Ελαμψε δια της απουσίας του στην κλήρωση των ομίλων για το Euro 2016, στο Παρίσι το βράδυ του Σαββάτου, ο Μισέλ Πλατινί. Αλλωστε, εκτός θεαματικού απροόπτου, η καριέρα του ως παράγοντα θα τερματιστεί πρόωρα και με τρόπο ατιμωτικό, τις επόμενες ημέρες. Αν κρίνουμε και από την απροκάλυπτη δήλωση του εκπροσώπου της Επιτροπής Δεοντολογίας της FIFA, Αντρέας Μπαντέλ, που έσπευσε να προκαταβάλει την απόφαση του γερμανού δικαστή, λέγοντας οτι «ο Πλατινί θα τιμωρηθεί σίγουρα για αρκετά χρόνια». Τυχαίο; Δεν νομίζω…
Πολλά – καθόλου κολακευτικά – ψιθυρίζονται για τον γάλλο πρόεδρο της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου (UEFA) από τότε που έσκασε το σκάνδαλο διαφθοράς στη διεθνή συνομοσπονδία (FIFA). Είναι να μην πέσει ο πρώτος λίθος… Αλλά, η αλήθεια είναι, οτι στη διάρκεια της θητείας του Πλατινί, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο εκτοξεύτηκε, οικονομικά, παρά τη διεθνή κρίση, με έναν τρελό χορό εκατομμυρίων γύρω από τις τρεις διοργανώσεις της UEFA: το Champions League, το Europa League και το Euro. Ίσως (και) γι αυτό, ο γάλλος μπήκε στον πειρασμό να βάλει το δάχτυλό του στο βάζο με το μέλι…
Την Παρασκευή, μία ημέρα πριν από την κλήρωση του Euro, ανακοινώθηκε ότι το συνολικό ποσό που θα μοιραστεί στις 24 φιναλίστ, φτάνει τα 301 εκατ. ευρώ. Είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερο σε σχέση με τα 196 εκατ. ευρώ που μοιράστηκαν οι 16 ομάδες του Euro 2012 και τα 184 εκατ. ευρώ του Euro 2008. Η ομοσπονδία κάθε μιας από τις 24 χώρες θα εισπράξει 8 εκατ. ευρώ, μόνο και μόνο για τη συμμετοχή της στη φάση των ομίλων (κλάαααμα η ΕΠΟ…), ενώ θα δίνεται μπόνους 1.000.000 ευρώ για κάθε νίκη και 500.000 ευρώ για κάθε ισοπαλία.
Οι ομάδες που θα φτάσουν στη φάση των «16», θα εισπράξουν επιπλέον 1.500.000 ευρώ, με το ποσό να ανεβαίνει στα 2.500.000 ευρώ για πρόκριση στα προημιτελικά και στα 4.000.000 ευρώ για πρόκριση στα ημιτελικά.
Η ομάδα που θα κατακτήσει το τρόπαιο στο Σταντ ντε Φρανς, στις 10 Ιουλίου 2016, θα κερδίσει 8.000.000 ευρώ, ενώ η ηττημένη του τελικού θα… παρηγορηθεί με 5.000.000 ευρώ.
Όλα αυτά σημαίνουν πως η χώρα που θα σηκώσει την κούπα (στην πολύ πιθανή περίπτωση που έχει νικήσει και στους τρεις αγώνες της στους ομίλους), θα εισπράξει συνολικά 27.000.000 ευρώ. Pas mal (καθόλου άσχημα), που λένε και οι Γάλλοι.
Αλλά, τι είναι το Euro; Ενας μήνας υπόθεση. Έτσι, τα (πάρα) πολλά λεφτά, η UEFA αποφάσισε να τα ρίχνει στο… καμάρι της, το Champions League, το οποίο τραβάει σαν μαγνήτης τους χορηγούς, με τις 110.000 ώρες τηλεοπτικού προγράμματος που διανέμει σε περίπου 200 χώρες και τους 1,1 δισεκατομμύριο μοναδικούς τηλεθεατές.
Εδώ, τα ποσά προκαλούν ίλιγγο. Από φέτος μοιράζονται στις ομάδες που συμμετέχουν, συνολικά χρηματικά έπαθλα 1,257 δισ. ευρώ και, επιπλέον, 482,9 εκατ. ευρώ από το market pool, τα οποία διανέμονται ανάλογα με την αξία κάθε πρωταθλήματος. Σύνολο, 1,74 δισ. ευρώ. Που αντιστοιχούν στο 75% των ετησίων εσόδων της UEFA από τη διοργάνωση (τα υπόλοιπα, τα κρατάει η ευρωπαϊκή ομοσπονδία για τα… έξοδά της). Πόσα μοιράζονταν οι ομάδες του Champions League 20 χρόνια πίσω, τη σεζόν 1995/1996; Ούτε 100 εκατ. ευρώ…
Το πρόβλημα είναι, ότι τα λεφτά πάνε στα λεφτά. Τα γενναιόδωρα μπόνους είναι μονοπώλιο των πιο ισχυρών ομάδων της Ευρώπης, οι οποίες τα χρησιμοποιούν για να δυναμώσουν ακόμη περισσότερο. Οπότε, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών κλαμπ μεγαλώνει
Ακόμη και μέσα στην κρίση, δηλαδή σε σχέση με την τριετία 2012-2015 αλλά και με την προηγούμενη, τα μπόνους που λαμβάνουν τα κορυφαία ποδοσφαιρικά κλαμπ του κόσμου από την UEFA, αυξήθηκαν θεαματικά. Εργο του Πλατινί και των συνεργατών του – ούτε λόγος. Η αποθέωση του έξυπνου μάρκετινγκ. Την ώρα που στο μπάσκετ (άθλημα επίσης δημοφιλές στην Ευρώπη) μια νίκη στην Euroleague αποφέρει… 7.000 ευρώ και η κατάκτηση της κούπας κάτι παραπάνω από 250.000 ευρώ, στο Champions League η νίκη επιβραβεύεται με 1,5 εκατ. ευρώ. Και η ομάδα που θα το κατακτήσει, μπορεί -υπό προϋποθέσεις- να βάλει στο ταμείο της σχεδόν 100 εκατ. ευρώ.
Το πρόβλημα είναι, ότι τα λεφτά πάνε στα λεφτά. Τα γενναιόδωρα μπόνους είναι μονοπώλιο των πιο ισχυρών ομάδων της Ευρώπης, οι οποίες τα χρησιμοποιούν για να δυναμώσουν ακόμη περισσότερο. Οπότε, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών κλαμπ μεγαλώνει. Τα τελευταία δέκα χρόνια, μόλις το 22% των ομάδων που έφτασαν στους «16» του Champions League, δεν ανήκουν στα πέντε τοπ πρωταθλήματα (Αγγλίας, Ισπανίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Γαλλίας). Και η τελευταία ομάδα που κατάφερε να τρυπώσει στους «4» από πρωτάθλημα εκτός «Big-5», ήταν η ολλανδική Αϊντχόφεν.
Ετσι, ο Πλατινί πήρε μια απόφαση – την τελευταία, όπως όλα δείχνουν, ως ηγέτης της UEFA: Να αυξηθούν, από φέτος, κατά 65% τα μπόνους του Europa League (στο οποίο συμμετέχει, πλέον, ο Ολυμπιακός). Στο εξής, οι ομάδες της δεύτερης ευρωπαϊκής διοργάνωσης θα μοιράζονται κάθε χρόνο χρηματικά έπαθλα 381 εκατ. ευρώ, και άλλα 152,4 εκατ. ευρώ από το market pool. Συνεπώς, το κλαμπ που θα κατακτήσει το Europa, θα εισπράξει συνολικά περίπου 15.000.000, μόνο από τα bonus, χωρίς να υπολογίζεται το μερίδιο αγοράς.
Επιπλέον, προβλέπονται αποζημιώσεις και για τις ομάδες που αποκλείονται, ακόμη κι από τα προκριματικά: έως 400.000 ευρώ στο Champions League και έως 220.000 ευρώ στο Europa League.
Και φτάνουμε στη σούμα. Μέσα σε μια σεζόν (2015-2016), η UEFA θα μοιράσει – σε συλλόγους και εθνικές ομάδες – πάνω από 2,6 δισ. ευρώ (και θα της μείνει και το κατιτίς της). Κρίση, είπατε;