«Θα ήθελα από εδώ και στο εξής να υιοθετούμε τον όρο κλιματική κρίση και όχι κλιματική αλλαγή. Η κλιματική κρίση είναι εδώ. Όλα πρέπει να αλλάξουν. Αποδεικνύεται ότι λάθη κάνει ο άνθρωπος και όχι η φύση».
Με αυτά τα λόγια, στην εισαγωγική τοποθέτησή του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε τον τόνο στην πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου με φόντο τις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν και δυστυχώς συνεχίζουν να πλήττουν τη χώρα. Μια συνέντευξη Τύπου η οποία διήρκησε σχεδόν δύο ώρες και στην οποία ο Πρωθυπουργός απάντησε σε δεκάδες ερωτήσεις.
Ηταν μια μακρά «ανακριτική» διαδικασία στην οποία υποβλήθηκε ο Πρωθυπουργός από δημοσιογράφους που απαιτούσαν εξηγήσεις και απαντήσεις για την τραγωδία, στην Εύβοια και όχι μόνο. Αν θέλει κάποιος να μείνει σε ένα σημείο, αυτό ήταν η δήλωση του κ. Μητσοτάκη προς το τέλος:
«Κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε περίπου 600 πυρκαγιές. Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτές ελέγχθηκε πολύ νωρίς. Οι λίγες που ξέφυγαν δυστυχώς έκαναν τη μεγάλη ζημιά και βλέπουμε το αποτέλεσμα… Πάντα θα προσεγγίσουμε αυτή την άσκηση αυτογνωσίας και αναζήτησης τρόπων να γίνουμε καλύτεροι με διάθεση να υπηρετήσουμε τον τελικό στόχο. Που δεν είναι μόνο να αποδώσουμε προσωπική ευθύνη σε κάποιον ο οποίος μπορεί να έκανε κάτι λάθος, αλλά να κοιτάξουμε πώς θα βελτιώσουμε την πιθανότητα το ίδιο λάθος να μην ξαναγίνει στο μέλλον. Και το ένα λάθος που μάθαμε ότι δεν πρέπει ποτέ να ξαναγίνει -ποτέ να ξαναγίνει!- είναι αυτό το οποίο αφορά την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Και αυτό κρατώ ως μια μεγάλη επιχειρησιακή, πολιτική, κοινωνική παρακαταθήκη αυτής της μεγάλης καταστροφής που χτύπησε τη χώρα»…
Και αν ψάχνουμε για έναν τίτλο: «Κανείς δεν θα μείνει αβοήθητος. Όλα θα ξαναχτιστούν από την αρχή».
Η συνέντευξη Τύπου στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας άρχισε με μια γενική τοποθέτησή του για το πού βρισκόμαστε ύστερα από 10 ημέρες καταστροφικών πυρκαγιών, τις οποίες ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε «mega fires».
«Χάρη στην αυτοθυσία όλων των μαχητών της πρώτης γραμμής μπορούμε σήμερα να είμαστε πιο αισιόδοξοι. Θέλω να τους ευχαριστήσω. Όμως, ακόμα είμαστε στα μέσα Αυγούστου και θα έχουμε δύσκολες μέρες μπροστά μας», είπε αρχικά μιλώντας για τους πυροσβέστες και τους εθελοντές που ρίχτηκαν στη μάχη αυτές τις ημέρες.
«Είμαστε εδώ να μιλήσουμε σήμερα για όλα», τόνισε, για να σημειώσει πως «απέδωσε η στρατηγική μας γιατί οι οικισμοί μπορεί να άδειασαν, σπίτια καταστράφηκαν, όμως δεν είχαμε κανέναν νεκρό». Επέμεινε δε ότι η απόλυτη ιεράρχηση είναι: η προστασία της ζωής, των ανθρώπων και των ζώων. Ακολουθεί η προστασία των περιουσιών, των υποδομών και το φυσικό περιβάλλον. «Προστατεύσαμε χιλιάδες ανθρώπους», είπε ο Πρωθυπουργός.
«Η Εύβοια θα κάνει μια νέα αρχή», συμπλήρωσε, για να απεθυνθεί έπειτα στους κατοίκους του νησιού. «Καταλαβαίνω απόλυτα αυτό που αισθάνονται. Και την οργή και την απογοήτευση και την απελπισία, όταν γυρνάς γύρω σου και είναι -στην κυριολεξία- όλα μαύρα».
«Πρωταρχικός μας στόχος στις φυσικές καταστροφές ήταν, είναι και θα είναι η προστασία της ζωής. Ανθρώπων και ζώων», συνέχισε ο πρωθυπουργός που σημείωσε ότι «πετύχαμε να προστατέψουμε χιλιάδες ανθρώπους, χάσαμε όμως δάση και περιουσίες».
Είναι σημαντικό ότι δεν θρηνήσαμε θύματα στη μεγαλύτερη επέλαση φωτιάς που είχαμε εδώ και 15 χρόνια, ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, εξηγώντας ότι είχαμε σχεδόν 100 ταυτόχρονες πυρκαγιές κάθε ημέρα, αλλά και ότι η πρακτική των οργανωμένων εκκενώσεων απέδωσε.
«Ευχαριστώ τους ρεπόρτερ που βρέθηκαν στο πεδίο»
Ο Πρωθυπουργός στάθηκε και στη συμβολή των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας.
«Ευχαριστώ τα ΜΜΕ και ειδικά τους ρεπόρτερ που βρέθηκαν στο πεδίο για την αντικειμενική κάλυψη των γεγονότων. Βοήθησαν την κοινή γνώμη και εμάς να αντιληφθούμε τι συμβαίνει. Βρίσκομαστε στην 10η ημέρα μιας πρωτοφανούς επίθεσης της φύσης που τροφοδότησε ένας πρωτοφανής καύσωνας και μία πολύμηνη ξηρασία. Κατόπιν της βοήθειας, όλων που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, μπορούμε σήμερα να είμαστε πιο αισιόδοξοι» είπε και συμπλήρωσε: «Είμαστε όμως στα μέσα Αυγούστου και μας περιμένουν ακόμη δύσκολες ημέρες. Είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για όλα, πόσο θωρακισμένοι ήμασταν, αλλά και τι λάθη κάνουμε, πώς οργανώσαμε την Πολιτική Προστασία. Η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας υποδεικνύει πως όλα πρέπει να αλλάξουν, από την οικονομία έως τη λειτουργία του κράτους και την καθημερινότητα. Τα δεδομένα απαιτούν τολμηρές λύσεις για τις οποίες είμαι έτοιμος. Εξ αρχής κυρίαρχος στόχος μας είναι η προστασία της ζωής, των ανθρώπων και των ζωών. Ακολουθεί η προστασία των σπιτιών των κρίσιμων υποδομών και του περιβάλλοντος. Η κλιματική κρίση επιβάλλει πλέον μία δραστικά διαφορετική αντιμετώπιση. Οι νέες συνθήκες δικαιώνουν την δική μου επιλογή να καταστεί το περιβάλλον εθνικός στόχος προτεραιότητας. Η απολιγνιτοποίηση, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ μας δίνουν πολύ ισχυρά χρηματοδοτικά εργαλεία. Και με το νέο κλιματικό νόμο που θα ψηφιστεί εντός των επομένων μηνών. Η Ελλάδα θα καταθέσει στα διεθνή φόρα τολμηρές προτάσεις. Στη MED9 θα καταστεί η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής κυρίαρχο θέμα. Φιλοδοξία μου είναι να υπογράψουμε την Διακήρυξη των Αθηνών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο».
Και ο Πρωθυπουργός συμπλήρωσε: «Αυτή η κυβέρνηση και θέλει και ξέρει και μπορεί και θα ξαναχτίσει πλάι στους πολίτες ό,τι καταστράφηκε. Προσωπική μου δέσμευση να ξαναφτιάξουμε ό,τι καταστράφηκε. Οι αποζημιώσεις θα αρχίσουν να καταβάλλονται μέσα στις επόμενες ημέρες. Η αρνητική εμπειρία από την καταστροφή να γίνει θετική δύναμη αλλαγής. Αλλά και αλλαγή συμπεριφοράς κάθε πολίτη ξεχωριστά ώστε η κοινωνία των πολιτών να καταστεί συμμέτοχος των αλλαγών. Πρόκειται για εθνικό στόχο και επαναλαμβάνω πως είναι απαραίτητη η συμβολή της αξιωματικής αντιπολίτευση. πρέπει να διαλέξει τι θέλει να κάνει καθώς συχνά κάθε νηφάλια τοποθέτηση της διαδέχεται μία διχαστική θέση στελέχους της».
«Ευθύνες δεν μπορούν να αποδοθούν εν βρασμώ»
Απαντώντας σε ερώτηση για τη συγγνώμη που ζήτησε στο διάγγελμά του την περασμένη Δευτέρα και για την απόδοση ευθυνών, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε:
«Οταν αυτό που βλέπεις γύρω σου σε συγκλονίζουν οφείλεις να κοιτάς μεσα σου Η συγγνώμη είναι μια αυθόρμητη, ηθική και προσωπική συμπεριφορά, νομίζω όμως ότι είναι και μια πολιτική πράξη, είναι η συνειδητοποίηση του προβλήματος. Αλλά είναι προωθητική ενέργεια, μια αφετηρία δεν είναι το τέλος, ώστε να μην επαναληφθεί αυτή η εμπειρία. Κάναμε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό αλλά σε κάποιες περιπτώσεις αυτό δεν ήταν αρκετό. Κάνουμε την αυτοκριτική μας με θάρρος. Οι ευθύνες στον βαθμό που μπορούν να πρωσοποιηθούν την κατάλληλη στιγμή και σίγουρα όχι την ώρα της μάχης.
»Οι ευθύνες είναι πολλών ειδών, είναι πολιτικές επιχειρησιακές, είναι ατομικές, είναι συλλογικές – δεν αφορούν κατ’ ανάγκη μόνο σε πρόσωπα, αφορούν σε δομές και σε διαδικασίες. Κατά συνέπεια πρέπει να αποδίδονται όχι εν βρασμώ ψυχής, αλλά μετά από σκέψη και με καθαρό μυαλό. Αυτή η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι δεν διστάζει να αναγνωρίσει τα λάθη της. Και λάθη δεν κάνει μόνο αυτός που δεν κάνει απολύτως τίποτα. Θα επαναλάβω ότι κάναμε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό, είναι σαφές όμως ότι σε κάποιες περιπτώσεις δεν ήταν δυνατόν».
Τι θα κάνει η επιτροπή Μπένου
Απαντώντας σε ερώτηση που έθεσε -δεύτερο στη σειρά- τοπικό μέσω της Εύβοιας, για το τι θα κάνει η Επιτροπή Μπένου, ο κ. Μητσοτάκης διαβεβαίωσε ότι οι πολίτες δεν θα είναι αβοήθητοι το κράτος θα είναι δίπλα τους.
Ο Πρωθυπουργός είπε ότι ξεπερνά η καταστροφή την οικονομική επίπτωση από την πυρκαγιά, και ζήτησε βοήθεια «από έναν έμπειρο άνθρωπο που γνωρίζει να χτίζει ο ίδιος μέσα από συντρίμμια, προκειμένου να χτίσουμε το μέλλον της Εύβοιας». Είπε ακόμη ότι οι παρεμβάσεις θα γίνουν σε δυο επίπεδα. Πρώτον βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις ανακούφισης πληγέντων αλλά και δεύτερον άμεσες παρεμβάσεις για το φυσικό περιβάλλον ώστε οι περιοχές που επλήγησαν να προστατευθούν από καιρικά φαινόμενα.
Το πακέτο της στήριξης στην Βόρεια Εύβοια είναι το ενδεδειγμένο και όχι γενναιόδωρο είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι πρέπει να γίνει γρήγορα η εκταμίευση των χρημάτων και να ενοποιηθούν σε μια πλατφόρμα όλα τα Ταμεία αρωγής για να γίνει μια αίτηση απο τους πολίτες να αποζημιωθούν.
«Γνωρίζω τον κ. Μπένο καλά, έχω προσωπική άποψη, και την επόμενη Τετάρτη θα συναντηθώ μαζί του για να βάλουμε μπρος τη μακροπρόθεσμη δουλειά ανάταξης της οικονομίας της περιοχής με έργα υποδομής» είπε ο κ. Μητσοτάκης τονίζοντας ότι «θα έχουμε αντικειμενική εκτίμηση ζημιάς στον αγροτικό τομέα και θα στηρίξουμε τον τουρισμό της Βόρειας Εύβοιας. Έχουμε χρηματοδοτικά εργαλεία και τη γνώση να πετύχουμε την ανάταξη. Καταλαβαίνω απόλυτα την οργή και την απογοήτευση των κατοίκων της βόρειας Εύβοιας».
Χυδαία σπέκουλα με τις εκκενώσεις
Στην ερώτηση για την κριτική που δέχτηκε η κυβέρνηση για την επιμονή στην στρατηγική των εκκενώσεων οικισμών, o κ. Μητσοτάκης υπερασπίστηκε τον μηχανισμό του 112. Πολλές πιο προηγμένες χώρες δεν έχουν αυτόν τον μηχανισμό, είπε ο Πρωθυπουργός αναφέροντας ως παράδειγμα τη Γερμανία, όπου τώρα αναζητούνται ευθύνες επειδή οι τοπικοί άρχοντες δεν κατάφεραν να εκκενώσουν εγκαίρως κατοίκους στις πρόσφατες καταστροφικές και φονικές πλημμύρες.
«Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ ποιος μπορεί να ασκεί οποιαδήποτε κριτική σε μια πολιτική η οποία έχει ως υπέρτατο στόχο την προστασία της ανθρώπινης ζωής», απάντησε ο κ. Μητσοτάκης, για να προσθέσει: «Θεωρώ χυδαία την σπέκουλα η οποία χτίστηκε κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και σε κάποια ΜΜΕ, πάνω στο ζήτημα των εκκενώσεων, κάνοντας άλλες παραπομπές στις οποίες δεν θέλω καν να αναφερθώ. Εχουμε πολύ τραυματικές εμπειρίες στο συλλογικό υποσυνείδητο από άλλες πυρκαγιές του παρελθόντος», είπε με νόημα.
«Μας ασκείται κριτική γιατί προστατεύσαμε αποτελεσματικά την ανθρώπινη ζωή; Θα ήθελα να συμφωνήσουμε ότι στην προσπάθεια να ανταποκριθούμε στις νέες συνθήκες συνιστά κατάκτηση η λειτουργία του 112. Βέβαια δεν περιοριστήκαμε μόνο στις προληπτικές εκκενώσεις. Αυτά που βλέπουμε σήμερα είναι αυτά τα οποία κάηκαν αλλά δεν βλέπουμε αυτά τα οποία σώθηκαν. Χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες και των πυροσβεστών και των εθελοντών και των ίδιων των πολιτών, σώθηκαν αμέτρητα σπίτια», υποστήριξε ο Πρωθυπουργός για να υπογραμμίσει ότι ο αριθμός των καμένων σπιτιών δεν είναι τόσο μεγάλος σε σχέση με την έκταση της πυρκαγιάς.
Δεν είναι πανάκεια τα εναέρια μέσα
Τα εναέρια μέσα ήταν περισσότερα από κάθε άλλη φορά είπε ο πρωθυπουργός απαντώντας σε σχετική ερώτηση, τονίζοντας ότι υπήρχαν επιπλέον 20 εναέρια μέσα, από τα ρωσικά αεροσκάφη Ιλιούσιν, έως τα μικρά ελικοφόρα που απεστάλησαν από πολλές χώρες. Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι ο κ. Χαρδαλιάς εξήγησε ότι όλα δεν πετάνε ταυτόχρονα, τα μισά πετάνε και τα άλλα εφοδιάζονται και πρόσθεσε ότι τα ενάερια μέσα ήταν αποτελεσματικά. Πρόσθεσε επίσης ότι στο σχέδιο της Πολιτικής προστασίας που εκπονήθηκε πριν από τις πυρκαγιές, προβλέπεται σημαντικότατη ενίσχυση του στόλου με απόκτηση νέων Καναντέρ και μικρών ελικοφόρων, καθώς και ιδιωτικών ελικοπτέρων.
«Δεν είναι πανάκεια τα εναέρια μέσα αλλά είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Στο ερώτημα που ήταν τα εναέρια μέσα η απάντηση δόθηκε από τον κ. Χαρδαλιά. Δυστυχώς όμως δεν μπορούμε να έχουμε ένα εναέριο μέσο για κάθε εστία πυρκαγιάς», συμπλήρωσε ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος επανέλαβε και προς το τέλος της συνέντευξης, την εκτίμηση που είχε διατυπώσει μια μέρα νωρίτερα ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας ότι η αναζωπύρωση της φωτιάς της Βαρυμπόμπης αποδιοργάνωσε την προσπάθεια, στερώντας κρίσιμα μέσα πυρόσβεσης από το μέτωπο της Εύβοιας.
«Το Επιτελικό Κράτος δεν σβήνει φωτιές με τη μάνικα»
Απαντώντας στη συνέχεια σε ερώτηση σχετικά με το τι φταίει τελικά, ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, τα πρόσωπα που διαχειρίστηκαν την πυρκαγιά ή αποδείχθηκε ανεπαρκές το επιτελικό κράτος, ο Πρωθυπουργός επεσήμανε:
«Θεωρώ πολύ σημαντικό να δούμε με καθαρό μυαλό τι πήγε λάθος και πώς θα γίνουμε καλύτεροι από δω και στο εξής. Πιστεύω ότι ορισμένες από αυτές τις προτεραιότητες που θα προσπαθήσω να σας δώσω σύντομα είχαν ήδη αναδειχθεί και αποτελούσαν μέρος του σχεδιασμού μας.
»Γίνεται μια μεγάλη κουβέντα για το ζήτημα της πρόληψης που παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων και την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών. Δώσαμε 51 εκατομμύρια φέτος για πρόληψη και προγραμματίζουμε να δώσουμε πολύ περισσότερα. Πρέπει να είμαστε σίγουροι όμως ότι αυτή οι πόροι θα μπορούν να απορροφηθούν σωστά»
εδωσε στη συνέχεια δύο παραδείγματα σχετικά με το τι δούλεψε και τι δεν δούλεψε σωστά επισημαίνοντας πως «με πρωτοβουλία της Πολιτικής Προστασίας καθαρίστηκαν 19 οικισμοί και κοινότητες, όπου κρίναμε ότι έπρεπε να παρέμβουμε για να γλιτώσουμε κάποιες απ’ αυτές. Η Ιπποκράτειος Πολιτεία ήταν μία απ’ αυτές και γι’ αυτό σώθηκε ο οικισμός αν και χάθηκαν κάποια σπίτια.
»Τα βασιλικά κτήματα είναι, πρέπει να σας πω, μέσα στην καρδιά μου όπως και για πολλούς Αθηναίους. Είχαμε θέσει προτεραιότητα να παρέμβουμε και να μην έχουμε κάποια ζημιά και λυπάμαι που δεν τα καταφέραμε. Όμως δεν είναι ότι δεν προσπαθήσαμε. Ενα μεγάλο πρόβλημα προέκυψε από τη φωτιά στη Βαρυμπόμπη την οποία δυστυχώς δεν προφθάσαμε να καθαρίσουμε».
Στη συνέχεια ο Πρωθυπουργός τόνισε πως πρέπει να δοθεί έμφαση στη γρήγορη προσβολή της φωτιά από αέρος, ώστε να υπάρχει παρέμβαση όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην αρχή της πυρκαγιάς.
«Υπάρχουν προβλήματα που αφορούν την οργάνωση, τις αρμοδιότητες, τη στελέχωση ειδικά των δασικών υπηρεσιών».
Τόνισε πως υπάρχει πλέον μία ενιαία δασική πολιτική και δύο πυλώνες: η Πολιτική Προστασία για τη διαχείριση της κρίσης και το υπουργείο Περιβάλλοντος που θα χαράσσει τη δασική πολιτική και θα υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη όσμωση των δύο αυτών πυλώνων.
Στη συνέχεια υπογράμμισε τη δυσκολία στις περιπτώσεις που έχουμε συμβίωση του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος. Είναι σαφές ότι πια ότι πρέπει να δημιουργηθεί μία ζώνη, πλάτους που θα μας ορίσουν οι ειδικοί στα οποία δεν θα μπορούμε να φυτέψουμε πεύκα αλλά άλλα βραδύκαυστα φυτά.
«Άλλα πολλά πρέπει να αλλάξουν και στο κομμάτι αυτό» είπε ο Πρωθυπουργός και τόνισε όσον αφορά το Επιτελικό Κράτος ότι «το Επιτελικό Κράτος δεν σβήνει φωτιές με τη μάνικα αλλά συντονίζει, ορίζει προτεραιότητες, αξιολογεί και επιβλέπει», προσθέτοντας ότι έχει πετύχει πάρα πολλά αυτούς τους μήνες.
«Τολμώ να πω σε αυτούς που μας ασκούν κριτική ότι αυτό που παραλάβαμε δεν ήταν σίγουρα επιτελικό και συχνά ούτε κράτος», κατέληξε με νόημα.
Η ξένη βοήθεια δεν ήρθε μόνη της
Σε ερώτηση εάν υπήρξε καθυστέρηση στην κατάθεση του αιτήματος συνεισφοράς από τα ξένα κράτη, ο πρωθυπουργός τόνισε με έμφαση το αίτημα κατατέθηκε εντός ωρών από τη στιγμή που η πραγματικότητα ξεπερνούσε τις δυνάμεις μας. Ήταν συγκινητικό που 24 χώρες συνέδραμαν με όλα εναέρια μέσα με πεζοπόρα τμήματα και οχήματα είπε ο πρωθυπουργός. Τόνισε ότι κινητοποιήθηκε ο μηχανισμός και ήταν πολύ σημαντική η βοήθεια που εστάλη.
«Ξεπεράσαμε τις προσδοκίες, σηκώθηκαν πολλά τηλέφωνα και από εμένα προσωπικά για να έχουμε αυτή τη βοήθεια. Δεν ήρθε μόνη της. Η διπλωματία αλληλεγγύης μπορεί να ασκηθεί από τη χώρα μας» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Σε ερώτηση για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου πρόληψης πυρκαγιών που ανακοινώθηκε πριν από τις πυρκαγιές ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «εκ του αποτελέσματος κρινόμαστε. Πέρσι είχαμε ελάχιστε πυρκαγιές αλλά φέτος βιώσαμε αυτό που βιώσαμε» είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι «ήταν πρωτοφανής ο καύσωνας που μετέτρεψε τη χώρα σε πυριτιδαποθήκη με αποτέλεσμα όλες οι πυρκαγιές που ξεκίνησαν – όχι όλες τυχαία, 600 ξέσπασαν μέσα σε επτά μέρες – κάποιες δεν ξέφυγαν αλλά κάποιες άλλες ξέφυγαν. Του χρόνου θα είμαστε καλύτεροι. Θα παρέμβουμε προληπτικά. Δεν μπορώ να ακυρώσω την προετοιμασία που έγινε αλλά το φαινόμενο ξεπέρασε τις δυνατότητές μας και το επίπεδο προετοιμασίας μας».
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν υπήρξε σχέδιο εμπρησμών ο Πρωθυπουργός είπε ότι αυτό θα το διερευνήσει η Δικαιοσύνη.
«Έχω εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη και πιστεύω ότι θα καταλήξει σε ένα πόρισμα. Είναι βέβαιο ότι δεν ήταν όλες οι πυρκαγιές τυχαίες. Δεν έχω όμως τα στοιχεία για να πω αν ήταν οργανωμένο σχέδιο. Αλλά το γεγονός ότι είχαμε αυτές τις θερμοκρασίες έκανε το έργο των εμπρηστών πολύ πιο εύκολο», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.
Ανυπόστατη η συζήτηση για τις ανεμογεννήτριες
Σε ερώτηση σχετικά με την έντονη συζήτηση για το κατά πόσο δεν προστατεύθηκε το Τατόι, γιατί μια καμένη έκταση εκεί θα ευνοήσει περιπτώσεις αλλαγής χρήσης γης και επενδύσεις σε real estate, αλλά και το ότι η καμένη έκταση στην Εύβοια συνδέεται με ανεμογεννήτριες, ο πρωθυπουργός είπε:
«Παρακολουθώ κι εγώ αυτή τη συζήτηση και είναι παντελώς ανυπόστατη γιατί το Σύνταγμα προβλέπει την άμεση κήρυξη των καμένων εκτάσεων σε αναδασωτέες.
Το ίδιο το Σύνταγμα επιτρέπει όπου υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι δημόσιου συμφέροντος να γίνουν αλλαγές. Δεν χρειαζόταν να καούν δάση για να κατασκευαστούν ανεμογεννήτριες. Μπορούσαν να φτιαχτούν ακόμη και μέσα στα δάση όπως έχουν φτιαχτεί σε πολλά δάση. Αυτή η δαιμονοποίηση των ανεμογεννητριών βρίσκεται απέναντι στην πολιτική επιλογή όλου του πλανήτη να μεταφερθεί προς μονάδες παραγωγής ενέργειας που δεν εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα. Θα κάνουμε τη μετάβαση χρησιμοποιώντας τον ήλιο και τον άνεμο. Οι ανεμογεννήτριες δεν είναι εχθροί είναι σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια». Θα παρακαλούσα για το ζήτημα αυτό να έχουμε πολύ πιο καθαρό μυαλό και να επιστρατεύσουμε τη λογική και όχι το συναίσθημα, είπε κλείνοντας.
Μη επιλογή οι πρόωρες εκλογες
«Οι πρόωρες εκλογές δεν είναι ούτε στρατηγική επιλογή ούτε τακτική επιλογή. Είναι μη επιλογή», απάντησε ο κ. Μητσοτάκης σε ερώτηση αν αυτή η κατάσταση οδηγεί σε πολιτικές εξελίξεις για να επαναλάβει άλλη μια φορά ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία.
«Οι ενδείξεις δείχνουν ότι η Οικονομία θα ανακάμψει γρήγορα, τα στοιχεία από τον τουρισμό είναι ενθαρρυντικά και εάν συνεχίσουμε έτσι θα ξεπεράσουμε τους στόχους που θέσαμε. Έχουμε τα χρηματοδοτικά εργαλεία για να στηρίξουμε την Οικονομία» είπε ο Πρωθυπουργός προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει με τον κορονοϊό στο μέλλον, ενώ προέτρεψε τον κόσμο, για άλλη μια φορά, να εμβολιαστεί.
«Το ότι διαχειριστήκαμε πολλές κρίσεις είναι μια πραγματικότητα αλλά δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι να μην προχωρήσει το κυβερνητικό έργο. Αυτά τα δυο χρόνια προωθήσαμε σημαντικές μεταρρυθμίσεις αντιμετωπίζοντας κρίσεις, πιστεύω, με αποτελεσματικότητα. Θα ήταν ένδειξη αδυναμίας και όχι ένδειξη ισχύος και αυτοπεποίθησης η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Στήριξη σε Χρυσοχοΐδη: Προτιμώ έναν υπουργό παρόντα στο πεδίο
Ερώτηση δέχτηκε ο Πρωθυπουργός και από την αντιπολιτευόμενη «Εφημερίδα των Συντακτών»: Ηταν λάθος ότι το 2008, ως πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής είχατε εισηγηθεί ενιαίο φορέα δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης και ήταν λάθος που είπε ο κ. Χρυσοχοΐδης ότι είναι και πυροσβέστης και επιτελικός επειδή είπατε ότι το Επιτελικό Κράτος δεν σβήνει με τη μάνικα;
Ο κ. Μητσοτάκης απάντησε: «Είναι ανακριβές ότι η έκθεση εισηγείται την επιστροφή της δασοπυρόσβεσης στις δασικές υπηρεσίες. Έλεγε ότι αυτό είναι ανέφικτο να γίνει. Επειδή την έγραψα εγώ ο ίδιος, έλεγε ότι απαιτείται καλύτερη συνεργασία μεταξύ των δασικών υπηρεσιών και της Πυροσβεστικής. Η έκθεση αυτή πιστοποιεί το γεγονός ότι την κλιματική αλλαγή δεν την ανακαλύψαμε το 2018, μετά το Μάτι. Θεωρώ ότι η έκθεση αυτή σε πολλά της σημεία εξακολουθεί να είναι επίκαιρη και τώρα έχω τη δυνατότητα να υλοποιήσω πολλά από τα συμπεράσματα στα οποία τότε είχαμε καταλήξει.
»Εγώ μπορώ να είμαι υπόλογος βέβαια για ό,τι έχει γίνει στη χώρα τα δύο τελευταία χρόνια κι όχι από το 2008 που γράφτηκε η έκθεση.
»Για τη δήλωση του κ. Χρυσοχοΐδη θα έλεγα ότι ο ρόλος ενός υπουργού που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή δεν είναι μόνο να συντονίζει αλλά να βρίσκεται και κοντά στις δυνάμεις, να τις ενθαρρύνει, όχι κατ’ ανάγκη να τις κατευθύνει γιατί αυτή είναι δουλειά των προϊσταμένων της Πυροσβεστικής. Νομίζω ότι αυτά έκανε ο κ. Χρυσοχοΐδης, ο κ. Χαρδαλιάς αλλά και όλοι με τον τρόπο μας, άρα το τι μπορούμε και το τι πρέπει να κάνουμε, ποια είναι τα όρια του ρόλου μας είναι απολύτως σαφές και κατανοητό. Προτιμώ έναν υπουργό ο οποίος είναι παρών στο πεδίο παρά κάποιον ο οποίος είναι εξαφανισμένος».
Η (μη) απάντηση στην ερώτηση για ανασχηματισμό
Σχετικά με τις διαδικασίες εξπρές για την προώθηση και καταβολή των αποζημιώσεων και το αν υπάρχουν εναλλακτικά κανάλια για όσους δεν έχουν εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες αλλά και το κατά πόσο υπάρχει δεύτερο σχέδιο στήριξης για την Εύβοια που δεν θα επανέλθει σε οικονομική δραστηριότητα τον επόμενο χρόνο, ο πρωθυπουργός επεσήμανε «νομίζω ότι η πανδημία απέδειξε ότι όλοι έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν την τεχνολογία», τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο λεγόταν ότι θα προκύψει και με τα ραντεβού.
Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα αυτό θα αντιμετωπιστεί καθώς έχει απλοποιηθεί η διαδικασία της κρατικής αρωγής καθώς και ότι είναι πεπερασμένος ο αριθμός εκείνων που δικαιούνται άμεση αποζημίωση για ολική καταστροφή.
Διαβεβαίωσε ότι θα αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία που έχουμε από τη διαχείριση προηγούμενων καταστροφών και «θα κινηθούμε ακόμα πιο γρήγορα», εκφράζοντας την εμπιστοσύνη του στον κ. Τριαντόπουλο που διαχειρίστηκε και στο παρελθόν με επιτυχία κι άλλες φυσικές καταστροφές όπως η αντιμετώπιση των συνεπειών του Ιανού.
«Αν απαιτούνται πρόσθετα μέτρα θα ήθελα να τα συζητήσω με τον κ. Μπένο», πρόσθεσε, διαχωρίζοντας βέβαια την ανάγκη για άμεση βοήθεια σε συγκεκριμένες περιοχές.
Υπογράμμισε επίσης τη μεγάλη σημασία πέραν των επιδομάτων, του να μείνουν οι άνθρωποι στον τόπο τους. Το ζητούμενο όπως είπε είναι να μείνουν οι άνθρωποι στον τόπο τους, να μην καταστραφεί ο παραγωγικός ιστός και να κατευθυνθούν πόροι δημόσιοι και ιδιωτικοί, εκεί. Αν όμως διαπιστωθεί πως θα απαιτηθούν κι άλλα μέτρα στήριξης, δεν θα διστάσουμε, υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός.
Ενδιαφέρον ωστόσο είχε η (μη) απάντηση που έδωσε ο κ. Μητσοτάκης σε ερώτηση που του τέθηκε από τον διαπιστευμένο δημοσιογράφο της Real, ο οποίος ρώτησε τον Πρωθυπουργό αν οι ευθύνες σε πρόσωπα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών θα αποδοθούν σε έναν ενδεχόμενο ανασχηματισμό της κυβέρνησης.
«Γνωρίζετε ότι μου κάνετε ερώτηση που δεν θα απαντήσω», απάντησε ο κ. Μητσοτάκης.
«Εγώ ο ίδιος έκανα την αυτοκριτική μου»
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν ανταποκρίνονται οι δηλώσεις που είχαν στο πρόσφατο παρελθών υπουργοί (ο κ. Χρυσοχοΐδης και ο κ. Χαρδαλιάς) σχετικά με την αντιπυρική προετοιμασία σε σχέση με αυτό που έγινε στη χώρα, ο κ. Μητσοτάκης απάντησε ότι «η ίδια ζωή απάντησε στο ερώτημα σας. Δεν έχω να προσθέσω κάτι παραπάνω. Εγώ ο ίδιος έκανα την αυτοκριτική μου», σημείωσε με νόημα, σε μια δήλωση που μπορεί να ερμηνευτεί σε μια πρόκληση προς τους δύο προαναφερθέντες υπουργούς να κάνουν τη δική τους.
Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα μέτρα άμεσης παρέμβασης τα οποία «απαιτούνται χθες» όπως τα έργα συγκράτησης των εδαφών για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχουν πλημμύρες στις περιοχές που επλήγησαν.
Δρομολογείται -είπε- το αντιπλημμυρικό της Ιστιαίας και έδωσε ο ίδιος εντολή να επιταχυνθούν οι διαδικασίες.
«Προέχουν οι άμεσες παρεμβάσεις στα δάση. Δίνονται κίνητρα για την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στην προσπάθεια. Πολύ σημαντική πρωτοβουλία ο θεσμός του ανάδοχου αναδάσωσης, όπου οι ιδιωτικές εταιρείες που έχουν τεχνογνωσία να αναλάβουν έργα αναδάσωσης και να παραδίδουν τελικό αποτέλεσμα στο κράτος», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Τόνισε επίσης ότι ετοιμάζεται με την Πολιτική Προστασία και την Πυροσβεστική μια Ειδική Μονάδα Δασικών Επιχειρήσεων με 500 άτομα, που θα έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να μπαίνουν μέσα στο δάσος και να αντιμετωπίζουν την πυρκαγιά πριν αυτή φτάσει στο οδικό δίκτυο. «Μπορεί να γίνει αυτό με ορίζοντα το 2022» είπε.
Χρειαζομαστε περισσότερα αιολικά πάρκα
Σε ερώτηση για πιο συγκεκριμένο προσδιορισμό των «τολμηρών λύσεων» και «τολμηρών αποφάσεων», στις οποίες αναφέρθηκε σε άλλες απαντήσεις του ο Πρωθυπουργός, τόνισε:
«Κάνετε μία σωστή επισήμανση για το ζήτημα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στους στόχους που έχουμε θέσει στο Εθνικό Σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα προβλέπουμε μία πολύ επιθετική διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα για την επόμενη δεκαετία. Για να το πω απλά χρειαζόμαστε περισσότερα αιολικά, περισσότερα φωτοβολταϊκά.
»Από ‘κει και πέρα γεννάται ένα ερώτημα για το πού θα τοποθετηθούν αυτά. Για να μη βάζουμε το κάρο πριν από το άλογο έχουμε ξεκινήσει να αναθεωρήσουμε το εθνικό χωροταξικό σχέδιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Για να δούμε πού πραγματικά μπορούμε να βάλουμε ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά αλλά και πού θέλουμε.
»Όταν θα έχουμε την πλήρη χαρτογράφηση και αναφέρομαι κυρίως σε μεγάλες εγκαταστάσεις, θα μπορούμε να διευκολύνουμε και τους επενδυτές για να ξέρουν αν και πού μπορούν να προχωρήσουν.
»Ένα τελείως καινούργιο πεδίο είναι η τοποθέτηση ανεμογεννητριών στη θάλασσα αλλά κι αυτό χρειάζεται προσοχή».
«Δεν θα πληρώσουν οι εμβολιασμένοι τους λίγους ανεμβολίαστους»
Ερωτώμενος σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της κοινωνικοοικονομικής καθημερινότητας από τον Σεπτέμβριο, όσον αφορά στο μέτωπο του κορονοϊού και τις διευκολύνσεις των εμβολιασμένων, ο Πρωθυπουργός ξεκίνησε με μία γενική τοποθέτηση επισημαίνοντας πως τον Αύγουστο έχουν πέσει σημαντικά οι ρυθμοί του εμβολιασμού κι αυτό δυστυχώς, αν και αναμενόταν, έχει επιπτώσεις.
Υπογράμμισε πως πρέπει να ξεκινήσει μία νέα προσπάθεια ενίσχυσης του εμβολιασμού από τον Σεπτέμβριο.
Τόνισε ότι «η μετάλλαξη Δ δεν παίζει» και είπε ότι «θα αξιοποιήσουμε μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να ενθαρρύνουμε τους συμπολίτες μας να εμβολιαστούν και θα είμαστε έτοιμοι πριν τα τέλη Αυγούστου να ανακοινώσουμε την πολιτική μας για τους κλειστούς χώρους το φθινόπωρο και το χειμώνα. Κάποια δείγματα γραφής τα έχουμε ήδη δώσει. Μην περιμένετε ότι θα υπάρξει ουσιαστική διαφοροποίηση ως προς την προσέγγισή μας για το ποιος μπορεί ή δεν μπορεί να μπαίνει σε κλειστούς χώρους ψυχαγωγίας όταν με το καλό επιστρέψουμε στις πόλεις και αρχίσει ο καιρός να κρυώνει».
Οσον αφορά την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «αυτή τη στιγμή δεν είναι στις προθέσεις μας να επεκτείνουμε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό». Προσέθεσε ωστόσο ότι «θα πρέπει να γνωρίζουν οι ανεμβολίαστοι συμπολίτες μας ότι για να μπορούν να προσέρχονται στην εργασία τους θα πρέπει να υποβάλλονται σε συχνά τεστ κι αυτό είναι κόστος σε χρόνο και χρήμα. Καθένας κάνει τις επιλογές του και πρέπει να προσαρμοστεί στις αποφάσεις της κυβέρνησης. Συγκεκριμένες εξαγγελίες θα γίνουν πριν το τέλος του μήνα».
Σχετικά με την αύξηση των κρουσμάτων και του δείκτη θετικότητας και το πόσο πιθανό είναι να δούμε ένα νέο lockdown τον Σεπτέμβριο και τι θα σημαίνει αυτό για την Οικονομία, αλλά και το αν τον προβληματίζει το γεγονός πως έχουν φρενάρει οι εμβολιασμοί, ο Πρωθυπουργός απάντησε:
«Προφανώς και με προβληματίζει το γεγονός όσον αφορά τους εμβολιασμούς. Υπάρξει εξήγηση ότι ο καλοκαίρι ο κόσμος λείπει και άρα ο προγραμματισμός του εμβολιασμού είναι πιο δύσκολος αλλά είναι βέβαιο ότι πρέπει να επανέλθουμε δυναμικά και να αυξήσουμε τα ποσοστά εμβολιασμού στη χώρα. Αυτό είναι μια συλλογική προσπάθεια την οποία ελπίζω κι εύχομαι να μπορέσουμε να κάνουμε όλοι μαζί.
»Από κει και πέρα, έχω πει ότι δεν θα πάμε σε νέο lockdown. Επίσης είναι λάθος τα όποια ελαφρά περιοριστικά μέτρα μπαίνουν σε περιοχές οι οποίες κατατάσσονται στην κατηγορία 4, όπως δύο περιφερειακές ενότητες της Κρήτης και η Ζάκυνθος, να χαρακτηρίζονται lockdown. Δεν είναι lockdown.
Θα το ξαναπώ: Δεν θα πληρώσουν οι εμβολιασμένοι τους λίγους ανεμβολίαστους. Η οικονομία θα λειτουργήσει, η κοινωνία θα μείνει ανοιχτή και η απάντηση στο πρόβλημα της μετάλλαξης Δ δεν είναι το lockdown, είναι ο εμβολιασμός και η στοιχειώδης προστασία και η κοινή λογική».
Στο σημείο αυτό, ο Πρωθυπουργός έδωσε ένα παράδειγμα επισημαίνοντας ότι με την επιστροφή από τις διακοπές είναι εύλογο ειδικά νέα παιδιά, να κάνουν τεστ και για μία εβδομάδα να μην έρθουν σε επαφή με γονείς, παππούδες, ειδικά αν αυτοί είναι ανεμβολίαστοι.
«Ζητώ πάρα πολύ μεγάλη προσοχή στο πώς θα επιστρέψουν οι πολίτες από τις διακοπές τους», είπε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός.
Πράσινο ομόλογο το 2022
Απαντώντας στο εάν πρέπει να αλλάξει το οικονομικό μοντέλο της χώρας στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, και το εάν ανησυχεί για την οικονομική πορεία της χώρας, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πολύ αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας και το 2021 και το 2022 και το 2023.
Αναφορικά με το οικονομικό μοντέλο είπε: «Πρέπει να αλλάξουν όλα ναι. Πρέπει να δούμε πως θα μετατρέψουμε την κλιματική κρίση σε μια ευκαιρία. Όλο το αναπτυξιακό μας σχέδιο κινείται στην προσαρμογή της οικονομίας στις απαιτήσεις της κλιματικής αλλαγής, και πως θα τη μετατρέψουμε σε ευκαιρία για την οικονομία. Πως παράγουμε ενέργεια πως μετακινούμαστε πως χτίζουμε τα σπίτια μας, με τη βιώσιμη καλλιέργεια κλπ. Είναι μια προσπάθεια μονόδρομος, γι΄αυτό αποδίδω μεγάλη σημασία στον Κλιματικό νόμο»
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι αν δεν αλλάξει όλος ο κόσμος τις συνήθειές του, τότε οδεύει προς μια καταστροφή. «Κι εμείς θα παίξουμε τον ρόλο μας σε αυτή την προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Η Ελλάδα θα βγει στις αγορές το 2022 με το πρώτο πράσινο ομόλογό της, όπου οι πόροι θα κατευθυνθούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Είμαστε στην πρώτη γραμμή, όπως π.χ. η πρωτοβουλία της Αστυπάλαιας όπου θα κινούνται τα οχήματα με ηλεκτρικό ρεύμα», σημείωσε ο Πρωθυπουργός.
Για το εάν θα γίνει ένα ταμείο ενίσχυσης, ο Πρωθυπουργός είπε ότι προτιμά από το να συλλέγει χρήματα να αναθέτει έργα.
«Εχουμε έναν κατάλογο έργων και έχουμε ήδη συνομιλήσει με εταιρείες και ιδιώτες. Στόχος μας είναι να παραδίδει ο δωρητής αποτέλεσμα και να μην δίνει λεφτά. Θα κινηθούμε πολύ πιο γρήγορα έτσι. Αυτή είναι η κατεύθυνση που θα κινηθούμε» είπε.
«Λίγη σοβαρότητα επιτέλους!»
Αναφερόμενος σε παραδείγματα τολμηρών παρεμβάσεων στο κράτος ο Πρωθυπουργός έκανε λόγο για τη δημιουργία εδικής μονάδας δασικών επιχειρήσεων και τον τρόπο αναδάσωσης ώστε να επιτραπεί η φυσική αναγέννηση των πεύκων, και να γίνουν στοχευμένες αναδασώσεις με φυτά που δεν είναι τόσο εύφλεκτα όσο το πεύκο. Ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για καινοτόμες ιδέες και προτάσεις, και τόνισε ότι πρέπει να ενημερώσουμε την κοινή γνώμη για την κλιματική αλλαγή, και να καταρρίψουμε μια σειρά από μύθους και fake news που έκαναν την εμφάνισή τους κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών και δυστυχώς υιοθετήθηκαν από στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
«Δεν μπορούμε για παράδειγμα να ζητάμε από τους Ρουμάνους να βοηθήσουν και να ασχολούμαστε να πείσουμε τον κόσμο ότι οι Ρουμάνοι δεν είπαν αυτό που αναφέρθηκε ως ψέμα, ότι δήθεν σε μια μέρα θα μπορούσε να σβήσει η φωτιά. Λίγη σοβαρότητα επιτέλους από όλους αυτούς που κάθονται σε ένα πληκτρολόγιο και γράφουν ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Τουλάχιστον όχι την ώρα της μάχης. Θα υπάρξει χρόνος για πολιτική κριτική. Εδώ πέρα είμαστε να τα συζητήσουμε όλα. Να σεβαστούμε όμως τους ανθρώπους που δίνουν τη μάχη στην πρώτη γραμμή» τόνισε ο Πρωθυπουργός.