Protagon A περίοδος

«Δανειζόμεθα από το εξωτερικόν δια να εξοφλούμεν χρέη προς το εξωτερικόν»

Στο φύλλο της Πέμπτης 8 Σεπτεμβρίου 1966 ο Οικονομικός Ταχυδρόμος (Εβδομαδιαία Οικονομική Εφημερίς) υπογραμμίζει τον κίνδυνον. «Δανειζόμεθα από το εξωτερικόν δια να εξοφλούμεν χρέη προς το εξωτερικόν».

Λίνα Παπαδάκη

Στο φύλλο της Πέμπτης 8 Σεπτεμβρίου 1966 ο Οικονομικός Ταχυδρόμος (Εβδομαδιαία Οικονομική Εφημερίς) υπογραμμίζει τον κίνδυνον. «Δανειζόμεθα από το εξωτερικόν δια να εξοφλούμεν χρέη προς το εξωτερικόν. Η Ελλάς έφθασε εις αδιέξοδον με τον συνεχή δανεισμόν και με την μη παραγωγικήν αξιοποίησιν του».

Η ανάλυση του εσωτερικού φύλλου καταλήγει «ο μεσοπρόθεσμος δανεισμός 30 εκατ. δολλαρίων από το Ευρωπαϊκόν Νομισματικόν Ταμείον εις χρυσόν θα έπρεπε να αποφευχθή καθόσον πέραν του ότι το δάνειον είναι επαναπληρωτέον εις χρυσόν, η εξόφλησις του δέον να συντελεσθή εντός πενταετίας με καταβολήν 5,5 εκατ. δολλαρίων εις συνάλλαγμα δια τόκους, ανευ αποχρώντος λόγου, χωρίς εις την πραγματικότητα, ούτε από πλευράς δραχμών να δημιουργηθούν αντίστοιχα ποσά δια το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων». 

Ο Γιάννης Μαρίνος τότε ήταν ο «υπεύθυνος συμφώνως τω Νόμω». Σήμερα στα 81 του συνεχίζει να αρθρογραφεί στο Βήμα της Κυριακής.

Στο κείμενό του «Πώς φθάσαμε στη χρεοκοπία» πηγαίνει πιο πίσω την ιστορία αντιγράφοντας το κύριο άρθρο της Εστίας το οποίο δηµοσιεύθηκε στις 16 Νοεμβρίου 1929: 
«Είναι αναµφισβήτητον ότι το Ελληνικόν κράτος κατά τα τελευταία αυτά έτη κινδυνεύει να εξουθενωθεί τελείως και να υποκύψει προ των Ελληνικών “µπουλουκιών”.

Κάθε οµάς ανθρώπων, συνδεοµένων από κοινά συµφέροντα και µόνον, συγκροτεί µίαν οργάνωσιν, εξασφαλίζει µερικούς δηµοσιογραφικούς ή κοινοβουλευτικούς υποστηρικτάς και υπαγορεύει έπειτα τας θελήσεις της εις το Κράτος. Αλοίµονον δε εις εκείνον, υπουργόν, δηµόσιον λειτουργόν, ή δηµοσιογράφον, ο οποίος θα ετόλµα, όχι µόνον να αντιταχθή, αλλά και να µη υποστήριξη τας αξιώσεις, αι οποίαι προεβάλλοντο. (…)
Υπό τοιαύτας συνθήκας, ολόκληρος σχεδόν ο πληθυσµός της Ελλάδος µεταβάλλεται εις µπουλούκια, τα οποία συγκροτούµενα εις Επιτροπάς, Εκτελεστικά Συµβούλια, Γενικάς Συνελεύσεις, ή Συνοµοσπονδίας περιέρχονται τα υπουργικά και δηµοσιογραφικά γραφεία, διά την επιδίωξιν µιας αποζηµιώσεως, ενός ειδικού φόρου, ενισχυτικού της οργανώσεώς των, ενός νέ ου δανείου, ενός οικοδοµικού συνεταιρισµού.

Ποίος Ελλην θα ηρνείτο να αποτελέση µέρος µιας τοιαύτης οργανώσεως, όταν ως ανταµοιβήν διά τας ολίγας ώρας της αναµονής εις τους υπουργικούς προθαλάµους θα ελάµβανε παρά του Κράτους ένα προνόµιον, µίαν καλήν αποζηµίωσιν, µίαν σύνταξιν, ή ένα ωραίον οικόπεδον;

Τα αποτελέσµατα της τροµεράς αυτής συνήθειας είναι δύο ειδών: Πρώτον, ότι το Ελληνικόν Κράτος χρεώνεται έως τον λαιµόν διά να κατορθώση να αντεπεξέλθη εις όλας αυτάς τας αξιώσεις και να ικανοποίηση όλας αυτάς τας ορέξεις, επιβαρύνει συνεχώς τον προϋπολογισµόν του µε µεγάλα κονδύλια και υπερφορτώνει την αγοράν της χώρας κατά τρόπον µοιραίως δήµιουργούντα οικονοµικήν κρίσιν.

Αφ’ ετέρου, οι πολίται, κακοσυνηθίζοντες από την εξαιρετικήν αυτήν υποχωρητικότητα του Κράτους, εγκαταλείπουν τας παραγωγικάς των εργασίας διά να επιδίδωνται εις την ολιγώτερον κοπιαστικήν και περισσότερον κερδοφόρον εργασίαν της αναµονής εις τα Πολιτικά Γραφεία και τους υπουργικούς προθαλάµους. Υπάρχουν ήδη µυριάδες Ελλήνων που µόνον από κρατικάς επιχορηγήσεις, αποζηµιώσεις και επιδόµατα ζουν» .
Μετά τη σύντομη αυτή ανασκόπηση επανερχόμαστε : α)  στο κλισέ ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, β) στη διδαχή που δεν πήραμε, γ) στη νοοτροπία που δεν άλλαξε, δ) γι’ αυτό που μας συμβαίνει κυρίως φταίμε εμείς και μετά οι άλλοι.

Η Ελλάδα τριών διαφορετικών ιστορικών στιγμών έπαθε λόγω της αρχιτεκτονικής της. Η λύση ίσως κρύβεται εκεί. Στο νέο σχέδιο.