Οποιος έχει τύχει να βρεθεί σε τραπέζι διαπραγμάτευσης με Τούρκους, έχει περιγράψει την εμπειρία από επώδυνη ως αξέχαστη. Η φήμη σκληρών διαπραγματευτών που τους συνοδεύει δεν είναι συμπτωματική. Εχουν τον τρόπο τους να μετατρέπουν σε αντικείμενο διαπραγμάτευσης ακόμη και κάτι που είναι δεδομένο και έχουν την τάση να συμψηφίζουν τα πάντα.
Το αποδεικνύουν οι διάλογοι του Ταγίπ Ερντογάν με ευρωπαίους αξιωματούχους. Ο «πρίγκιπας» (κατά τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ) σουλτάνος εκβίαζε και εκβιάζει τους Ευρωπαίους προκειμένου να ελέγξει τις προσφυγικές ροές ζητώντας όλο και περισσότερα. Ο Ερντογάν έβαλε στο ίδιο καλάθι ακόμη και τα εκατοντάδες δισ. που έχουν δοθεί στην Ελλάδα (στο πλαίσιο των Μνημονίων), υποστηρίζοντας ότι και η Σένγκεν (όπως και το ευρώ) είναι ευρωπαϊκό εγχείρημα….
Αν ήθελε η Τουρκία, δεν μπορούσε να ελέγξει τις ακτές της και τους διακινητές της; Οχι μόνο δεν το έκανε, αλλά απέρριψε, όπως και η Ελλάδα, την ασαφή πρόταση για κοινές ελληνοτουρκικές περιπολίες στο Αιγαίο που είχε ρίξει ως πιστολιά στον αέρα ο Γιούνκερ για να την πάρει πίσω και να επανέλθει με ένα σχέδιο για Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Η Αγκυρα τώρα δέχεται -σε συμφωνία με το Βερολίνο- την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην επιτήρηση της κατάστασης στη θάλασσα, στην εποπτεία των τουρκικών ακτών και στη στήριξη της Frontex και της τουρκικής Ακτοφυλακής. Μάλιστα Γερμανία και Τουρκία θα βάλουν την πρόταση στο τραπέζι των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ την Πέμπτη, όπως ανακοίνωσαν χθες (Δευτέρα) από κοινού Ανγκελα Μέρκελ και Αχμέτ Νταβούτογλου.
Η Ελλάδα έδωσε πάτημα με τις καθυστερήσεις στη λειτουργία των hot spots και των κέντρων υποδοχής και φιλοξενίας. Η κυβέρνηση έχει καταφέρει να εξοργίσει τους πάντες στην Ευρώπη και βρίσκεται στη μέση δύο αντίπαλων στρατοπέδων (ή μάλλον λόμπι) που έχουν διαμορφωθεί
Οταν η Αγκυρα δέχεται κάτι, τότε σίγουρα την ευνοεί. Η ισχυρή της θέση στη Συμμαχία την κάνει προφανώς να εκτιμά -όπως έχει αποδειχθεί στο παρελθόν- ότι θα καταφέρει να συνεχίσει τις αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και μάλιστα με νατοϊκό μανδύα. Θα μπορεί μάλιστα να έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία ότι δεν ευθύνεται η ίδια, αλλά το ΝΑΤΟ. Δεδομένης της εμπειρίας ευμενούς προς την Τουρκία «ουδετερότητας» της Συμμαχίας στο Αιγαίο, η ανακοίνωση Μέρκελ – Νταβούτογλου δεν αποτελεί εγγύηση για ήρεμες μέρες για την Ελλάδα στο Αιγαίο.
Πώς φτάσαμε μέχρι εδώ; Φταίει η Τουρκία ή η Ελλάδα; Ή μήπως φταίει η Ευρώπη; Φταίνε όλοι. Απλώς η Ελλάδα έδωσε πάτημα με τις καθυστερήσεις στη λειτουργία των hot spots και των κέντρων υποδοχής και φιλοξενίας στους Ευρωπαίους να την χρησιμοποιήσουν ως αποδιοπομπαίο τράγο. Η κυβέρνηση έχει καταφέρει να εξοργίσει τους πάντες στην Ευρώπη και να βρίσκεται στη μέση δύο αντίπαλων στρατοπέδων (ή μάλλον λόμπι) που έχουν διαμορφωθεί για το Προσφυγικό.
Το ένα είναι των χωρών της ομάδας Βίσεγκραντ (Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβενία, Τσεχία) που συνεπικουρούμενες από την Αυστρία και όχι μόνο, ενισχύουν την ΠΓΔΜ επιχειρώντας να μετατρέψουν σε εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης τα σύνορα της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ, αντί του Αιγαίου. Επιδιώκουν να δημιουργήσουν έναν τεράστιο φράκτη, προκειμένου να μεταφέρουν την πίεση στην Ελλάδα αντί στα εδάφη τους. Για την ομάδα αυτή, ηγέτης της οποίας έχει αυτοανακηρυχθεί ο ακραίος Βίκτορ Ορμπάν, η Σένγκεν έχει τελειώσει ήδη και πρέπει να μπει και η ταφόπλακα με την παράταση των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων για ακόμα μια διετία, ώστε η Ελλάδα να μείνει εκτός.
Ο κ. Νταβούτογλου υποστήριξε ενώπιον της κυρίας Μέρκελ ότι την ερχόμενη εβδομάδα η Αγκυρα θα θέσει ενώπιον των Ευρωπαίων τα σχέδιά της για τον έλεγχο των ροών. Και η γερμανίδα καγκελάριος έκλεισε το μάτι ότι αν τελειώσουν τα 3 δισ. ευρώ «θα αποφασιστεί τι θα γίνει»…
Το δεύτερο στρατόπεδο είναι αυτό των «προθύμων» χωρών να δεχθούν πρόσφυγες, ανάμεσά τους η Γερμανία και η Γαλλία, που επιχειρούν την ύστατη στιγμή να ελέγξουν τις ροές, προκειμένου να σταθούν πολιτικά για να μην αρχίσει το ξήλωμα της Σένγκεν και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στο στρατόπεδο αυτό φαίνεται να κερδίζει έδαφος το λεγόμενο «σχέδιο Σάμσον», μια πρόταση του ηγέτη των ολλανδών Εργατικών και κυβερνητικού εταίρου Ντίντρικ Σάμσον που προβλέπει την επαναπροώθηση των προσφύγων και μεταναστών από τις ελληνικές στις τουρκικές ακτές, την εκεί φιλοξενία τους μέχρι να διαπιστωθεί αν δικαιούνται άσυλο και την από τουρκικού εδάφους μετεγκατάστασή τους στις ευρωπαϊκές χώρες που επιθυμούν να τους φιλοξενήσουν.
Δεν είναι βέβαιο ότι το σχέδιο έχει την απόλυτη έγκριση του ολλανδού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε, αλλά αρμόδιες πηγές λένε ότι έχει τη σύμφωνη γνώμη κάποιων ευρωπαϊκών πρωτευουσών και την έγκριση της Ανγκελας Μέρκελ.
Η αξιοπρέπεια της Ευρώπης και το γόητρο της Μέρκελ
Η γερμανίδα καγκελάριος στη συνέντευξη Τύπου με τον Αχμέτ Νταβούτογλου μίλησε για την ανάγκη να εφαρμοστεί η Συμφωνία Επανεισδοχής Ε.Ε-Τουρκίας, ενώ εξέφρασε την επιθυμία της «να φέρουμε πρόσφυγες από την Τουρκία στην Ευρώπη». Για να γίνουν πράξη, όμως, όλες αυτές οι επιθυμίες, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη και η συνεργασία της Τουρκίας. Και όπως προκύπτει από τους διαλόγους του Ταγίπ Ενρτογάν με τον πρόεδρο της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που διέρρευσαν, η Τουρκία θα ζητήσει γη και ύδωρ από τους Ευρωπαίους προκειμένου να βοηθήσει στον έλεγχο των ροών.
Λύση να΄ναι και ό,τι να΄ναι; Αν είναι να διασωθεί έστω και την ύστατη στιγμή η αξιοπρέπεια της Ευρώπης και το πολιτικό γόητρο της Μέρκελ, γιατί όχι;
Παρότι τόσο η Κομισιόν όσο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γνωρίζουν ότι το Σχέδιο Δράσης ΕΕ-Τουρκίας (το είχε αναλάβει ο πρώτος αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς) έχει αποτύχει, η συμφωνία να δοθούν στην Τουρκία τα υπεσχημένα 3 δισ. ευρώ επετεύχθη. Μάλιστα ο κ. Νταβούτογλου υποστήριξε ενώπιον της κυρίας Μέρκελ ότι την ερχόμενη εβδομάδα η Αγκυρα θα θέσει ενώπιον των Ευρωπαίων τα σχέδιά της για τον έλεγχο των ροών (τις οποίες έπρεπε να είχε ελέγξει ήδη…). Και η γερμανίδα καγκελάριος έκλεισε το μάτι ότι αν τελειώσουν τα 3 δισ. ευρώ «θα αποφασιστεί τι θα γίνει»…