Η Ρουμανία ετοιμάζεται για τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του Δεκεμβρίου, που έχουν φέρει στην επιφάνεια τις πιο ακραίες τάσεις της πολιτικής της σκηνής.
Το εκλογικό αποτέλεσμα μπορεί να διατηρήσει τη χώρα στην ως επί το πλείστον φιλοευρωπαϊκή, κεντρώα πορεία της ή να τη στρέψει σε πιο εθνικιστικές πολιτικές, που θα ανησυχήσουν ιδιαίτερα τις Βρυξέλλες λόγω της στρατηγικής εγγύτητας της χώρας με την Ουκρανία και του ρόλου της ως βασικής οικονομίας της νοτιοανατολικής Ευρώπης, επισημαίνει το Politico.
Οι ρουμάνοι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν ένα έντονα πολωμένο πολιτικό τοπίο, με πολλούς εξτρεμιστές στην πρώτη γραμμή. Ανάμεσα στους υποψήφιους βρίσκεται ένας που υπηρέτησε πρόσφατα ως αναπληρωτής επικεφαλής του ΝΑΤΟ αλλά κατηγορείται ότι έχει δεσμούς με έναν προπαγανδιστή του Κρεμλίνου, και μια ευρωβουλευτής που επαινεί ανοιχτά έναν φασίστα πολιτικό.
Εναμ μήνα πριν τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, φαβορί δεν υπάρχει. Παραδοσιακά κόμματα όπως το Σοσιαλδημοκρατικό (PSD) και το φιλελεύθερο-εθνικιστικό (PNL) αγωνίζονται να προπορευθούν, ταλαιπωρούμενα από τη μακροχρόνια αντίληψη ότι είναι διεφθαρμένα και ευάλωτα σε πελατειακές σχέσεις, σημείωσε το Politico.
Τα θέματα ασφαλείας –όπως τα ρωσικά drones που, αντί για την Ουκρανία, πέφτουν σε ρουμανικό έδαφος, και οι ρωσικές επιθέσεις σε πλοία που μεταφέρουν σιτηρά στα ανοιχτά των ακτών της– αποτελούν δευτερεύον θέμα συζήτησης καθώς η προεκλογική εκστρατεία κορυφώνεται. Ωστόσο οι εθνικιστικές φωνές που εκμεταλλεύονται τους φόβους των πολιτών ότι η χώρα τους είναι ανίσχυρη και «ξεχασμένη» από τη διεθνή σκηνή, αποτελούν επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό της ρουμανικής πολιτικής.
Τόσο τα φασιστικά τάγματα θανάτου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και το μεταπολεμικό κομμουνιστικό καθεστώς του Νικολάε Τσαουσέσκου εκμεταλλεύθηκαν την ανασφάλεια των Ρουμάνων για τη θέση τους στη διεθνή σκηνή, δίνοντας έμφαση στην εθνοκεντρική ρητορική.
«Το θέμα συζήτησης που κυριαρχεί προεκλογικώς –και όχι μόνο– είναι ο εθνικισμός ή η κατασκευή μη θεμάτων, που αποσπούν την προσοχή από τα πραγματικά προβλήματα της χώρας» δήλωσε στο Politico ο Ρούφιν Ζαμφίρ, ειδικός σε θέματα ριζοσπαστισμού και ασφάλειας στη δεξαμενή σκέψης GlobalFocus. «Οι άνθρωποι εδώ έχουν μεγαλώσει με αυτό και το έχουν συνηθίσει από τους πολιτικούς τους» πρόσθεσε.
Βασικός παίκτης σε αυτή την προσέγγιση είναι η Συμμαχία για την Ενωση των Ρουμάνων (AUR), ένα ακροδεξιό κόμμα που μπήκε στη Βουλή το 2020, με την πρώτη κιόλας προσπάθειά του ως ομάδα που προωθούσε την ενοποίηση με τη Μολδαβία.
Εκτοτε, από τη μία προσπαθεί να μετριάσει κάποιες από τις ακραίες απόψεις του –συζητείται ακόμη και ως πιθανός κυβερνητικός εταίρος συνασπισμού με το PSD– και από την άλλη δηλώνει ότι το Ολοκαύτωμα ήταν «δευτερεύον ζήτημα», σε μια χώρα που έχασε το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού πληθυσμού της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε στρατόπεδα θανάτου και σε πογκρόμ.
Ο ιδρυτής του AUR, Γκεόργκε Σιμιόν, ένας ακροδεξιός ακτιβιστής που έγινε επικεφαλής του κόμματος, συγκεντρώνει ποσοστό 20% στην προεδρική κούρσα, πίσω από τον πρωθυπουργό του PSD Μαρσέλ Τσιολάκου με 26% και λίγο μπροστά από τον υποψήφιο του PNL Νικολάε Τσιούκα, επικεφαλής της ρουμανικής Γερουσίας, με 17%, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Socipol.
Ο Σιμιόν, που πρόσφατα αποκάλεσε τον εαυτό του «πρόεδρο των πολλών», που αρνείται να «γονατίσει μπροστά στους προδότες του έθνους» και ισχυρίζεται ότι επιθυμεί ειρήνη στην Ευρώπη, «όπως ο Ντόναλντ Τραμπ», έχει επίσης υποστηρίξει ότι το Ολοκαύτωμα ήταν «ένα δευτερεύον ζήτημα» για το οποίο τα παιδιά δεν χρειάζεται να μαθαίνουν στο σχολείο. Πριν εισέλθει στην πολιτική ήταν μέλος της ακροδεξιάς ομάδας χούλιγκαν με την ονομασία Τιμή και Πατρίδα.
Οι εξτρεμιστές στο προσκήνιο
Πάντως το μεγαλύτερο σκάνδαλο που συγκλόνισε την προεκλογική εκστρατεία μέχρι στιγμής, όπως ανέφερε το Politico, προκλήθηκε από το κόμμα που αποσχίστηκε από το AUR, το S.O.S. România, και την επικεφαλής του Ντιάνα Σοσοάκα, γνωστή για τις αντισημιτικές και φιλορωσικές θέσεις της.
Η Σοσοάκα, που τον Ιούνιο εξελέγη ευρωβουλευτής, κατέθεσε αίτηση για υποψηφιότητα στις προσεχείς προεδρικές εκλογές. Ο πρώτος γύρος θα διεξαχθεί στα τέλη Νοεμβρίου και ο δεύτερος στις 8 Δεκεμβρίου, μία εβδομάδα μετά τις βουλευτικές εκλογές της 1ης Δεκεμβρίου.
Ομως το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας κήρυξε την υποψηφιότητά της άκυρη νωρίτερα αυτόν τον μήνα, τόσο για λόγους εκλογιμότητας –συμπεριλαμβανομένων των ερωτημάτων σχετικά με την αυθεντικότητα των υπογραφών που υποβλήθηκαν με την αίτησή της– όσο και για υποψίες ότι δεν θα υπερασπιστεί το Σύνταγμα και το δημοκρατικό σύστημα της χώρας, αναφέροντας δεκάδες παραδείγματα όπου τάχθηκε στο πλευρό της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής και παρέκαμψε τους εγχώριους θεσμούς.
Η Σοσοάκα δήλωσε ότι τα μέλη του δικαστηρίου που τάσσονται υπέρ του PSD σαμποτάρισαν την προεδρική υποψηφιότητά της, προτού προχωρήσει σε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες δηλώσεις της προεκλογικής εκστρατείας, μέσω του TikTok. «Ζήτω η Λεγεώνα και ο Καπετάνιος, οι οποίοι σκοτώθηκαν από την ίδια εβραϊκή εξουσία που έδρασε τώρα. Ο στρατάρχης Αντονέσκου ήταν ένας ήρωας. Ο Κορνέλιου Ζελέα Κοντρεάνου, ένας ήρωας» είπε.
Οι Ρουμάνοι Λεγεωνάριοι, ένα από τα πιο βίαια φασιστικά κινήματα της Ευρώπης, συνδύασαν τις σκληροπυρηνικές ορθόδοξες χριστιανικές πεποιθήσεις με μια ιδεολογία φυλετικής καθαρότητας, σχηματίζοντας διαβόητες ομάδες θανάτου και οδηγώντας στη δολοφονία περισσότερων από 300.000 Εβραίων και δεκάδων χιλιάδων Ρομά. Οι δηλώσεις της υπογραμμίζουν την τάση ορισμένων ρουμάνων πολιτικών να στρέφονται σε ιστορικά και εθνικιστικά θέματα όταν «τα βρίσκουν σκούρα», σύμφωνα με το Politico.
Ο Βλαντ Γκεόργκε, ανεξάρτητος υποψήφιος για το κόμμα DREPT και δημοφιλής πρώην ευρωβουλευτής, δήλωσε ότι ενώ κανένας ρουμάνος πολιτικός «που είναι “στα καλά του” δεν θα εξυμνούσε τη ναζιστική κυβέρνηση», ακροδεξιά κόμματα όπως το S.O.S. România και το AUR προσκολλώνται σε αμφιλεγόμενες ιστορικές συζητήσεις για να δώσουν απλοϊκές απαντήσεις σε πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο μέσος πολίτης.
«Υπάρχουν πολλοί στη χώρα που είναι απογοητευμένοι και έχουν αληθινά προβλήματα, οπότε όταν έρχεται κάποιος σαν κι αυτή και λέει ότι μια άλλη ομάδα φταίει για τα προβλήματά τους, αρχίζουν να το πιστεύουν» δήλωσε ο Γκεόργκε στο Politico. Τώρα η Σοσοάκα, η οποία συγκέντρωνε ποσοστό γύρω στο 10% στην προεδρική κούρσα, κατεβαίνει στις βουλευτικές εκλογές, για να επιστρέψει σε έναν θεσμό που εγκατέλειψε πριν από λίγους μήνες ώστε να ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η κίνηση αυτή ακολουθεί τις εκκλήσεις ομάδων κατά του αντισημιτισμού να ανασταλεί η ασυλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά το φασιστικό της ξέσπασμα, του οποίου είχε προηγηθεί επταήμερη αποβολή της από το θεσμικό όργανο των Βρυξελλών για σχόλια σχετικά με την πανδημία.
Ο Γκεόργκε κατέθεσε επίσης καταγγελία στο Συνταγματικό Δικαστήριο για τα πρόσφατα αντισημιτικά σχόλιά της, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτήν και έναν άλλο ευρωβουλευτή του S.O.S. România, πρώην τηλεπαρουσιαστή. «Ο γενικός εισαγγελέας ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε προκαταρκτική έρευνα αφού κατέθεσα την καταγγελία, αλλά μπορούν να συνεχίσουν την έρευνα μόνο αν αρθεί η ασυλία της από το Ευρωκοινοβούλιο» δήλωσε.