Δώδεκα χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης είπαν «όχι» στην πρόταση να δημοσιοποιούν υποχρεωτικά οι μεγάλες πολυεθνικές τα τεράστια κέρδη τους και τους ελάχιστους, αναλογικά, φόρους που πληρώνουν ανά κράτος-μέλος.
Η πρόταση είχε στόχο να αποκαλύψει το πώς μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες του πλανήτη, όπως οι Google, Apple, Facebook και Amazon, καταφέρνουν να μην πληρώνουν φόρους ύψους 500 δισ. ευρώ τον χρόνο «μετακινώντας» τα κέρδη τους από χώρες με υψηλή φορολογία, όπως η Βρετανία, η Γερμανία και η Γαλλία, σε χώρες με πολύ χαμηλή, σχεδόν μηδενική φορολογία, όπως η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα.
Οπως αναμενόταν, οι τρεις τελευταίες ήταν ανάμεσα στις χώρες που αρνήθηκαν να ψηφίσουν για αυστηρότερο έλεγχο των εταιρειών. Μαζί τους, «όχι» ψήφισαν και άλλες χώρες με χαμηλότερη φορολογία, που προστατεύουν τα κέρδη των πολυεθνικών: Κύπρος, Λετονία, Σλοβενία, Εσθονία, Αυστρία, Τσεχία, Ουγγαρία, Κροατία.
«Οχι» ψήφισε και η Σουηδία υπό τον φόβο ότι η οδηγία θα χαλάρωνε τα αυστηρά κριτήρια της χώρας περί διαφάνειας.
Οπως αναφέρει η Guardian, Γαλλία, Ισπανία και Ολλανδία ήταν ανάμεσα στις χώρες που ψήφισαν υπέρ της οδηγίας. Η Ελλάδα συντάχθηκε με την ίδια αυτή ομάδα. Η Γερμανία απείχε.
Η Βρετανία δεν ψήφισε, παρόλο που ήταν ένας από τους θερμότερους υποστηρικτές της αυστηρότερης νομοθεσίας, και ως δικαιολογία αναφέρθηκε η αναταραχή που επικρατεί στη χώρα πριν από τις εθνικές εκλογές.
Κανείς δεν έπεσε από τα σύννεφα βέβαια, που η Ιρλανδία δεν ψήφισε υπέρ της πρότασης. Η χώρα είναι αυτή με τα μεγαλύτερα έσοδα από τη λειτουργία των πολυεθνικών στην Ευρώπη. Εκεί βρίσκονται τα ευρωπαϊκά αρχηγεία κολοσσών, όπως η Facebook και η Apple. Το Δουβλίνο επιτρέπει στις εταιρείες αυτές να πληρώνουν φόρο από μόλις 6,25% έως 12,5% έναντι 19% της γειτονικής της Βρετανίας.
Η κοινοτική οδηγία, αν περνούσε, θα υποχρέωνε τις πολυεθνικές να δηλώνουν τον τζίρο και τα κέρδη τους αναλυτικά για κάθε χώρα. Η απόφαση της Ιρλανδίας να ψηφίσει «κατά» συνέπεσε με την είδηση ότι η οικονομία της χώρας κινδυνεύει να καταρρεύσει αν υπάρξει παγκόσμια κινητοποίηση κατά της φοροαποφυγής.
Το Ιρλανδικό Οικονομικό Συμβούλιο προειδοποίησε την κυβέρνηση ότι η οικονομία της χώρας βασίζεται τόσο πολύ στους φόρους που πληρώνουν οι πολυεθνικές, που οι μισοί φόροι που αποδίδονται στο κράτος -ύψους 10,4 δισ ευρώ- προέρχονται από 10 παγκόσμιους κολοσσούς. Ανάμεσά τους εκτιμάται ότι βρίσκονται οι Apple, Facebook, Microsoft, Dell, Google και Oracle.
Πριν από τρία χρόνια, μετά τις αποκαλύψεις των Panama Papers, η Κομισιόν είχε υποσχεθεί να πάρει μέτρα κατά της φοροαποφυγής από τις πολυεθνικές. Η οδηγία θα έκανε υποχρεωτική την αναφορά των κερδών για κάθε χώρα ξεχωριστά για εταιρείες με κύκλο εργασιών μεγαλύτερο των 750 εκατ. ευρώ.
«Είναι εξοργιστικό που τα κράτη-μέλη για μία ακόμα φορά έβαλαν τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών πάνω από αυτά των πολιτών τους. Παντού στην ΕΕ βλέπουμε ότι ο κόσμος διαμαρτύρεται ότι οι πολυεθνικές, όπως η Starbucks και η Amazon, κρύβουν τους φόρους που πληρώνουν σε κάθε χώρα. Οι κυβερνήσεις μόλις αρνήθηκαν το δικαίωμα στους πολίτες τους να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία», είπε η Ελενα Γκάιτα, ανώτερο στέλεχος της μη κυβερνητικής οργάνωσης Διεθνής Διαφάνεια.
Ο ΟΟΣΑ, επίσης προσπαθεί να υποχρεώσει τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς να πληρώνουν υψηλότερους φόρους στις χώρες όπου πουλάνε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους.
Πριν από τρία χρόνια, η Κομισιόν είχε κρίνει ότι μία συμφωνία μεταξύ της Apple και της Ιρλανδίας ήταν παράνομη κρατική βοήθεια και ότι βοήθησε την αμερικανική εταιρεία να γλυτώσει 13 δισ. ευρώ σε φόρους στην Ευρώπη. Η Κομισιόν διέταξε την Apple να δώσει στην Ιρλανδία αυτό το τεράστιο ποσό, όμως και οι δύο πλευρές έχουν ασκήσει έφεση κατά της απόφασης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.