Το ελληνικό μοντέλο της επιβολής πλαφόν στις τιμές αποζημίωσης των ηλεκτροπαραγωγών, που εφαρμόζεται από τον περασμένο Ιούλιο, βρίσκεται στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων σε επίπεδο ΕΕ για την οριστικοποίηση των μέτρων που θα παρουσιάσει η Κομισιόν στην κατεύθυνση περιορισμού του ενεργειακού κόστους, σύμφωνα με το ΑΠΕ ΜΠΕ.
Σε τεχνοκρατικό επίπεδο εξετάζονται τα υπέρ και τα κατά των εναλλακτικών λύσεων που βρίσκονται στο τραπέζι για τον περιορισμό των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης στους καταναλωτές, ενόψει της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ενέργειας την ερχόμενη Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου. Από την πλευρά της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν –η οποία αναμένεται να περιγράψει τις λύσεις που προκρίνονται σε ομιλία της στις 12 Σεπτεμβρίου– ήδη τάχθηκε υπέρ της επιβολής πλαφόν και στις τιμές εισαγωγής ρώσικου φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην ΕΕ την Παρασκευή.
Βασικό πλεονέκτημα του πλαφόν στις τιμές αποζημίωσης των ηλεκτροπαραγωγών είναι αφενός ότι μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα και αφετέρου ότι ακυρώνει στην πράξη την επίπτωση των τιμών του φυσικού αερίου στο κόστος αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τις άλλες πηγές (άνθρακα, πυρηνικά, υδροηλεκτρικά, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, κ.λπ.). Ο λόγος είναι ότι οι μονάδες αυτές δεν θα εισπράττουν την τιμή που ορίζει η ακριβότερη μονάδα, που απαιτείται για να καλυφθεί η ζήτηση (όπως ορίζει το μοντέλο αγοράς –target model– που προβλέπει το ισχύον Κοινοτικό πλαίσιο) αλλά την διοικητικά καθοριζόμενη τιμή – πλαφόν. Με τις τρέχουσες συνθήκες ακριβότερες είναι οι μονάδες φυσικού αερίου, το υψηλό κόστος των οποίων μεταφέρεται έτσι στο σύνολο των τεχνολογιών ηλεκτροπαραγωγής, σύμφωνα με το ίδιο Μέσο.
Αρμόδιες πηγές που επικαλείται το ΑΜΠΕ υποστήριξαν, δε, ότι η υιοθέτηση του μέτρου θα πρέπει να συνοδεύεται από κατάργηση της φορολόγησης των υπερκερδών (windfall profits) των ηλεκτροπαραγωγών που έχουν υιοθετήσει πολλές ευρωπαϊκές χώρες (και η Ελλάδα με ποσοστό 90%). Οπως σημείωσαν η χώρα μας είχε προχωρήσει ήδη από πέρυσι στην άμεση ανάκτηση των υπερεσόδων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ενώ από τον Ιούλιο το μοντέλο επεκτάθηκε στο σύνολο των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής.
Εξάλλου, στο τραπέζι βρέθηκε και η επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που προορίζεται για ηλεκτροπαραγωγή η οποία όπως επισημαίνεται θα πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, διαφορετικά θα οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου (αφού θα μειωθεί η τιμή). Κάτι που είναι ανεπιθύμητο ειδικά αυτήν την περίοδο. Σημειώνεται ότι η επιλογή αυτή (είναι η λύση που εφαρμόζεται στην Ισπανία και την Πορτογαλία) περιλαμβάνει και αποζημίωση των ηλεκτροπαραγωγών για τη διαφορά της πραγματικής τιμής αγοράς του καυσίμου, από το πλαφόν.
Από την άλλη πλευρά, αν το πλαφόν επιβληθεί στην τιμή εισαγωγής του φυσικού αερίου, θα πρέπει να διασφαλισθεί η επάρκεια εφοδιασμού. Η Ρωσία έκανε ήδη λόγο για διακοπή εφοδιασμού εφόσον επιβληθεί το πλαφόν στο ρωσικό αέριο.
Η ελληνική κυβέρνηση δια του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με επιστολή προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον περασμένο Μάρτιο αλλά και με παρεμβάσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα προς τους ομολόγους του στα Συμβούλια Υπουργών Ενέργειας έχει κατ’ επανάληψη επισημάνει την ανάγκη δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ανάσχεση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης.