Ο πρώην υπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης Μελόνι είχε υποσχεθεί, όταν ορκίστηκε, ότι θα «διαλύσει την αριστερή πολιτιστική ηγεμονία». Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται ότι η ιταλική Δεξιά επιστρατεύει κάθε είδος τέχνης που στο παρελθόν συνδέθηκε –ορθώς ή εσφαλμένα– με τον φασισμό και την Ακροδεξιά. Το κίνημα του φουτουρισμού είναι ένα από αυτά.
Το 1909, ο ποιητής και συγγραφέας Φιλίπο Τομάσο Μαρινέτι δημοσίευσε το «Μανιφέστο του Φουτουρισμού», σηματοδοτώντας την έναρξη ενός κινήματος τέχνης που δόξασε τον δυναμισμό, την τεχνολογία και τη βία, ενώ μια δεκαετία αργότερα συνδέθηκε άρρηκτα με τον ιταλικό φασισμό.
Τώρα η Ιταλία οργανώνει μια μεγάλη έκθεση για τους φουτουριστές. Ωστόσο, γράφουν οι Times, πριν από τα εγκαίνια, ο αριθμός των εκθεμάτων έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό, ενώ οι επικριτές της έκθεσης ισχυρίζονται ότι πρόκειται για μια χαοτική προσπάθεια να εδραιωθούν τα δεξιά διαπιστευτήρια της κυβέρνησης Μελόνι.
Η έκθεση τίτλο «Η Εποχή του Φουτουρισμού» έχει προγραμματιστεί να ανοίξει στην κρατική Εθνική Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης της Ρώμης στις 2 Δεκεμβρίου, στην 80ή επέτειο από τον θάνατο του Μαρινέτι, και θα περιλαμβάνει 350 πίνακες, γλυπτά, σχέδια και ταινίες που έχουν δανειστεί από ιδιώτες συλλέκτες και ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένου του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Θα παρουσιαστούν αριστουργήματα όπως το «Jolts of a Cab» (1911) του Κάρλο Καρά, μια αυτοπροσωπογραφία του ζωγράφου και γλύπτη Ουμπέρτο Μποκιόνι και το «Street Light» (π. 1910) του Τζάκομο Μπάλα.
Για να καταδειχθεί ότι η φουτουριστική τέχνη υπήρξε έκφραση μιας τεχνολογικής εποχής που ανέτειλε, τα έργα θα παρουσιαστούν δίπλα σε ένα αυτοκίνητο Fiat Chiribiri, έναν ασύρματο τηλεγραφικό πομπό και ένα υδροπλάνο παρόμοιο με εκείνο με το οποίο ο Μαρινέτι πέταξε πάνω από τον κόλπο της Λα Σπέτζα.
«Προσπαθούμε να δείξουμε τι κρύβεται πίσω από τα έργα, εντάσσοντάς τα σε μια χρονική στιγμή που η αντίληψη για τον κόσμο άλλαζε ραγδαία» είπε η Ρενάτα Κριστίνα Ματζαντίνι, διευθύντρια του μουσείου. «Η σχέση μεταξύ τεχνολογίας και φουτουριστικής Τέχνης δεν έχει διερευνηθεί ποτέ σε αυτόν τον βαθμό» σημείωσε.
Το φουτουριστικό κίνημα γεννήθηκε στο Μιλάνο, πάνω στο ξεκίνημα μιας νέας βιομηχανικής εποχής, εκφράζοντας την απόρριψη της παραδοσιακής τέχνης και τον θαυμασμό για τον πόλεμο, ως «τη μοναδική υγεία στον κόσμο».
«Ηταν θεμελιώδους σημασίας για την ευρωπαϊκή πρωτοπορία. Εξαπλώθηκε στην ήπειρο και ενέπνευσε τον Πικάσο και το κίνημα Bauhaus» είπε στους Times ο Φάμπιο Μπέντζι, ιστορικός Τέχνης στο Πανεπιστήμιο D’Annunzio, στο Κιέτι. «Ο Μουσολίνι εμπνεύσθηκε από την υπεράσπιση του πολέμου από τους φουτουριστές, αναγνωρίζοντας την επιρροή που του άσκησε ο Μαρινέτι στα ημερολόγιά του».
Η έκθεση επρόκειτο να ανοίξει αυτόν τον μήνα με 650 έργα, αλλά προέκυψαν αρκετές αναποδιές. Ο Τζενάρο Σαντζουλιάνο, ο πρώην υπουργός Πολιτισμού, που πιστεύεται ότι ήταν πίσω από τη σύλληψη και τη διοργάνωση της έκθεσης, παραιτήθηκε τον περασμένο μήνα μετά την αποκάλυψη για την πρόσληψη της ερωμένης του ως συμβούλου με πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες. Η Giornale dell’Arte ανέφερε τον Αύγουστο ότι το μουσείο είχε ακυρώσει τα προγραμματισμένα δάνεια από ιταλούς συλλέκτες.
Πριν από αυτό ο Σαντζουλιάνο είχε ορκιστεί επανειλημμένως ότι θα «διαλύσει την αριστερή πολιτιστική ηγεμονία».
Ο Μπέντζι είπε ότι η έκθεση είναι «ερασιτεχνική», υποστηρίζοντας ότι είχε οργανωθεί σε πολύ λίγο χρόνο, και προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει ούτε ένας σοβαρός ερευνητής στην επιτροπή».
Ωστόσο ο Ματζαντίνι ισχυρίστηκε ότι η επιστημονική επιτροπή δεν έχει κατονομαστεί επίσημα και διέψευσε τις αναφορές ότι έχει δημοσιοποιηθεί ο προϋπολογισμός της έκθεσης. Πρόσθεσε ότι τα δάνεια έργων τέχνης είχαν ακυρωθεί λόγω διαφωνιών με τους δανειστές. «Στην τρέχουσα εποχή των τεχνολογικών επαναστάσεων αυτή η έκθεση έχει πολλά να πει στους νεαρούς επισκέπτες» σημείωσε.