Τουλάχιστον 12 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) χρησιμοποιούν το διαβατήριο ανοσίας, όχι μόνο για τα ταξίδια από χώρα σε χώρα, αλλά και για την είσοδο των πολιτών τους σε κλειστούς χώρους διασκέδασης. Στόχος είναι όσοι έχουν εμβολιαστεί και διατρέχουν χαμηλότερο κίνδυνο μόλυνσης, μετάδοσης και βαριάς νόσησης, να μπορούν να έχουν περισσότερες ελευθερίες. Στη Βρετανία, ωστόσο, όπως αναφέρει ο Guardian, τα σχέδια της κυβέρνησης για την καθιέρωσή του έχουν μπει στον πάγο.
Τι είναι τα πιστοποιητικά ανοσίας;
Σε κάποιες χώρες αποκαλείται κάρτα υγείας, σε άλλες πράσινη κάρτα, σε κάποιες άλλες διαβατήριο ή πιστοποιητικό ανοσίας. Πρόκειται για έντυπα, είτε ηλεκτρονικά έγγραφα, που διαθέτουν ένα κωδικό QR, μέσω του οποίου μπορεί μία επιχείρηση να ελέγξει αν κάποιος έχει ανοσία, δηλαδή αν έχει νοσήσει και έχει αναρρώσει τους τελευταίους έξι μήνες ή εάν έχει κάνει το εμβόλιο κατά του κορονοϊού. Σε κάποιες χώρες, η εφαρμογή εμφανίζει και τα αρνητικά τεστ (rapid ή PCR) με την περίοδο ισχύος τους, όχι όμως στην Ελλάδα.
Τα πιστοποιητικά, εκτός του ότι δίνουν το δικαίωμα να ταξιδεύει κάποιος χωρίς να υποβληθεί σε τεστ μεταξύ των χωρών της ΕΕ, χρησιμοποιούνται από πολλά κράτη για την είσοδο των πολιτών σε κλειστούς χώρους διασκέδασης, όπως τα εστιατόρια, τα μπαρ, τα θέατρα και τα γήπεδα.
Ποιες χώρες τα χρησιμοποιούν;
Αυστρία, Βέλγιο, Κύπρος, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβενία και φυσικά η Ελλάδα είναι μερικές από τις χώρες της ΕΕ που εφαρμόζουν με επιτυχία πολιτικές ελευθερίας μέσω της πιστοποίησης του συγκεκριμένου εγγράφου.
Σε κάποιες άλλες χώρες, η κυβέρνηση προσπάθησε να τα καθιερώσει, αλλά δεν τα κατάφερε. Στην Ισπανία, για παράδειγμα, οι περιφερειακές κυβερνήσεις των Κανάριων Νήσων, της Κανταβρίας, της Γαλικίας και της Ανδαλουσίας επιχείρησαν να εισαγάγουν το πιστοποιητικό εμβολιασμού, όμως δεν κατάφεραν να πάρουν το πράσινο φως από τα ανώτερα δικαστήρια.
Αλλες χώρες, όπως η Σουηδία, έχουν υιοθετήσει το Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό μόνο για την είσοδο πολιτών από άλλα κράτη της ΕΕ, αλλά δεν απαιτείται για την πρόσβαση σε χώρους διασκέδασης.
Η Δανία ήταν μία από τις πρώτες χώρες που καθιέρωσαν το πιστοποιητικό εμβολισμού για την είσοδο πολιτών σε κλειστούς χώρους διασκέδασης. Ωστόσο, καθώς το ποσοστό εμβολιασμού έχει αγγίξει το 80% σε άτομα ηλικίας άνω των 12 ετών, και δημιουργήθηκε ένα ικανοποιητικό τείχος ανοσίας, η επίδειξή του καταργήθηκε. Πλέον, οι κλειστοί χώροι χρησιμοποιούνται ελεύθερα από όλους τους πολίτες και θεωρείται ότι η πανδημία σε αυτή τη φάση βρίσκεται σε παύση (εδώ).
Πού επιτρέπει την πρόσβαση;
Οι κανόνες είναι διαφορετικοί από χώρα σε χώρα. Στη Γαλλία απαιτείται για την είσοδο σε κινηματογράφους, θέατρα, μουσεία, εστιατόρια, μπαρ, καφέ, κλαμπ, είτε βρίσκονται σε κλειστούς χώρους είτε σε ανοιχτούς, όπως ταράτσες, σε κάποια εμπορικά κέντρα, για ταξίδια από περιφέρεια σε περιφέρεια, αθλητικούς αγώνες και δημόσια θεάματα, όπως συναυλίες και συνέδρια. Στο τέλος Σεπτεμβρίου, η ισχύς του θα επεκταθεί σε όλους άνω των 12 ετών.
Στην Ιταλία, το πράσινο πάσο έχει παρόμοια χρήση, αλλά δεν χρησιμοποιείται στους ανοιχτούς χώρους καφέ και εστιατορίων, καθώς, όπως και στην Ελλάδα, η πρόσβαση σε αυτούς τους χώρους είναι ελεύθερη σε όλους τους πολίτες.
Στη Γερμανία είναι απαραίτητο για την είσοδο σε εστιατόρια, αλλά μόνο σε μερικές περιφέρειες.
Στην Αυστρία, η επίδειξή του είναι υποχρεωτική και στα κομμωτήρια, ενώ στο Λουξεμβούργο είναι απαραίτητο για τα καταστήματα λιανικής και τα ξενοδοχεία.
Φυσικά, όλα τα μέτρα προσαρμόζονται σε κάθε χώρα ανάλογα με το επιδημιολογικό φορτίο.
Εχουν επιτύχει ως μοχλός πίεσης;
Αν ο βασικός στόχος ήταν να πείσουν τους πολίτες να κάνουν το εμβόλιο κατά του κορονοϊού, όπως γράφει ο Guardian, σε κάποιες χώρες, όπως η Γαλλία, έχουν επιτύχει (εδώ).
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, τον περασμένο Δεκέμβριο, 60% των Γάλλων δεν είχαν αποφασίσει ακόμη εάν θα εμβολιαστούν. Από τον Ιούλιο, όμως, όταν ανακοινώθηκαν τα περιοριστικά μέτρα για τους ανεμβολίαστους και οι ελευθερίες για τους εμβολιασμένους, 13 εκατομμύρια πολίτες έκαναν τουλάχιστον την πρώτη δόση.
Η Γαλλία έχει χορηγήσει τουλάχιστον μία δόση στο 88% των ενηλίκων και παιδιών ηλικίας 12 ετών και άνω, ενώ οι διαδηλώσεις για το πιστοποιητικό εμβολιασμού έχουν μειωθεί κάθετα.