Οι ευρωτραπεζίτες της Φρανκφούρτης ανακοίνωσαν την Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2021 ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα συνεχίσει να μειώνει τις αγορές των ομολόγων που εκδίδουν τα μέλη της Ευρωζώνης, στο πλαίσιο του PEPP, του προγράμματός της περί πανδημίας, ωστόσο το PEPP έχει ένα τρίμηνο ζωής ακόμη, αφού θα εκπνεύσει τον προσεχή Μάρτιο.
Η ΕΚΤ θα αυξήσει τις αγορές εθνικών ομολόγων στο πλαίσιο του, μακροχρόνιου μεν ανελαστικού δε, προγράμματός της Asset Purchase Programme (APP). Σημειώνεται ότι σε αυτό δεν περιλαμβάνονται τα ελληνικά ομόλογα.
Αναφορικά όμως με τα ελληνικά ομόλογα, αποφασίστηκε η κατ’ εξαίρεση αγορά τους μετά τον Μάρτιο. Στο κείμενο της απόφασης υπάρχει ειδική αναφορά σε αυτά, η οποία προβλέπει ότι η ΕΚΤ θα μπορεί να αγοράζει περισσότερα ομόλογα από εκείνα που έχει στην κατοχή της και λήγουν. Με την απόφασή της αυτή η ΕΚΤ επιδιώκει να αποδυναμώσει τις παρενέργειες από την απότομη παύση αγορών και μάλιστα σε περίοδο ανάκαμψης από την πανδημία.
Αναφέρει συγκεκριμένα στην απόφασή της η ΕΚΤ:
«Στο πλαίσιο της εντολής μας, υπό συνθήκες πίεσης, η ευελιξία θα παραμείνει στοιχείο της νομισματικής πολιτικής όποτε διακρίνουμε απειλές γι αυτή οι οποίες θα θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα των τιμών. Ειδικότερα, σε περίπτωση που υπάρξουν επιπλοκές στις αγορές εξαιτίας της πανδημίας, οι επανεπενδύσεις του PEPP μπορούν να προσαρμόζονται με ευελιξία ανά πάσα στιγμή, σε σχέση με το χρόνο, τις κατηγορίες τις περιουσιακών στοιχείων και τις χώρες. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αγορά ομολόγων που εκδίδονται από την Ελληνική Δημοκρατία πέρα από τις μετατροπές των εξαγορών, προκειμένου να αποφευχθεί η αναστολή των αγορών των τίτλων από τη χώρα αυτή, κάτι που θα μπορούσε να βλάψει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής στην ελληνική οικονομία όσο αυτή εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Οι καθαρές αγορές στο πλαίσιο του PEPP θα μπορούσαν επίσης να επαναληφθούν, εάν κριθεί απαραίτητο, ούτως ώστε να αντιμετωπισθούν τα αρνητικά σοκ που σχετίζονται με την πανδημία».
Το πρόγραμμα του APP
Οι ευρωτραπεζίτες, θεωρώντας ότι τα πληθωριστικά φαινόμενα που πλήττουν την ευρωπαϊκή οικονομία είναι προσωρινά, δήλωσαν ότι η ΕΚΤ θα παραμείνει ενεργός στην αγορά ομολόγων, μάλιστα ανακοίνωσαν και αναλυτικό πρόγραμμα αγορών: στο πλαίσιο του APP, η ΕΚΤ θα αγοράσει ομόλογα 40 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2022, 30 δισ. ευρώ το τρίτο τρίμηνο, ενώ από του χρόνου τον Οκτώβριο και έπειτα οι αγορές θα κλειδώσουν στα 20 δισ. ευρώ, για όσο διάστημα απαιτηθεί. (Αυτό σημαίνει ότι οι αγορές μέσω PEPP ενδέχεται να… αναστηθούν μελλοντικώς, με σκοπό την αντιμετώπιση τυχόν σοκ που σχετίζονται με την πανδημία.
«Το διοικητικό συμβούλιο κρίνει ότι η πρόοδος στην οικονομική ανάκαμψη και προς τον μεσοπρόθεσμο στόχο για τον πληθωρισμό επιτρέπει σταδιακή μείωση του ρυθμού αγοράς περιουσιακών στοιχείων στα επόμενα τρίμηνα» αναφέρει η ανακοίνωση της ΕΚΤ. Αν και οι αναλυτές αναμένουν ότι η ΕΚΤ θα μειώσει στο μισό τις αγορές ομολόγων της μέχρι τον προσεχή Απρίλιο και εκκινώντας άμεσα, η δραστική περικοπή μάλλον θα είναι πολύ μικρότερη.
Η απόφαση που ελήφθη από την πρόεδρο της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και από τα υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ. αντικατοπτρίζει τον συμβιβασμό που επήλθε στους κόλπους της διοίκησης της ευρωτράπεζας μεταξύ των «σκληρών» Βορείων και των «μετριοπαθών» Νοτίων.