Στο Μεγάλο Αμφιθέατρο Χημικών συγκεντρώθηκαν προχθές, φοιτητές και καθηγητές του ΕΜΠ, με βασικό θέμα την απόφαση των φοιτητών της Αρχιτεκτονικής να χαθεί το εξάμηνο. Συγκεκριμένα, στη γενική συνέλευσή τους με 184 ψήφους υπέρ, πλειοψήφησε η πρόταση για απώλεια του εξαμήνου. Η πρόταση της παράταξης της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς ΕΑΑΚ έλαβε 70 ψήφους, ενώ του ΜΑΣ (ΚΚΕ) 60 ψήφους.
Να σημειωθεί ότι, μετά τις απεργίες των διοικητικών υπαλλήλων, το ΕΜΠ ετοιμαζόταν να ζητήσει από τους φοιτητές να καλύψουν το τρέχον εξάμηνο με μία εβδομάδα μαθημάτων τον Σεπτέμβριο!
Αυτή η εξέλιξη είναι πραγματικά πρωτόγνωρη για τα χρονικά της πανεπιστημιακής κοινότητας, δεδομένου πως μέχρι τώρα, οι φοιτητές «απολάμβαναν» παθητικά το κουκούλωμα των διαδικασιών, χωρίς να αναλαμβάνουν ευθύνες και δικαιώματα. Σε παλιότερο άρθρο μου είχα διατυπώσει την άποψη πως θα πρέπει να χαθεί το εξάμηνο, με απαίτηση φοιτητών και καθηγητών, όταν οι απεργίες των διοικητικών είχαν εξαντλήσει τελείως τα περιθώρια. Μόνο έτσι θα είχαν την ευκαιρία να αποδείξουν (κυρίως οι καθηγητές) πόσο θεματοφύλακες είναι των θεσμών και των επιστημονικών αξιών που χρόνια υπηρετούν. Έλαβα πολλά e-mail από πανεπιστημιακούς που συμφωνούσαν αλλά τελικά, εν ονόματι της ελάσσονος απώλειας, κανένα εξάμηνο δεν χάθηκε.
Η απόφαση είναι πραγματικά γενναία και ασφαλώς θα στοιχίσει στα παιδιά που περιμένουν να πάρουν πτυχίο ή να φύγουν για μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Τους καταλαβαίνω απόλυτα και στη θέση τους, δεν ξέρω ειλικρινά, πώς θα αισθανόμουν. Εδώ όμως, έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε το μεγαλείο των δημοκρατικών διαδικασιών και τη σύμπραξη στη συλλογική ευθύνη. Φτάνει όμως, να μιλάμε για γνήσιες συμμετοχικές συμφωνίες και αρχή της πλειοψηφίας και όχι για μειοψηφικές επιλογές που καταδυναστεύουν τον χώρο. Άλλο είναι να ψηφίζουν 184 φοιτητές υπέρ της απώλειας του εξαμήνου και άλλο να λαμβάνονται αποφάσεις δια βοής, από τους παρευρισκόμενους. Γιατί σ' αυτή την περίπτωση, ο σεβασμός στην αληθινή πλειοψηφία της κοινότητας, πείθει για την αναγκαιότητα της απόφασης και «παρηγορεί» αυτόν που βλέπει να θίγονται τα ατομικά του συμφέροντα. Αντίθετα, όταν επικρατούν συνθήκες υποκρισίας και «ζούγκλας», ο καθένας υψώνει «φωνή αγανάκτησης» και πάντα πιστεύει ότι αδικείται.
Τα πανεπιστήμια θα έπρεπε να είναι χώρος επιστημονικών, πνευματικών και πολιτικών (με την «ενάρετη» έννοια της συμμετοχικότητας) ζυμώσεων. Δεν ξέρω πώς θα εξελιχθεί το ζήτημα στο ΕΜΠ αλλά είναι μια καλή ευκαιρία, σε συνδυασμό με τις πρυτανικές εκλογές της Πέμπτης, να ξανασκεφτούν όλοι την ανασυγκρότηση των δημοκρατικών δομών και διαδικασιών στον χώρο. Και κυρίως, να αναζητήσουν τις πραγματικές, βαθιές αιτίες που εκτρέφουν αυτές τις δυνάμεις «αντίδρασης» (έτσι λένε όμως κι αυτοί για τους άλλους…) που δηλώνουν τόσο «αγανακτισμένοι» με όλα…
Γιατί έχω την εντύπωση πως, όταν θεσμοθετηθούν ορισμένα μέτρα προστασίας των θεσμών (αξιοκρατία στην εκλογή των καθηγητών, αξιολόγηση στο έργο τους, συνέπεια στην εργασία τους, έμπρακτο ενδιαφέρον προς του φοιτητές τους, ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, αρχή της πλειοψηφίας στις αποφάσεις κ.λπ.), σιγά-σιγά, όλοι θα πειστούν για την αναγκαιότητα του σεβασμού και της συναίνεσης. Τώρα, εφόσον επικρατεί ο νόμος της «ζούγκλας» που οι διοικήσεις υπουργείων και ιδρυμάτων επέτρεψαν, είναι επόμενο να αισθάνονται οι πάντες ανασφαλείς και «αγανακτισμένοι».
Ας ελπίσουμε οι πρυτανικές εκλογές που συνεχίζονται σε όλα τα ιδρύματα της χώρας, να δημιουργήσουν ένα κλίμα ανάτασης και αισιοδοξίας. Ας αισιοδοξούμε (δεν έχουμε άλλη διέξοδο) πως κάθε πανεπιστήμιο θα δημιουργήσει τη δική του ισχυρή κοινότητα, όπου όλοι (επιμένω στο ΟΛΟΙ γιατί και οι φοιτητές πρέπει να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, φτάνει να απεμπλακούν από τα κόμματα) θα έχουν κίνητρο δημιουργίας και όχι καταστροφής. Έτσι κι αλλιώς, θα πρέπει οι πάντες να ζήσουν μαζί και να σκεφτούν από κοινού λύσεις. Αν εξοντώσει ο ένας τον άλλον, το μόνο που θα μείνει είναι η «ηδονή» της εκδίκησης. Δυστυχώς όμως, διαρκεί πολύ λίγο και δεν δίνει μόρφωση και δουλειά σε κανέναν…