Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ χαρακτήρισαν την Κίνα ως «βασικό υποκινητή» του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και χαρακτήρισαν την εμβάθυνση των δεσμών της με τη Μόσχα, αιτία «βαθιάς ανησυχίας», στην πιο σοβαρή επίπληξη κατά του Πεκίνου από τη Συμμαχία.
Το τελικό ανακοινωθέν, που εγκρίθηκε από τα 32 μέλη του ΝΑΤΟ στη σύνοδο κορυφής στην Ουάσινγκτον, υπογραμμίζει επίσης τις ανησυχίες για το πυρηνικό οπλοστάσιο του Πεκίνου και τις δυνατότητές του στο Διάστημα.
«Η εμβάθυνση της στρατηγικής συμμαχίας ανάμεσα στη Ρωσία και την Κίνα, καθώς και οι προσπάθειές τους, οι οποίες εντείνονται, να αποσταθεροποιήσουν και να αναδιαμορφώσουν τη βασισμένη σε κανόνες παγκόσμια τάξη, είναι αιτία βαθιάς ανησυχίας», αναφέρεται στο κείμενο.
Η Κίνα «διαδραματίζει πλέον καθοριστικό ρόλο στον πόλεμο που διεξάγει η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας», σημειώνεται. Οι ηγέτες του NATO αξιώνουν το Πεκίνο, «ως κράτος-μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να σταματήσει να παρέχει υλική και πολιτική υποστήριξη στη ρωσική πολεμική προσπάθεια».
«Νομίζω ότι το μήνυμα που στέλνει το ΝΑΤΟ από αυτή τη σύνοδο κορυφής είναι πολύ ισχυρό και πολύ σαφές και καθορίζουμε με σαφήνεια την ευθύνη της Κίνας όσον αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, κάνοντας λόγο για σημαντικό μήνυμα, το αυστηρότερο έναντι της Κίνας που «υιοθετήθηκε ποτέ».
Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ κάλεσαν την Κίνα «να σταματήσει κάθε υλική και πολιτική υποστήριξη στην πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας», προσθέτοντας ότι το Πεκίνο έχει γίνει μεγάλος υποστηρικτής της «αμυντικής βιομηχανικής βάσης» της Ρωσίας.
«Αυτό περιλαμβάνει τη μεταφορά υλικών διπλής χρήσης, όπως εξαρτήματα όπλων, εξοπλισμό και πρώτες ύλες που χρησιμεύουν ως εισροές για τον αμυντικό τομέα της Ρωσίας», αναφέρεται στη δήλωση.
Το Πεκίνο επιμένει ότι δεν παρέχει άμεση στρατιωτική βοήθεια στη Ρωσία, αλλά έχει διατηρήσει ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς με τον γείτονά του καθ’ όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Δημοσίως, η Κίνα καλεί σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, έχει δεσμευθεί να μην προμηθεύσει με όπλα τη Ρωσία και καλεί να γίνεται σεβαστή η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών —η διατύπωση αυτή υπονοεί και την Ουκρανία. Ωστόσο, δεν καταδίκασε ποτέ την παράνομη εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία.
Η απάντηση του Πεκίνου
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για το αυξανόμενο ενδιαφέρον του ΝΑΤΟ στην Ασία και απαίτησε από τη συμμαχία να μείνει μακριά από την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού και να μην υποκινεί αντιπαραθέσεις. Η αποστολή του Πεκίνου στην ΕΕ δήλωσε ότι η σύνοδος κορυφής ήταν «γεμάτη ψυχροπολεμική νοοτροπία και πολεμική ρητορική».
«Οι παράγραφοι που σχετίζονται με την Κίνα είναι προκλητικές με προφανή ψέματα και συκοφαντίες», ανέφερε η αποστολή σε ανακοίνωσή της.
«Το NATO θα όφειλε να σταματήσει να υπερβάλλει για την λεγόμενη κινεζική απειλή, να σταματήσει να υποκινεί σύγκρουση και αντιπαλότητα, και να κάνει περισσότερα για να συνεισφέρει στην ειρήνη και στη σταθερότητα στον κόσμο», ανέφερε στην ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε στις Βρυξέλλες, εκπρόσωπος της κινεζικής διπλωματικής αντιπροσωπείας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
«Οπως γνωρίζουμε όλοι, δεν είναι η Κίνα ο δημιουργός της κρίσης στην Ουκρανία», σημείωσε.
«Ουδέποτε προμηθεύσαμε με θανατηφόρα όπλα ούτε τη μια ούτε την άλλη πλευρά της σύρραξης και ασκούμε αυστηρό έλεγχο στις εξαγωγές προϊόντων διπλής χρήσης, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών drones», προστίθεται στην ανακοίνωση.
«Η ουκρανική κρίση παρατείνεται για πάρα πολύ καιρό. Ποιος ρίχνει λάδι στη φωτιά; Ποιος δυναμώνει τη φωτιά; Και ποιος επιδιώκει εγωιστικά κέρδη; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη για όλο τον κόσμο», υπογραμμίζεται στο κείμενο, που, εμμέσως πλην σαφώς, επικρίνει τη Δύση, ειδικά τις ΗΠΑ, τον βασικό προμηθευτή όπλων των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων.
Την Πέμπτη, στη σύνοδο του NATO αναμένεται να συμμετάσχουν (για τρίτη φορά) κράτη-εταίροι του στην περιφέρεια Ασίας-Ειρηνικού (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία), κάτι που το Πεκίνο εκλαμβάνει ως προσπάθεια της δυτικής συμμαχίας να επεκτείνει την επιρροή της στην Ασία.
Το τελικό ανακοινωθέν κατηγόρησε επίσης την Κίνα ότι βρίσκεται πίσω από συνεχείς, κακόβουλες δραστηριότητες στον κυβερνοχώρο και υβριδικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης.
Επίσης, τόνισε ότι η Κίνα επεκτείνει και διαφοροποιεί ταχέως το πυρηνικό της οπλοστάσιο με περισσότερες κεφαλές και μεγαλύτερο αριθμό εξελιγμένων συστημάτων εκτόξευσης.
«Το Πεκίνο κατάφερε να ενώσει το ΝΑΤΟ»
Ο Ντάνι Ράσελ, πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για την Ασία, χαρακτήρισε τη νέα διατύπωση του ΝΑΤΟ «εξαιρετικό βήμα», σημείωσε ο Guardian.
«Είναι ένα σημάδι του πόσο άσχημα απέτυχε η προσπάθεια του Πεκίνου να ακροβατήσει ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δυτική Ευρώπη και πόσο κενός ακούγεται ο ισχυρισμός του περί ουδετερότητας», δήλωσε ο Ράσελ, ο οποίος είναι αντιπρόεδρος για τη διεθνή ασφάλεια και διπλωματία στο Asia Society Policy Institute.
«Οι απόπειρες της Κίνας για “διαίρει και βασίλευε” έχουν αντίθετα δημιουργήσει αξιοσημείωτη αλληλεγγύη μεταξύ των βασικών εθνών της ευρωατλαντικής και της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού», τόνισε.
Τα γυμνάσια του Πεκίνου σε Λευκορωσία και Ειρηνικό
Αξίζει να σημειωθεί, ότι αυτή την εβδομάδα, κινεζικά στρατεύματα διεξήγαγαν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στη Λευκορωσία, τις οποίες η γειτονική Πολωνία παρακολουθεί με προσοχή.
Η Κίνα και η Λευκορωσία είναι σύμμαχοι της Ρωσίας, ενώ η Πολωνία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και υποστηρικτής του Κιέβου.
«Το υπουργείο Άμυνας γνωρίζει καλά τον κίνδυνο, οι εν λόγω επιχειρήσεις να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς παραπληροφόρησης και προπαγάνδας», δήλωσε το υπουργείο Άμυνας της Πολωνίας.
Η Κίνα έχει πραγματοποιήσει στο παρελθόν κοινές ασκήσεις με τη Λευκορωσία, αν και αυτές είναι οι πρώτες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Οι ασκήσεις ξεκίνησαν τη Δευτέρα και θα διαρκέσουν μέχρι τα μέσα Ιουλίου, με το υπουργείο Άμυνας της Κίνας να δηλώνει ότι ελπίζει να εμβαθύνει τη συνεργασία με το Μινσκ.
Παράλληλα, η Κίνα επέλεξε την έναρξη της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ για να ξεκινήσει θαλάσσιες ασκήσεις στον δυτικό Ειρηνικό με τη συμμετοχή ενός από τα αεροπλανοφόρα της, του «Shandong» και μαχητικών αεροσκαφών.
Το «Shandong» φέρεται να απέπλευσε στον Ειρηνικό, κοντά στις Φιλιππίνες, έναν άλλο σύμμαχο των ΗΠΑ που βρίσκεται σε σύγκρουση με το Πεκίνο, για τον έλεγχο της Θάλασσας της Νότιας Κίνας.
Την ίδια στιγμή, κινεζικά αεροσκάφη διέσχισαν τη μέση γραμμή του Πορθμού της Ταϊβάν καθ’ οδόν για να συναντήσουν το «Shandong», σε μια επανάληψη προηγούμενων προκλητικών πτήσεων κοντά στην αυτοδιοικούμενο νήσο, την οποία διεκδικεί η Κίνα.
Τα σχέδια του Σι Τζινπίνγκ, τόσο για την Ταϊβάν όσο και για τις Φιλιππίνες είναι αβέβαια, αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι ένοπλες δυνάμεις του θα είναι έτοιμες να επιτεθούν στην Ταϊβάν μέχρι το 2027.
Οι άλλοι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον δυτικό Ειρηνικό, ιδίως η Ιαπωνία και οι Φιλιππίνες, φοβούνται επίσης την κινεζική κυριαρχία.
Η Νότια Κορέα έχει τις δικές της ανησυχίες σχετικά με τη διπλωματική υποστήριξη που προσφέρουν τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα στην ιδιότροπη και επιθετική κυριαρχία της δυναστείας των Κιμ στη Βόρεια Κορέα.
Τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ είναι διχασμένα σχετικά με το κατά πόσο πρέπει να συμμαχήσουν με τις ΗΠΑ στην αντιμετώπιση της Κίνας, με την οποία έχουν στενές εμπορικές σχέσεις.
Ωστόσο, ανησυχούν επίσης ότι οι ΗΠΑ, ιδίως αν κερδίσει πάλι ο Ντόναλντ Τραμπ, στρέφουν το ενδιαφέρον τους από την Ευρώπη στην Ασία.
Δείχνοντας στην Ουάσινγκτον ότι η Ευρώπη δεσμεύεται για την υπεράσπιση των δημοκρατικών συμμάχων σε όλο τον κόσμο, ελπίζουν να πείσουν τον Τραμπ ότι είναι στο πλευρό των ΗΠΑ.