Ο κεντρώος υπουργός Οικονομίας Σέρχιο Μάσα και ο ακροδεξιός λαϊκιστής και «αντισυστημικός» οικονομολόγος Xαβιέρ Μιλέι θα αναμετρηθούν στις 19 Νοεμβρίου στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Αργεντινή.
Ο 51χρονος Μάσα, υποψήφιος του κυβερνητικού συνασπισμού (Κεντροαριστερά), κατάφερε να ξεπεράσει το τεράστιο μειονέκτημα των προβλημάτων της οικονομίας και του πληθωρισμού-ρεκόρ (138%) και αναδείχτηκε στην πρώτη θέση, εξασφαλίζοντας το 36,6% των ψήφων, με πάνω από το 97% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί.
Ξεπέρασε, διαψεύδοντας τα προγνωστικά, τον «αναρχοκαπιταλιστή», όπως αυτοπροσδιορίζεται, Μιλέι, 53 ετών, ο οποίος λαμβάνει το 30% των ψήφων και επιβεβαίωσε έτσι την μάλλον απρόσμενη μετατροπή του σε κεντρική μορφή του πολιτικού σκηνικού, δυο χρόνια αφού κατέβηκε στην πολιτική αρένα, της Αργεντινής.
Ο νικητής του δεύτερου γύρου του επόμενου μήνα θα αναλάβει τα καθήκοντά του στις 10 Δεκεμβρίου.
Η υποψήφια του συνασπισμού της Κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης, Πατρίτσια Μπούλριτς, πρώην υπουργός Ασφαλείας, προστατευόμενη του πρώην προέδρου Μαουρίτσιο Μάκρι, τέθηκε εκτός μάχης , καθώς έλαβε το 23,8% των ψήφων.
Οι πολίτες της Αργεντινής ψήφισαν σε κλίμα αβεβαιότητας και ανησυχίας με φόντο το πελώριο δημόσιο χρέος, τον πληθωρισμό που συγκαταλέγεται στους υψηλότερους στον πλανήτη και το νόμισμα σε ασταμάτητη υποτίμηση εδώ και δυο χρόνια.
Ο ακροδεξιός Μιλέι ισχυρίζεται πως αν κερδίσει πρόκειται να δολαριοποιήσει την οικονομία, να καταργήσει την κεντρική τράπεζα και διάφορα υπουργεία και να περικόψει τις κοινωνικές δαπάνες.
Οι συνταγές του για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής, που παραμένει βυθισμένη σε βαθιά κρίση –η φτώχεια πλήττει το 40% των κατοίκων της άλλοτε πλούσιας χώρας– συναντούν αντιδράσεις και αντιστάσεις.
Ο λαϊκιστής οικονομολόγος και πρώην τηλεπαρουσιαστής λέει πως ενσαρκώνει την επιθυμία μέρους των πολιτών να δουν «να φεύγουν» οι παραδοσιακοί πολιτικοί, η «κάστα των παράσιτων» όπως αποκαλεί ο ίδιος τους περονιστές (Κεντροαριστερά) και τους Κεντροδεξιούς που εναλλάσσονται στην εξουσία εδώ και 20 χρόνια.
Δηλώνει ακόμα πως θέλει να «κατατεμαχίσει» το κράτος και να το «περάσει από αλυσοπρίονο».
Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, μίλησε για «τις καλύτερες εκλογές στην ιστορία του φιλελευθερισμού», για «ιστορική μέρα για τα δυο τρίτα που θέλουν την αλλαγή», προφανώς αθροίζοντας τα δικά του ποσοστά με αυτά της Μπούλριτς. Ετεινε το χέρι στην ηττημένη υποψήφια, προτείνοντας «όλοι όσοι θέλουμε την αλλαγή» να «συνεργαστούμε για να ανακτήσουμε τη χώρα μας».
«Ο κόσμος έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται πως ο Μιλέι αντιπροσωπεύει το ρίσκο», αναλύει ο πολιτολόγος Ραούλ Τίμερμαν. Η ρητορική του περί «του “αλυσοπρίονου”», που αρχικά «ήταν αστεία», πλέον έχει εξελιχθεί σε κάτι «που φοβίζει», καθώς μοιάζει να «λέει: “έρχομαι να τα καταστρέψω όλα”», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Σέρχιο Μάσα, υποψήφιος για την προεδρία και το 2015, όταν ήταν αντίπαλος των περονιστών σημερινών συμμάχων του, φρόντισε επιμελώς να πάρει αποστάσεις από την απερχόμενη κυβέρνηση στην εκστρατεία του: ούτε ο απερχόμενος πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες, ούτε η αντιπρόεδρος και πρώην πρόεδρος Κριστίνα Κίρσνερ εμφανίστηκαν σ’ αυτήν.
Κατά τη διάρκειά της επαναλάμβανε διαρκώς το μήνυμα πως «το χειρότερο» της κρίσης πέρασε, χάρη στο προσεχές εξαγωγικό μπουμ και το τέλος της ιστορικής ξηρασίας του 2022-2023 η οποία στέρησε από την Αργεντινή, γίγαντα του αγροτοβιομηχανικού τομέα, έσοδα 20 δισ. δολαρίων.
Τους τελευταίους μήνες, ο υπουργός Οικονομίας πολλαπλασίασε τις παροχές: μείωσε τον αριθμό των πολιτών με φορολογητέα εισοδήματα, αύξησε τις επιδοτήσεις και τις εξαιρέσεις από τον ΦΠΑ, για να απορροφηθεί το σοκ του πληθωρισμού. Οι αντίπαλοί του τον χαρακτήρισαν «ανεύθυνο» καθώς το έλλειμμα και το χρέος στην Αργεντινή αποτελεί παθολογία και η χώρα δυσκολεύεται να αποπληρώσει δάνειο 44 δισ. δολαρίων στο ΔΝΤ.
Την Κυριακή, ο Μάσα υποσχέθηκε ότι αν εκλεγεί θα σχηματίσει «κυβέρνηση εθνικής ενότητας», κάτι άνευ προηγουμένου στη δημοκρατική Αργεντινή.
Τίποτε δεν έχει κριθεί, σύμφωνα με τον Μπέντζαμιν Γκένταν, ειδικό στην Αργεντινή στο Κέντρο Μελετών Γουίλσον. Ο Μάσα «παραμένει υπουργός Οικονομίας μιας κυβέρνησης βαθιά αντιδημοφιλούς». Ωστόσο στην Αργεντινή γεννά «μεγάλο άγχος η ιδέα πως θα αλλάξει δραστικά ο ρόλος του κράτους πρόνοιας, πολλοί έχουν πολλά να χάσουν», προσθέτει.