Αν η κυβέρνηση έχει εγκληματίσει στο Προσφυγικό – πέραν του σήματος «μπάτε σκύλοι αλέστε» που έδωσε με τη μεταναστευτική της πολιτική επί των ημερών της Τασίας Χριστοδουλοπούλου – είναι γιατί κατάφερε να προσφέρει στο πιάτο των Ευρωπαίων όλα τα επιχειρήματα για την de facto έξωση της Ελλάδας από τη Σένγκεν. Σαν να μην έφτανε αυτό, κατάφερε να στοχοποιηθεί η ίδια, ενώ στο στόχαστρο θα΄πρεπε να βρίσκεται η Τουρκία.
Από τον περασμένο Ιούνιο λάμβανε το Μαξίμου προειδοποιήσεις από τις Βρυξέλλες να ζητήσει βοήθεια, ειδικά για τη φύλαξη των συνόρων με την ΠΓΔΜ. Αρνείτο, όμως, την παρουσία διεθνών συνοριοφυλάκων. Επισήμως, για λόγους «εθνικής περηφάνειας» που δεν μπορούσαν να καταλάβουν οι Ευρωπαίοι. Ανεπισήμως, επειδή γνώριζε ότι οι διεθνείς συνοριοφύλακες θα προχωρούσαν σε συστηματική καταγραφή και ταυτοποίηση των προσφύγων και στο τέλος της ημέρας θα άφηναν πολύ λιγότερους (αιτούντες άσυλο) να περνούν τα σκοπιανά σύνορα με προορισμό την κεντρική Ευρώπη, ενώ οι υπόλοιποι (παράτυποι μετανάστες) θα λίμναζαν στην Ελλάδα μέχρι να επιστραφούν στις χώρες προέλευσής τους. Η κυβέρνηση τελικά τους δέχθηκε, όπως και τις ταχείες ομάδες επέμβασης της Frontex στο Αιγαίο (RABIT), αλλά όταν ήταν πλέον αργά.
Η εικόνα που καταγράφεται στην Εκθεση για την Αξιολόγηση της Σένγκεν που εγκρίθηκε την περασμένη Τετάρτη από το Κολλέγιο των Επιτρόπων είναι σε κάποια σημεία σοκαριστική. Οσοι την διάβασαν, είδαν την εικόνα μιας χώρας που είναι ξέφραγο αμπέλι όχι μόνο στα νησιά και στα αεροδρόμια, αλλά και στον Εβρο, όπου η καταγραφή – όταν γίνεται – είναι στοιχειώδης και σε καμιά περίπτωση δεν διασταυρώνεται με άλλες βάσεις δεδομένων (Σένγκεν, Ιντερπόλ).
Το μόνο που μπορεί να κάνει η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή για να κατευνάσει τα ευρωπαϊκά πνεύματα είναι να τρέξει: να προχωρήσει τάχιστα στη λειτουργία και των πέντε hotspots και, όπως έλεγε κοινοτική πηγή, «να ζητήσει όση βοήθεια μπορεί να πάρει».
Αυτό φαίνεται να είναι το κλίμα και στην Κομισιόν: να στηριχτεί η Ελλάδα με όλους τους τρόπους. Ο ίδιος ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ φέρεται να στήριξε την Ελλάδα έναντι των επικριτών της στο Κολλέγιο της Τετάρτης, ενώ, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, στην επόμενη φάση θα επικεντρώσει σε όσα θα πρέπει να κάνει η Τουρκία για τη μείωση των ροών. Κάτι που έπρεπε να είχε κάνει η πρώτη η ελληνική πλευρά. Οι Ευρωπαίοι έχουν αναγνωρίσει σε όλους τους τόνους ότι η Τουρκία είναι η χώρα-κλειδί για τον έλεγχο των ροών και ήρθε η ώρα να το κάνουν πράξη. Το διαφαινόμενο «ξεμπλοκάρισμα» των 3 δις που υποσχέθηκαν οι Βρυξέλλες στην Τουρκία από τον Ματέο Ρέντσι που έθετε προσκόμματα ζητώντας τα χρήματα να πληρωθούν από τον κοινοτικό προϋπολογισμό (και ρωτώντας πού ακριβώς θα διοχετευθούν τα κονδύλια) και οι διαρροές (Die Welt) ότι η Αγκυρα ζητά επιπλέον 2 δις δείχνουν ότι ο παράγοντας Τουρκίας ξαναζεσταίνεται. Οι Τούρκοι δεν προτίθενται να κάνουν τίποτα χωρίς χρήματα, αλλά, όπως έλεγε ευρωπαίος διπλωμάτης, «ας πάρουν όσα χρήματα θέλουν, αρκεί να μειώσουν τις ροές».
«Πριν σκοτώσουμε τη Σένγκεν, πρέπει να αλλάξουμε τη διαδικασία του Δουβλίνου», είπε πρόσφατα ο Μαρκ Ρούτε. Οι αλλαγές δρομολογούνται για την άνοιξη, όταν οι Ευρωπαίοι ξέρουν ότι δεν θα μπορούν να κλείσουν τα μάτια στις μεγάλες ροές. Οπως σημειώνουν οι Γιάννης Μαστρογεωργίου και Γιώργος Παπούλιας στο Δελτίο Πολιτικής Ανάλυσης και Εκτίμησης του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, «οι αλλαγές στη διαδικασία χορήγησης ασύλου, όπου ο κάθε πρόσφυγας μπορεί να ζητήσει άσυλο από τη χώρα προορισμού του, αντί της χώρας εισόδου του, ενδεχομένως να προκαλέσει περισσότερες αντιδράσεις απ΄όσες περιμένει ο ολλανδός πρωθυπουργός. Οι εκτιμήσεις, άλλωστε, κάνουν λόγο για 3 εκατομμύρια πρόσφυγες μέχρι το 2018! Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις είναι αδύνατον χώρες όπως η Ολλανδία, η Αγγλία, η Σουηδία, να δεχθούν αλλαγή του Δουβλίνου, χωρίς θωράκιση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.».
Για ποιον χτυπά η καμπάνα; Για την Ελλάδα και την Τουρκία που σύντομα θα ξανακληθούν να φυλάξουν από κοινού τα σύνορά τους. Πολλοί Ευρωπαίοι έχουν αντιληφθεί ότι η παρούσα κυβέρνηση επιδεικνύει μια κάποια αποτελεσματικότητα, ή έστω και με καθυστέρηση κάνει όσα πρέπει να κάνει, όταν βρίσκεται με το πιστόλι στον κρόταφο. Με αυτή την έννοια, η απειλή έξωσης από τη Σένγκεν, αν και ρεαλιστική, μοιάζει με την απειλή του περασμένου καλοκαιριού για το Grexit.
Οι γνωρίζοντες τις ευρωπαϊκές ισορροπίες και τους συσχετισμούς, μάλιστα, θεωρούν απίθανη την αποβολή της Ελλάδας από το κεκτημένο της Σένγκεν για έναν απλό λόγο: την Τουρκία, που σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα δεχθεί και το μεγαλύτερο βάρος, αντιλαμβανόμενη ότι δεν θα μπορεί να αφήνει τους διακινητές να αλωνίζουν στο Αιγαίο. Οι Τούρκοι το φοβούνται. Δεν το θέλουν, όμως, ούτε οι Ευρωπαίοι…