Στην αλλαγή των στρατιωτικών συσχετισμών που επιδιώκει η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν με την απόκτηση των έξι γερμανικών υποβρυχίων τύπου 214 (σ.σ. στις αρχές του νέου έτους δρομολογείται η ένταξη του πρώτου, του Piri Reis, στον τουρκικό Στόλο), αλλά και στην επιμονή του Βερολίνου να ολοκληρώσει την παράδοσή τους, παρά τις διαμαρτυρίες της Αθήνας, αλλά και άλλων εταίρων στην ΕΕ, αναφέρεται άρθρο του Εconomist.
Υπό τον τίτλο «Τα γερμανικά υποβρύχια δίνουν προβάδισμα στην Τουρκία έναντι της Ελλάδας», ο Εconomist σημειώνει μεταξύ άλλων ότι η παράδοση των έξι 214 στην Τουρκία συνιστά μεγαλύτερη απειλή και παράγοντα αποσταθεροποίησης για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, από το πιθανό επιχειρησιακό όφελος που μπορεί να επιφέρει για το ΝΑΤΟ.
Τέσσερα ίδιου τύπου υποβρύχια διαθέτει και η Ελλάδα, τα οποία μάλιστα είχαν και καθοριστικό ρόλο στην τελευταία αντιπαράθεση επί του πεδίου με τους Τούρκους, στην ελληνοτουρκική κρίση του περασμένου καλοκαιριού.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2020, οι Τούρκοι επιδόθηκαν σε απεγνωσμένες προσπάθειες να εντοπίσουν τα ελληνικά υποβρύχια, είτε με δικά τους (εδώ), είτε με κατασκοπευτικά αεροσκάφη και ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα.
Τα τέσσερα υποβρύχια κλάσης «Παπανικολής» είναι τα πιο σύγχρονα συμβατικά υποβρύχια στον κόσμο και τα καλύτερα που διαθέτει ναυτική δύναμη στο ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο μάλιστα του προγράμματος εκσυγχρονισμού Neptune-II, τα «Ωκεανός» και «Πιπίνος» απέκτησαν νέα συστήματα πλοήγησης, μείωσης θορύβου, καθώς και νέο σόναρ και ραντάρ, ενώ φέρουν το οπλικό σύστημα ISUS, τορπίλες και κατευθυνόμενα βλήματα Sub Harpoon.
Η Τουρκία από την πλευρά της, διαθέτει τρεις κλάσεις υποβρυχίων (Αλτάϊ, Πρεβέζε και Γκουρ) κατασκευής ’70-’80-’90 και με την απόκτηση των έξι γερμανικών τύπου 214 φιλοδοξεί να πάρει το «πάνω χέρι» στον υποβρυχιακό πόλεμο. Παράλληλα έχει ανακοινώσει ένα επίσης φιλόδοξο πρόγραμμα ναυπήγησης -στις δικές της εγκαταστάσεις- υποβρυχίων εκτοπίσματος 3.000 τόνων μετά το 2030, με ικανότητα να μεταφέρουν βλήματα Cruise που θα μπορούν να πλήξουν στόχους ξηράς σε αποστάσεις έως και 1.000 χλμ.
Ετσι το προβάδισμα που διατηρούσε σχεδόν επί 15ετία το Πολεμικό μας Ναυτικό με τα τέσσερα υποβρύχια τύπου 214 κλάσης «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» αναμένεται σταδιακά να χαθεί.
Η πρώτη απάντηση της Αθήνας, ήρθε με την απόκτηση (η παραλαβή τους αναμένεται εντός του 2021) τεσσάρων υπερσύγχρονων αμερικανικών ελικοπτέρων Romeo (MH-60R) -γνωστότερα και ως «φονιάδες των υποβρυχίων».
Τα νέα αποκτήματα του ΠΝ θεωρούνται κορυφαία στο είδος τους, καθώς είναι εξοπλισμένα με συστήματα ανθυποβρυχιακού, ηλεκτρονικού πολέμου και πολέμου επιφανείας. Εξοπλισμένα με εκτοξευτή ηχοσημαντήρων (sonobuoy) και με βυθιζόμενο σόναρ χαμηλής συχνότητας για ανθυποβρυχιακές αποστολές, έχουν επίσης τη δυνατότητα να καταστρέψουν εχθρικά πλοία σε απόσταση έως και 100 ναυτικών μιλίων (185 χλμ).
Χρόνος βέβαια για να διατηρηθεί το στρατιωτικό ισοζύγιο υπάρχει ακόμη και όπως είπε ο ίδιος ο υπουργός Αμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή, πέρα από την προσθήκη των Romero, «στην εγκεκριμένη Δομή Δυνάμεων των Ενόπλων Δυνάμεων 2020-2034, προβλέπεται η σταδιακή αντικατάσταση των υποβρυχίων τ. 209».
Στο πλαίσιο αυτό, διαβεβαίωσε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, έχουν αναληφθεί οι προβλεπόμενες ενέργειες από τη νομοθεσία και τον Εθνικό Αμυντικό Σχεδιασμό, για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών καθορισμού επιχειρησιακών απαιτήσεων προκειμένου το εξοπλιστικό πρόγραμμα πρόσκτησης κατάλληλων μονάδων να συμπεριληφθεί στον υπό εκπόνηση Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ).
Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της ελληνικής πλευράς να μη δοθούν τα γερμανικά υποβρύχια στον Ερντογάν, το Βερολίνο κωφεύει και στην επιμονή αυτή των Γερμανών ακριβώς να ολοκληρώσουν την παράδοσή τους, αναφέρεται το δημοσίευμα του Economist.
«Η αντίσταση της Γερμανίας στον τορπιλισμό της συμφωνίας για τα υποβρύχια δεν προκαλεί έκπληξη», σημειώνεται, καθώς θεωρείται ότι «η συγκεκριμένη συμφωνία είναι ύψους 3,5 δισ. δολ., ένα μεγάλο ποσό σε σύγκριση με τις συνολικές εξαγωγές όπλων της Γερμανίας που έφθασαν τα 14 δισ. δολ. την τελευταία δεκαετία».
«Η Γερμανία άλλωστε», εξηγεί ο συντάκτης του άρθρου, «ηγείται της παγκόσμιας αγοράς υποβρυχίων, έχοντας πουλήσει περισσότερα από 120 εξ αυτών σε πολεμικά ναυτικά 17 κρατών από τη δεκαετία του 1960».
«Δεν λέμε μην πουλάτε όπλα στην Τουρκία Λέμε μην τα πουλάτε σε αυτή την Τοιυρκία!»
Εκτός όμως των οικονομικών κινήτρων, συνεχίζει, η σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ και η θέση της στο ΝΑΤΟ αποτελούν ακανθώδη ζητήματα, με την Γαλλία, την Ελλάδα και την Κύπρο να αντιδρούν στην επιθετική και επεκτατική, όπως τη θεωρούν, συμπεριφορά της Τουρκίας και τη Γερμανία από την άλλη, όπως και την Ιταλία, την Πολωνία και την Ιταλία, να θέλουν να αποτρέψουν μια κατάρρευση των σχέσεων της ΕΕ με την Αγκυρα.
Στο… «ζύγι» η Μέρκελ βάζει και το Μεταναστευτικό/Προσφυγικό -υποκύπτοντας έτσι στις απειλές του Ερντογάν να «πνίξει» την Ευρώπη με ορδές μεταναστών που βρίσκονται σε τουρκικό έδαφος.
Τέλος, επισημαίνει ο Economist, «η Γερμανία βλέπει την Τουρκία ως προπύργιο στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ» έναντι της Ρωσίας, ενώ δεν πρέπει να παραβλέπεται και το γεγονός ότι έχει και τρία εκατομμύρια ψηφοφόρους τουρκικής καταγωγής, οπότε η σχέση της με την Τουρκία «δεν είναι μόνον ζήτημα εξωτερικής πολιτικής, αλλά και εσωτερικό», όπως σημειώνει η Σινέμ Αντάρ του Centre for Applied Turkey Studies στο Βερολίνο.
Το Βερολίνο επικαλείται ως ένα πρόσθετο επιχείρημα και την ηρεμία που επικρατεί τώρα στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και την επανέναρξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου, αν και η πρόοδος είναι αργή, καθώς και την πρόσφατη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου.
«Αλλά ακόμη και έτσι», καταλήγει το άρθρο, «περίπου μία εβδομάδα αργότερα η Τουρκία ανακοίνωσε στρατιωτικές ασκήσεις στο Αιγαίο, αφού προηγουμένως κατηγόρησε την Ελλάδα ότι παραβίασε παλαιότερη συμφωνία για την αποφυγή τέτοιων ασκήσεων τους θερινούς μήνες. Και τον επόμενο χρόνο στις ασκήσεις μπορεί να μετέχει και το Piri Reis», αναφέρεται με νόημα.
Στο άρθρο του Εconomist παρατίθενται λεπτομερώς οι κίνδυνοι που προκύπτουν απόο την επιμονή αυτή της Γερμανίας. Και όπως επισημαίνεται, οι κίνδυνοι αυτοί δεν αφορούν αποκλειστικά την Ελλάδα, καθώς οι επιχειρησιακές ικανότητες των συγκεκριμένων υποβρυχίων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να σαμποτάρουν ευρύτερες συνεργασίες στην περιοχή, όπως για παράδειγμα η υποθαλάσσια διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου- Ισραήλ, ή έναν αγωγό όπως ο East Med.
Η Γερμανία παρουσιάζει την παράδοση των υποβρυχίων στην Τουρκία, ως ενέργεια εξαιρετικής σημασίας για το ΝΑΤΟ, (τα συγκεκριμένα υποβρύχια, λένε, μπορεί να επιχειρήσουν αθόρυβα σε αντίθεση με τα ρωσικά).
Ακόμη και ο Εconomist όμως, σχολιάζει πως όλα αυτά δεν παρά μία δικαιολογία διότι, όπως υπογραμμίζει, η παράδοση των γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία συνιστά μεγαλύτερη απειλή από το πιθανό όφελος για τη Συμμαχία που μπορεί να επιφέρει.
Οπως δικαιολογία ήταν και η απάντηση που έδωσε η γερμανίδα υπουργός Αμύνης στον έλληνα ομόλογό της (σε ένα ακόμη αίτημα της ελληνικής πλευράς να μη δοθούν στον «αναθεωρητή» Ερντογάν τα έξι υποβρύχια) ότι δήθεν ήταν παλιά σύμβαση και η Γερμανία οφείλει να τηρήσει την υπογραφή της.
Προ ημερών άλλωστε, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, είχε διαμηνύσει σε γερμανούς αξιωματούχους πως η Ελλάδα δεν αντιτίθεται στην απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης που ελήφθη το 2008 (για την εξαγωγή δηλαδή των υποβρυχίων στην Τουρκία), αλλά για το γεγονός ότι η Γερμανία δεν τροποποίησε την απόφασή της υπό τα νέα δεδομένα, με την έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας και των επιθετικών ενεργειών της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια.
«Δεν λέμε, ‘δεν πρέπει να τα πουλάτε στην Τουρκία’. Αυτό που λέμε τώρα είναι: ‘Δεν πρέπει να τα πουλάτε σε αυτήν την Τουρκία», ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του.
Σε κάθε περίπτωση, ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε ότι η παράδοση των υποβρυχίων σε μια χώρα που συνεχίζει να αποσταθεροποιεί την περιοχή, θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων εις βάρος των κρατών που επιθυμούν τη σταθερότητα και σέβονται το Διεθνές Δίκαιο.