Οι θερμοκρασίες-ρεκόρ που έπληξαν τη δυτική Μεσόγειο την περασμένη εβδομάδα θα ήταν «σχεδόν αδύνατες» χωρίς την κλιματική κρίση, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Ο καύσωνας που έπληξε την Ισπανία, την Πορτογαλία, το Μαρόκο και την Αλγερία έγινε τουλάχιστον 100 φορές πιο πιθανός λόγω της αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Πριν από την κλιματική κρίση, ένα τέτοιο ακραίο φαινόμενο θα αναμενόταν μία φορά σε τουλάχιστον 40.000 χρόνια, γεγονός που το καθιστά στατιστικά αδύνατο, σημείωσε ο Guardian.
Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι αυτός ο ανοιξιάτικος καύσωνας ήταν ιδιαίτερα επιβλαβής για τους ανθρώπους, οι οποίοι ήταν λιγότερο προετοιμασμένοι απ’ ό,τι θα ήταν το καλοκαίρι. Οι αγρότες υπέφεραν ήδη από μια παρατεταμένη ξηρασία και ο καύσωνας χτύπησε σε καίριο χρονικό σημείο για τις καλλιέργειες, ιδίως για το σιτάρι.
Οι ακραίες θερμοκρασίες στην περιοχή της Μεσογείου αυξάνονται ταχύτερα από ό,τι προβλέπουν τα κλιματικά μοντέλα -ένα πρόβλημα που ανησυχεί τους επιστήμονες- και βρίσκονται σε εξέλιξη εντατικές έρευνες για να κατανοηθούν τα αίτια.
Η ανθρωπογενής παγκόσμια αύξηση της μέσης θερμοκρασίας ήταν ήδη γνωστό ότι αυξάνει τη σοβαρότητα και τη συχνότητα των φαινομένων αυτών. Ομως, αυξάνεται ο αριθμός των ακραίων φαινομένων που θα ήταν ουσιαστικά αδύνατο να συμβούν χωρίς την κλιματική κρίση, καταστρέφοντας ζωές και βιοποριστικά μέσα σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Τον Απρίλιο, οι επιστήμονες κατέδειξαν ότι η καταστροφική ξηρασία στο Κέρας της Αφρικής δεν θα είχε συμβεί χωρίς την παγκόσμια υπερθέρμανση. Σύμφωνα με τον Guardian, το 2022 τουλάχιστον 12 σοβαρά φαινόμενα, από φονικούς καύσωνες έως «καυτές» θάλασσες, θα ήταν σχεδόν αδύνατο να συμβούν χωρίς την ανθρωπογενή υπερθέρμανση του πλανήτη.
«Ενα τόσο ακραίο φαινόμενο θα ήταν σχεδόν αδύνατο να συμβεί στα παλαιότερα ψυχρότερα κλίματα. Στο μέλλον, θα δούμε πιο έντονους και πιο συχνούς καύσωνες», επισήμανε ο Σιούκε Φίλιπ, από το Μετεωρολογικό Ινστιτούτο της Ολλανδίας, ένας από τους ερευνητές που διεξήγαγαν τη μελέτη.
«Η Μεσόγειος είναι μία από τις πιο ευάλωτες περιοχές στην Ευρώπη στην κλιματική αλλαγή», δήλωσε η Φριντερίκε Οτο, από το Imperial College του Λονδίνου, η οποία επίσης συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα.
«Αυτοί οι καύσωνες σίγουρα δεν πρόκειται να εξαφανιστούν, οπότε αυτού του είδους οι συνθήκες θα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά μέχρι να σταματήσουμε να εκπέμπουμε αέρια του θερμοκηπίου», είπε.
Η Φατίμα Ντριούετς, στο Πολυτεχνείο Μοχάμεντ VI του Μαρόκου, η οποία συμμετείχε επίσης στην ερευνητική ομάδα, δήλωσε: «Ο έντονος καύσωνας ήρθε στην κορυφή μιας πολυετούς ξηρασίας, επιδεινώνοντας την έλλειψη νερού στην περιοχή και απειλώντας τις αποδόσεις των καλλιεργειών του 2023».
Οι ερευνητές αξιολόγησαν την επίδραση της αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας στον καύσωνα της 26ης-28ης Απριλίου και διαπίστωσαν ότι έφερε θερμοκρασίες που δεν είχαν καταγραφεί ποτέ στο παρελθόν στις τέσσερις χώρες αυτή την εποχή του έτους, οι οποίες κυμαίνονταν από 36,9 έως 41 βαθμούς Κελσίου.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε μετεωρολογικά δεδομένα και κλιματικά μοντέλα για να συγκρίνει την πιθανότητα εμφάνισης υψηλών θερμοκρασιών στον σημερινό θερμότερο κόσμο με την πιθανότητα εμφάνισής τους πριν από την κλιματική κρίση.
Διαπίστωσαν ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση είχε καταστήσει τον καύσωνα τουλάχιστον 100 φορές πιο πιθανό, με θερμοκρασίες έως και 3,5 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από ό,τι θα ήταν χωρίς την αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Οι καύσωνες τείνουν να είναι ο πιο θανατηφόρος τύπος ακραίων καιρικών φαινομένων, δήλωσαν οι επιστήμονες. Τα στοιχεία θνησιμότητας από τον καύσωνα του Απριλίου δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, αλλά οι καύσωνες του 2022 οδήγησαν σε σχεδόν 4.000 θανάτους στην Ισπανία και περισσότερους από 1.000 θανάτους στην Πορτογαλία.
Ο Ρουπ Σινχ, στο Κέντρο για το Κλίμα του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου, δήλωσε: «Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν την ανάγκη να εργαστούμε επειγόντως για να θέσουμε σε εφαρμογή μέτρα που είναι γνωστό ότι μειώνουν τη θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη». Και έφερε ως παράδειγμα τη Λισαβόνα, που έχει μειώσει το φαινόμενο της θερμικής νησίδας της πόλης αυξάνοντας την έκταση που καλύπτεται από χώρους πρασίνου και υδάτινα στοιχεία.