Σαράντα χρόνια συμπληρώνονται εφέτος από την ένταξη της Ελλάδας στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση.
H Βουλή των Ελλήνων, το υπουργείο Εξωτερικών υπό τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για τα Ευρωπαϊκά Θέματα, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα θα υλοποιήσουν σειρά κοινών πρωτοβουλιών με σημείο εκκίνησης την ειδική συνεδρίαση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων, την Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου και ώρα 17:00, όπου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το κοινό λογότυπο της επετείου.
Στη συνεδρίαση που μεταδόθηκε ζωντανά από τον Τηλεοπτικό Σταθμό της Βουλής των Ελλήνων προήδρευσε ο Α’ αντιπρόεδρος της Βουλής και πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Νικήτας Κακλαμάνης. Απηύθυνε χαιρετισμό ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Κωνσταντίνος Τασούλας. Τοποθετήθηκαν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Αρμόδιος για τα Ευρωπαϊκά Θέματα, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς (με ζωντανή διαδικτυακή παρέμβαση) και ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Δημήτρης Παπαδημούλης.
Εν συνεχεία είχε προγραμματιστεί η φωταγώγηση της πρόσοψης του κτιρίου της Βουλής με το λογότυπο της επετείου των 40 χρόνων.
Ενδεικτικά, οι δράσεις που θα υλοποιηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021 περιλαμβάνουν:
- Κοινή κεντρική εκδήλωση για την 9η Μαΐου (Ημέρα της Ευρώπης) με επίκεντρο τη συμβολή της ΕΕ στην σύγχρονη Ελλάδα
- Περιφερειακή διάσταση με εκδηλώσεις σε όλες τις περιφέρειες προκειμένου να αναδειχθεί η συμβολή της Ένωσης στις τοπικές κοινωνίες με απτό τρόπο (σε συνεργασία με τις Περιφέρειες, τα Κέντρα Πληροφόρησης Europe Direct, εθελοντές του δικτύου μαζί.eu, και τα τοπικά ΜΜΕ)
- Δημόσια συζήτηση στα Μέσα Ενημέρωσης και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της συμμετοχής μας
- Μαρτυρίες-συνεντεύξεις πρωταγωνιστών της συμμετοχής της χώρας μας στην ΕΕ σε τηλεοπτικούς σταθμούς και κοινωνικά δίκτυα
- Συλλογή και προβολή μαρτυριών πολιτών της χώρας για το αποτύπωμα της ΕΕ στον τόπο διαμονής τους, σε συνεργασία με τα Κέντρα Ευρωπαϊκής Ενημέρωσης, το δίκτυο των Σχολείων-Πρέσβεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και το δίκτυο εθελοντών του μαζί.eu (δημιουργία οπτικοακουστικής βιβλιοθήκης ανά περιοχή/περιφέρεια & αξιοποίηση σε κατά τόπους εκδηλώσεις)
- Έκδοση επετειακού γραμματοσήμου 1981-2021 – 40 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Σακελλαροπούλου: Στοίχημα για την Ευρώπη η ισορροπία μεταξύ δημόσιας Υγείας και αποτροπής νέας ύφεσης
Στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το κράτος δικαίου στην Ευρώπη εξαιτίας των μεγάλων αλλαγών που χαρακτηρίζουν την τελευταία εικοσαετία και ιδιαίτερα λόγω της πανδημίας, αναφέρθηκε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, κατά τον χαιρετισμό που απηύθυνε στη διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα «Κράτος Δικαίου στην ΕΕ: Προκλήσεις και Προοπτικές», που διοργανώθηκε από το Ίδρυμα Konrad Adenauer, το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου και τον Κύκλο Ιδεών.
Η κυρία Σακελλαροπούλου υπογράμμισε, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πως το μείζον θέμα για την Ευρώπη είναι να βρεθεί η δύσκολη, όπως είπε, ισορροπία ανάμεσα στην προστασία της δημόσιας Υγείας, τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων και την αποτροπή μιας νέας οικονομικής ύφεσης και τόνισε πως προβλήματα όπως αυτό της ανάπτυξης με προστασία του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως και η πρόληψη νέων υγειονομικών ή δημοσιονομικών καταστάσεων ανάγκης, απαιτούν πολιτικές πλανητικής εμβέλειας, που ξεπερνούν τα ευρωπαϊκά όρια, όμως δεν μπορούν να σχεδιαστούν έξω από τον καμβά της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας και του αξιακού της πλούτου: της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης, καθώς και όλων εκείνων των εγγυήσεων που συγκροτούν διαχρονικά την καλώς εννοούμενη ευρωπαϊκή ιδιαιτερότητα.
Αναλυτικά, ο χαιρετισμός της Προέδρου της Δημοκρατίας έχει ως εξής,
«Υπάρχουν θεμελιώδεις έννοιες και αρχές που μοιάζουν σήμερα αυτονόητες, στέρεες και αδιαμφισβήτητες στον νομικό μας πολιτισμό. Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και μετά την τραυματική εμπειρία των δύο παγκοσμίων πολέμων, η συνταγματική δημοκρατία ακμάζει, με άξονα την προστασία των δικαιωμάτων μας και τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων.
Κανείς δεν αμφιβάλλει πια για την κανονιστική ποιότητα και δύναμη των ευρωπαϊκών συνθηκών και των εθνικών Συνταγμάτων. Το δίκαιο δεν σημαίνει την αρχή του ισχυρού, ούτε την άκριτη επιβολή, δίχως όρια, της πλειοψηφίας στη μειοψηφία. Υπερβαίνει την πολιτική σκοπιμότητα και συγκυρία και εδραιώνει την καθολική αξιοπρέπεια και την αυτονομία του προσώπου. Το κράτος δικαίου, κορωνίδα του σύγχρονου συνταγματισμού, συνέχει τη δημοκρατία των αντιβάρων και των θεσμικών προϋποθέσεων που αναδεικνύουν το γενικό συμφέρον» ανέφερε η κυρία. Σακελλαροπούλου.
«Την τελευταία εικοσαετία, ωστόσο», συνέχισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «οι βεβαιότητες και οι παραδοχές του προηγούμενου αιώνα κλονίστηκαν. Πολλές από τις προσδοκίες μας ματαιώθηκαν. Η παγκόσμια οικονομική κρίση διεύρυνε τις ανισότητες και επέφερε αναταραχές πολιτικές και αναδιατάξεις κοινωνικές. Έπληξε σοβαρά το πολιτικό μας σύστημα, όπως και την εμπιστοσύνη στην ευρωπαϊκή προοπτική και τα ιδανικά της. Το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα, το ανθρώπινο δράμα των συνόρων μας, δίχασε την Ένωση και εξέθεσε ανεπίτρεπτα την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Ήρθαν στην επιφάνεια διαλυτικές τάσεις και υποδόριες συγκρούσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη σε ένα πεδίο ανθρωπιστικής πολιτικής που δεν επιδέχεται πολιτική εργαλειοποίηση, αλλά, αντίθετα, απαιτεί κοινή στάση και αντιμετώπιση. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο ευρωπαϊκό έδαφος απειλούν ανοικτά τον τρόπο της ζωής μας και της πολιτικής μας συγκρότησης. Θέτουν επιτακτικά το ζήτημα της ασφάλειας και της εναρμόνισής της με την ελευθερία. Είναι πολλά και επείγοντα τα στοιχήματα για την Ευρώπη. Σήμερα, στη δίνη της πανδημίας, το μείζον είναι να επιτευχθεί η δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στην προστασία της δημόσιας Υγείας, που έχει την απόλυτη προτεραιότητα, τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων μας και την αποτροπή μιας νέας οικονομικής ύφεσης».
Αναφερόμενη στις συνέπειες που επιφέρουν οι εξελίξεις αυτές, η κυρία Σακελλαροπούλου είπε πως «οι οξείες αυτές κρίσεις, που επιδρούν ή μία στην άλλη, πλήττουν το Κράτος Δικαίου και τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Σε χώρες με ισχνά δικαιοκρατικά θεμέλια, ο λαϊκισμός διαβρώνει ραγδαία τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς, στο όνομα της χαρισματικής νομιμοποίησης και άσκησης της εξουσίας. Η δημοκρατία, όμως δεν εξαντλείται στις ελεύθερες εκλογές και την ανάδειξη των κυβερνώντων. Είναι μια συνεχής διεκδίκηση για την ελεύθερη και υπεύθυνη βούληση του λαού, την ισότητα και την αποτροπή της αυθαιρεσίας της εξουσίας. Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και η πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης συνιστούν θεσμικές εγγυήσεις της ελεύθερης διαμόρφωσης της λαϊκής θέλησης και της λογοδοσίας των κυβερνώντων. Γι’ αυτό και βρίσκονται στο στόχαστρο των καθεστώτων που αποκαλούνται ‘ανελεύθερες δημοκρατίες’».
«Για πρώτη φορά τέθηκε ζήτημα συμμόρφωσης κρατών-μελών της ΕΕ με το κράτος δικαίου και ενεργοποιήθηκαν οι σχετικές διαδικασίες του άρθρου 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επανειλημμένα έχει, επίσης, διατυπώσει η Ένωση τις σοβαρές ανησυχίες της σχετικά με τις συνεχιζόμενες αρνητικές εξελίξεις στην Τουρκία, όσον αφορά το κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα, την ελευθερία της έκφρασης και το δικαστικό σώμα. Στο υπόβαθρο αυτής της διάχυτης έντασης υποκρύπτεται τελικά η αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής συνείδησης. Στις κρίσεις που διέρχεται η Ευρώπη βρίσκει έδαφος ο ευρωσκεπτικισμός και η αντίδραση στις βασικές αρχές και αξίες της» ανέφερε.
Η κυρία Σακελλαροπούλου σημείωσε επίσης, πως «ο ιστορικός και πολιτικός χρόνος τρέχει πια για την Ευρώπη με μεγαλύτερη ταχύτητα από εκείνη που ενδεχομένως αντέχουν οι παραδοσιακοί της θεσμοί. Η Οικονομία, η Υγεία, η κοινωνική συνοχή μοιάζουν ευάλωτες, καθώς η αισιόδοξη εποχή της σταθερότητας έχει μάλλον για τα καλά παρέλθει. Η ιστορία δεν είναι εξάλλου, γραμμική, αλλά κρύβει εκπλήξεις και ανατροπές. Παρά ταύτα, το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος δικαίου είναι ακόμη το πιο ισχυρό μας καταφύγιο και εφόδιο στις αβεβαιότητες του καιρού μας. Η Ευρώπη παραμένει μια προνομιακή για τους λαούς της γωνιά του πλανήτη. Απέναντι στις ριζικές αλλαγές της παγκοσμιοποίησης και του ψηφιακού μετασχηματισμού των κοινωνιών, όπου κυριαρχούν τα δίκτυα της πολιτικής, της πολιτισμικής και της διαπροσωπικής επικοινωνίας και διάδρασης, ο απομονωτισμός και η εσωστρέφεια είναι ομολογία αδυναμίας, όχι επίδειξη δύναμης» είπε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας και κατέληξε.
«Η συναρμογή της εθνικής ταυτότητας με την πολιτισμική ετερότητα, της ανάπτυξης με την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως και η πρόληψη νέων υγειονομικών ή δημοσιονομικών καταστάσεων ανάγκης, είναι θέματα που μας απασχολούν. Πρόκειται προφανώς για πολιτικές πλανητικής εμβέλειας, που ξεπερνούν τα ευρωπαϊκά όρια. Δεν μπορούν όμως να σχεδιαστούν έξω από τον καμβά της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας και του αξιακού της πλούτου: της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης, καθώς και όλων εκείνων των εγγυήσεων που συγκροτούν διαχρονικά την καλώς εννοούμενη ευρωπαϊκή ιδιαιτερότητα. Δίχως την εμβάθυνση στην κοινή ευρωπαϊκή μας πορεία, δεν θα προκύψουν οι απαντήσεις στις προκλήσεις του αύριο».