Τον Σεπτέμβριο του 2022, το Νewsweek έγραφε για τον Ιμπραΐμ Ραϊσί: «Ο μακελάρης της Τεχεράνης ίσως βρεθεί στα Ηνωμένα Εθνη (στη Νέα Υόρκη) την επόμενη εβδομάδα, εάν η διοίκηση του Τζο Μπάιντεν αποτύχει να σταθεί στο ύψος της. Η είσοδος του ιρανού προέδρου, Εμπραχίμ Ραϊσί, στις ΗΠΑ θα είναι μια αποδοχή των παραβιάσεων κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου· επίσης θα είναι η νομιμοποίηση της διεθνούς παρανομίας». Η οποία προσωποποιείται, για τη Δύση, στη φιγούρα του Ραϊσί. Και όχι άδικα.
Ο Ραϊσί είναι, πράγματι, η ιστορία του σύγχρονου Ιράν. Ξεκίνησε την καριέρα του το 1981, ως τοπικός εισαγγελέας στις επαρχίες Καράϊ και Χαμαντάν. Εγραψε το όνομά του με χρυσά γράμματα στην ιστορία των διώξεων των μειονοτήτων, ιδιαίτερα των Μπαχάι, και άφησε πίσω του χιλιάδες νεκρούς, βασανισμένους και φυλακισμένους.
Στη συνέχεια μετακόμισε στην Τεχεράνη ως αναπληρωτής εισαγγελέας και υπηρέτησε ως μέλος των λεγόμενων «Επιτροπών Θανάτου», που δημιουργήθηκαν από τον διαβόητο Αγιατολάχ Σαντέχ Χακχαλί. Το 1988, ο Ραϊσί ενεπλάκη άμεσα στην εκτέλεση περίπου 8.000 πολιτικών κρατουμένων που είχαν ήδη εκτίσει ποινές φυλάκισης. Ο δικηγόρος διεθνούς δικαίου Τζέφρι Ρόμπερτσον χαρακτήρισε την υπόθεση ως «τη δεύτερη χειρότερη παραβίαση δικαιωμάτων κρατουμένων από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ισότιμη μόνο με τη μαζική δολοφονία στη Σρεμπρένιτσα, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη».
Σε μια συνέντευξη του 2018 ο Ραϊσί υπερασπίστηκε τον ρόλο του στην «καταπολέμηση των εχθρών του (ιρανικού) κράτους», την ίδια στιγμή που δύο κορυφαίες ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ζητούσαν την προσαγωγή του για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, «μαζικές δολοφονίες, εξαφανίσεις και βασανιστήρια» σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Η επί δεκαετίες δικαστική καριέρα του Ραϊσί είναι θεαματική: Περιλαμβάνει άπειρες συμμετοχές του σε Ισλαμικά Επαναστατικά Δικαστήρια (IRC) που ιδρύθηκαν από τον Αγιατολάχ Ροχουλάχ Χομεϊνί το 1979 για την καταπολέμηση μιας σειράς αδικημάτων, από διακίνηση ναρκωτικών και βλασφημία έως εγκλήματα κατά της «ασφάλειας του κράτους».
Οι στενές σχέσεις του Ραϊσί με τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και τον γιο του Μουτζτάμπα, ο οποίος διευθύνει ανεπίσημα τον μηχανισμό ασφαλείας του Ιράν, τον έφεραν στη θέση του αναπληρωτή ανώτατου δικαστή της χώρας μεταξύ 2004 και 2014. Κατά τη διάρκεια της 10ετούς θητείας του, το Ιράν κατακρημνίστηκε στον τομέα δικαιώματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θρησκευτικών ελευθεριών.
Ηταν αδίστακτος στην τιμωρία πολιτικών αντιπάλων του καθεστώτος και αντιφρονούντων. Δεχόταν με άνεση τις ομολογίες κατηγορουμένων που ελήφθησαν μετά από βασανιστήρια ως αποδεικτικά στοιχεία στο δικαστήριο, ενώ πήρε μια πολύ ισχυρή θέση κατά των γυναικών που αψηφούσαν τις διατάξεις σεμνότητας.
Κατά τη θητεία του Ραϊσί στο υπουργείο Δικαιοσύνης του Ιράν, 35 Δυτικοί, ανάμεσά τους 17 Αμερικανοί, συνελήφθησαν με πλαστές κατηγορίες όπως κατασκοπεία, εγκλήματα κατά της εθνικής ασφάλειας και υπονομεύουν την Ισλαμική Δημοκρατία, βασανίστηκαν και δικάστηκαν, προκειμένου να ομολογήσουν και να χρησιμοποιηθούν ως «ανταλλάξιμοι» με τους ιρανούς πράκτορες που κρατούνταν στη Δύση. Κάποιοι πράγματι ανταλλάχθηκαν. Ο Ραϊσί εξαργύρωσε την επιτυχία του αυτή με τον διορισμό του ως γενικός εισαγγελέας (2014 έως 2016) και ανώτατος δικαστής (2019 έως 2021), ενισχύοντας τη σκληρή θέση των Ισλαμικών Επαναστατικών Δικαστηρίων και διαιωνίζοντας τις πρακτικές τους.
Το 2021 ο Ραϊσί –ο οποίος γεννήθηκε στην ανατολική επαρχία Μασχάντ, στους κόλπους μιας πολύ συντηρητικής ισλαμικής οικογένειας, το 1960– έγινε πρόεδρος και έκτοτε ήταν ο «προφανής διάδοχος» στην ηγεσία του Ιράν, του Αγιατολάχ Αλ Χαμενεΐ, του οποίου υπήρξε προστατευόμενος.
Τι θα σημαίνει ο θάνατός του, μετά την πτώση του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε; Σαφέστατα την επιβράδυνση των συνομιλιών ανάμεσα στο Ιράν και τη Δύση. Και, πιθανώς, ένα ντόμινο κατηγοριών που θα εκτοξευθούν από το Ιράν προς δυσμάς. Γενικά μιλώντας, πάντως, ο κόσμος δεν θα είναι ένα χειρότερο μέρος μετά την απώλειά του. Μάλλον το αντίθετο.