Από το take it or leave it (της πρότασης Γιούνκερ) του περασμένου Ιουνίου, στο… do it or leave it. Αυτή τη φορά όχι από την ευρωζώνη, αλλά από τη Ζώνη Σένγκεν. Το τελεσίγραφο της Κομισιόν προς την Αθήνα ήταν σαφές. Αν η Ελλάδα δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της σε σχέση με την αποτελεσματική λειτουργία των hotspots… χθες (και κατά προτίμηση μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φεβρουαρίου) και δεν λάβει μέτρα για τη βελτίωση της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, βρίσκεται αντιμέτωπη με την έξοδο από τη Σένγκεν ακόμη και εντός του Μαρτίου.
Κι αυτό διότι στο Κολλέγιο των Επιτρόπων, το οποίο εξέτασε το σχέδιο έκθεσης (report) για την αξιολόγηση της Σένγκεν για την Ελλάδα, η χώρα κρίθηκε μετεξεταστέα όχι μόνο στην μη αποτελεσματική ταυτοποίηση των υποψήφιων προσφύγων στα νησιά, αλλά και για σοβαρές ελλείψεις ασφαλείας στη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και στους ελέγχους διαβατηρίων ακόμη και στα αεροδρόμια.
Το σχέδιο έκθεσης θα υποβληθεί για έγκριση με ειδική πλειοψηφία στις χώρες του Σένγκεν και, αν εγκριθεί, η Κομισιόν θα προχωρήσει σε συστάσεις και θα δώσει στην Ελλάδα προθεσμία τριών μηνών να συμμορφωθεί. Διαφορετικά, αν δεν υπάρξει συμμόρφωση, θα δοθεί το πράσινο φως στις χώρες που ήδη έχουν επιβάλλει εσωτερικούς συνοριακούς ελέγχους να τους συνεχίσουν μέχρι το διάστημα των δύο χρόνων (όπως αποφασίστηκε στο Συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών της Δευτέρας). Οπερ σημαίνει de facto έξοδο της Ελλάδας από τη Σένγκεν.
Αρμόδιες πηγές έλεγαν ότι επί της ουσίας η Ελλάδα έχει χρόνο μέχρι το Μάρτιο να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις των Βρυξελλών, καθώς τότε αναμένονται νέοι έλεγχοι
Στην πραγματικότητα, το αρνητικό κλίμα στο Κολλέγιο ήταν αναμενόμενο και έχει διαμορφωθεί εδώ και εβδομάδες. Εξίσου αρνητική είναι και η εικόνα για την Ελλάδα, καθώς βασίστηκε σε επιτόπιους ελέγχους -και μάλιστα αιφνίδιους- που διενήργησαν στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα, στη Χίο και στη Σάμο εμπειρογνώμονες των κρατών-μελών τον περασμένο Νοέμβριο. Υποτίθεται ότι έκτοτε η κατάσταση έχει βελτιωθεί, αλλά όχι όσο θα ήθελε η Κομισιόν, καθώς η Ελλάδα ακόμη δεν έχει προχωρήσει στην αποτελεσματική λειτουργία και των πέντε hotspots. Παρότι θεωρητικά δίνεται διορία 90 ημερών στη χώρα μας να συμμορφωθεί, στην πραγματικότητα το διάστημα είναι πολύ μικρότερο και σειρά ευρωπαϊκών πρωτευσών το τοποθετεί εντός του Μαρτίου.
Κι αυτό διότι θα προηγηθεί η διαπίστωση της προόδου που έχει κάνει η Ελλάδα σε σχέση με τα hotspots στη Σύνοδο Κορυφής της 18ης Φεβρουαρίου. Αν και δεν διατυπώνεται επισήμως, αν η χώρα μας βρεθεί και τότε ασυνεπής, το κλίμα θα βαρύνει επικίνδυνα, καθώς τα κέντρα υποδοχής συνδέονται άμεσα με τη βελτίωση του ελέγχου των συνόρων. Αρμόδιες πηγές έλεγαν ότι επί της ουσίας η Ελλάδα έχει χρόνο μέχρι το Μάρτιο να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις των Βρυξελλών, καθώς τότε αναμένονται νέοι έλεγχοι των ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων και εφόσον διαπιστωθούν και πάλι ελλείψεις, κανένας δεν θα μας χαριστεί.