.
Λίγες μέρες πριν από την Πρωτοχρονιά, η ιδέα ότι στον επόμενο χρόνο θα γίνουμε αυτομάτως εξυπνότεροι, ηθικότεροι, τιμιότεροι, δικαιότεροι, περισσότερο καινοτόμοι, ρηξικέλευθοι, με λιγότερο μίσος στην καρδιά μας και εν γένει καλύτεροι φαντάζει μάλλον ουτοπική.
Λένε ότι χρειάζεται μια σπίθα για να ξεκινήσει κάτι. Το 2013, όπως και το 2012 και το 2011, κάψαμε τα πάντα, κυριολεκτικά στις σόμπες και στα τζάκια μας αλλά και μεταφορικά, και ακόμα να ξεκινήσει κάτι. Ίσως το 2014 να είναι πιο τυχερό. Κι αν σου κάτσει; Θα πρέπει να το προσπαθήσουμε και φέτος, κι ας είναι ο αγώνας άνισος.