Οικονομική βιωσιμότητα. Αυτές τις δύο λέξεις επαναλάμβανε, ξανά και ξανά, ο πρόεδρος Τζουζέπ Μαρία Μπαρτομέου στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της Μπαρτσελόνα που ενέκρινε τον προϋπολογισμό – ρεκόρ του συλλόγου, ύψους 897 εκατομμυρίων ευρώ, για την τρέχουσα αγωνιστική περίοδο. Ο Μπαρτομέου το είπε όσο πιο ξεκάθαρα του επέτρεπε η έξαρση του καταλανικού πατριωτισμού: ως μέρος της Δημοκρατίας της Καταλονίας, η Μπαρτσελόνα θα ήταν αδύνατο να επιβιώσει στο σημερινό της μέγεθος.
Το γνωρίζει καλύτερα από τον καθέναν. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες έστειλε τα οικονομικά στελέχη του συλλόγου να συναντήσουν τους εκπροσώπους τεσσάρων ισπανικών τραπεζών -Santander, Bankia, CaixaBank και Sabadell-, στις οποίες η Μπαρτσελόνα χρωστά, ήδη, 247 εκατομμύρια ευρώ. Ο σκοπός ήταν να διαπραγματευθούν με τους τραπεζίτες ένα νέο δάνειο, 100 εκατομμυρίων ευρώ, για τις ανάγκες της ολικής ανακατασκευής του «Καμπ Νου», η οποία υπολογίζεται να κοστίσει 630 εκατ. ευρώ. Μερικές μέρες πριν από το ραντεβού, αμερικανική πολυεθνική που δραστηριοποιείται στις νέες τεχνολογίες συμφώνησε να χρηματοδοτήσει το έργο με 300 εκατ. ευρώ, με αντάλλαγμα την ονοματοδοσία του νέου γηπέδου για 30 χρόνια. Το υπόλοιπο κόστος -230 εκατ. ευρώ- υπολογίζεται να καλυφθεί από μικρότερους χορηγούς και άλλες εμπορικές δραστηριότητες.
Οι τράπεζες δεν είχαν καμία αντίρρηση, αρκεί να λάβουν τις απαραίτητες εγγυήσεις: να τους εκχωρηθούν τα έσοδα του συλλόγου από το τηλεοπτικό του συμβόλαιο, στο ύψος του νέου δανείου. Η Μπαρτσελόνα εισπράττει από την κεντρική διαχείριση της La Liga, του ισπανικού πρωταθλήματος, 149 εκατ. ευρώ ετησίως – και από το 2018/2019 το ποσό θα αυξηθεί, μαζί με τη συνολική αξία της συμφωνίας (από το 1,6 στα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ). Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα: ούτε η ίδια δεν μπορεί να είναι βέβαιη πως αυτά τα χρήματα θα τα πάρει και του χρόνου – πόσω μάλλον οι τραπεζίτες. Διότι, εάν η Καταλονία αποσχισθεί από την Ισπανία, η Μπαρτσελόνα και οι υπόλοιπες ομάδες της δεν θα μπορούν να παίζουν στο ισπανικό πρωτάθλημα, όπως έχει ξεκαθαρίσει ο πρόεδρος της λίγκας (LFP).
Ακόμη χειρότερο από το να μην πάρει το δάνειο η Μπαρτσελόνα, θα είναι να μην το χρειαστεί. Το project του «Καμπ Νου», να τιναχτεί στον αέρα. Διότι και η κατ’ αρχήν συμφωνία με τους Αμερικανούς (η οποία θα πρέπει να εγκριθεί από τους μετόχους του συλλόγου στο πρώτο τρίμηνο του 2018) προϋποθέτει πως οι «Μπλαουγκράνα» θα εξακολουθήσουν να αγωνίζονται στις διοργανώσεις που τους εξασφαλίζουν ένα παγκόσμιο κοινό εκατοντάδων εκατομμυρίων φιλάθλων. Χωρίς La Liga δεν θα υφίσταται ούτε Champions League για τους Καταλανούς, τουλάχιστον για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, οπότε τα 300 εκατομμύρια ευρώ της αμερικανικής πολυεθνικής -που θρυλείται ότι είναι η Amazon- θα… κάνουν φτερά.
Για το καμάρι της Καταλονίας, το σενάριο ενός ανεξάρτητου καταλανικού κράτους είναι εφιαλτικό, από κάθε άποψη. Σε αυτή την περίπτωση, η Μπαρτσελόνα θα αποβληθεί από το ισπανικό πρωτάθλημα και θα χάσει τα 149 εκατ. ευρώ το χρόνο από την τηλεόραση. Δεν θα δηλωθεί (από την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Ισπανίας) στο Champions League ως εκπρόσωπος της χώρας, που σημαίνει απώλεια άλλων 60 εκατ. ευρώ ετησίως (τόσα εισέπραξε από την UEFA για την περασμένη σεζόν). Θα ακολουθήσει μαζική φυγή χορηγών και το brand name της θα απαξιωθεί (από το μάρκετινγκ προέρχεται το 37% των εσόδων της). Πιθανότατα θα αποχωρήσουν και οι top ποδοσφαιριστές της, του Λιονέλ Μέσι μη εξαιρουμένου. Το «Καμπ Νου», που συνεισφέρει στις εισπράξεις της κατά 25%, θα ερημώσει. Εάν καταντούσε να παίζει σε μία καταλανική λίγκα -που υπήρχε μέχρι το 1940- με την Εσπανιόλ, την Τζιρόνα, την Ταραγόνα, την Μπανταλόνα, την Κορνεγιά, την Τζούπιτερ, την Οσπιταλέτ και τους άλλους συλλόγους της ελεύθερης Καταλονίας, το μπάτζετ της δεν θα ήταν μεγαλύτερο από εκείνο της πρωταθλήτριας Ελβετίας: περίπου οι ετήσιες αποδοχές του Μέσι.
Πού αλλού θα μπορούσε να αγωνίζεται; «Σε οποιοδήποτε μεγάλο πρωτάθλημα της Ευρώπης», απαντά ο υπουργός Αθλητισμού της Καταλονίας, Ζεράρδ Φιγέρας, θέλοντας να διασκεδάσει τις ανησυχίες. «Οπως η Μονακό στη Γαλλία και οι ουαλικές ομάδες στην Αγγλία». Αλλά η Ουαλία δεν είναι ξεχωριστή χώρα -υπάγεται διοικητικά στην Αγγλία- και το Πριγκηπάτο δεν έχει δική του ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Επειτα, θα δεχόντουσαν οι μεγάλοι σύλλογοι της Αγγλίας, της Γαλλίας ή της Ιταλίας, να βάλουν στην αυλή τους έναν σφετεριστή των πρωτείων τους; Θα τολμούσαν οι λίγκες να αναμίξουν το εθνικό τους προϊόν με κάτι εντελώς ξένο; Και, τέλος, ποια ευρωπαϊκή κυβέρνηση θα έδινε ποδοσφαιρικό άσυλο στην Μπαρτσελόνα, κινδυνεύοντας να διαταράξει τις σχέσεις της με την Ισπανία; Η δήλωση του τότε (2015) πρωθυπουργού της Γαλλίας, Μανουέλ Βαλς, ότι θα δεχόταν ευχαρίστως την Μπαρτσελόνα στη Ligue 1, οφείλεται -μάλλον- στην καταλανική του καταγωγή. Ή στην ελαφρότητά του. Αλλά, ακόμη κι αν η Μπαρτσελόνα ήταν ευπρόσδεκτη παντού, πώς θα μπορούσε να γυρίσει την πλάτη στην ομοσπονδία της ανεξάρτητης Καταλονίας και να πάει να παίξει αλλού;
«Ομάδα αναζητεί λίγκα», έγραφε στα τέλη Σεπτεμβρίου η El Pais, ενώ η Marca δημοσίευσε δημοσκόπηση που δείχνει ότι οι Ισπανοί δεν θέλουν την Μπαρτσελόνα στη La Liga, εφόσον η Καταλονία αποσχισθεί. Μεγάλη κουβέντα. Χωρίς την «Μπάρτσα», τον Μέσι και το Clasico, το ισπανικό πρωτάθλημα δεν θα είναι, πια, το ίδιο. Σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου αθλητικών μελετών CIES, η οικονομική του απαξίωση θα ξεπερνούσε το 50%. Είναι πολλά τα λεφτά που θα χαθούν – και κανένας δεν θέλει να τα χάσει. Να, μία βάσιμη ελπίδα ότι θα βρεθεί κάποια λύση.
Στο πρόσφατο παιχνίδι της μπασκετικής Μπαρτσελόνα με τη Ζαλγκίρις Κάουνας, ο σύλλογος κατέβασε και κατέσχεσε ένα πανό συμπαράστασης σε δύο φυλακισμένους καταλανούς ηγέτες. Είναι παλιό το ψέμα ότι ο αθλητισμός και η πολιτική είναι δύο έννοιες που δεν συναντώνται πουθενά. Στην Καταλονία το γνωρίζουν, ίσως καλύτερα από τον καθέναν. Αργά ή γρήγορα, ο παγκοσμίου φήμης σύλλογος θα πρέπει να πάρει μια ξεκάθαρη θέση στο ζήτημα της απόσχισης της Καταλονίας. Η θέση του είναι δύσκολη. Επί δεκαετίες υπήρξε το παγκόσμιο «μεγάφωνο» των διεκδικήσεων του καταλανικού λαού. Αλλά τώρα, είναι μία πολυεθνική του αθλητισμού. Εάν θέλει να υπερασπιστεί το μέγεθός του, μοιραία θα προδώσει την ιστορία του.