Με την πρωτοποριακή και αλάνθαστη μέθοδο της συνταξιούχου νομικού Μπάρμπαρα Ρέι-Βέντερ από τη Νέα Ζηλανδία έχουν εξιχνιαστεί παγωμένες στον χρόνο υποθέσεις εγκλημάτων βίας στις ΗΠΑ. Η ίδια εξήγησε στη Repubblica τι κάνει για να φθάσει στους ασύλληπτους δολοφόνους, μερικοί από τους οποίους έχουν γίνει «μυθικές» περσόνες στην Αμερική, όπως ο Golden State killer, ο Chameleon κ.ά.
Η Λάουρα Κέμπτον, έγραψαν οι Ιταλοί, δικαιώθηκε μόλις πριν από λίγες ημέρες, 42 χρόνια μετά τη δολοφονία της, χάρη στην ιατροδικαστική γενεαλογία, τη μέθοδο που επινόησε η Ράε-Βέντερ. Στην τελευταία έρευνά της, το DNA που συνελέγη από μια γόπα τσιγάρου την οποία το 1981 άφησε ο φονιάς στον τόπο του εγκλήματος, στο διαμέρισμα της Κέμπτον, έλυσε το αστυνομικό αίνιγμα. Με την αξιοποίηση της γόπας σε διαδικτυακό τόπο γενεαλογικών ερευνών ταυτοποιήθηκαν δύο συγγενείς του φονιά, Ρόνεϊ Τζέιμς Λι, ο οποίος πέθανε το 2005.
Η Ρέι-Βέντερ έχει συγγράψει και σχετικό βιβλίο, όπου εξηγεί πώς επεξεργάζεται τα στοιχεία του DNA μέσω web, το οποίο τιτλοφορείται με την απροκάλυπτα απειλητική για τους ενόχους δήλωση «I Know Who You Are» («Γνωρίζω ποιος είσαι»). Στη Repubblica είπε ότι μετά τη συνταξιοδότησή της ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με τον σύλλογο DNAadoption, μια ΜΚΟ που βοηθά υιοθετούμενους να εντοπίσουν τους βιολογικούς γονείς τους. Μία ωραία πρωία ένας αμερικανός σερίφης ζήτησε τη βοήθεια της ΜΚΟ.
Μια 30χρονη ονόματι Λίζα Τζένσεν, που απήχθη σε ηλικία δύο ετών και απελευθερώθηκε τρία χρόνια αργότερα, ήθελε να μάθει ποιοι είναι οι γονείς της. Η γενεαλογική έρευνα έδειξε ως μητέρα της την Ντενίζ Μποντέν, αλλά το μόνο στοιχείο που βρέθηκε από εκείνη ήταν ότι ο τελευταίος της ερωτικός σύντροφος ήταν κάποιος Μπομπ Εβανς ή Γκόρντον Τζένσεν. Προσποιήθηκε ότι ήταν ο πατέρας της Λίζας, ωστόσο ήταν ο απαγωγέας της. Είχε πεθάνει στη φυλακή το 2010, καταδικασμένος για άλλη εγκληματική υπόθεση.
Πεθαμένα μάτια
Με ανάλογο τρόπο εντοπίστηκε και ο εγκληματίας Chameleon (χαμαιλέων, από τις πολλές περσόνες του). Αυτός αποπλανούσε νεαρές ανύπαντρες μητέρες, τις σκότωνε και έκλεβε τα παιδιά τους. Η Ρέι-Βέντερ, μιλώντας για αυτό το κάθαρμα ταράχθηκε: «Οταν τον ταυτοποίησα η αστυνομία βρήκε δυο σχολικές φωτογραφίες του. Στη μία ήταν 15 ετών, στην άλλη 16. Ενας από τους ντετέκτιβ μού είπε: ‘‘Τότε άρχισε να σκοτώνει. Κοίτα τον. Στα 16 του είχε κιόλας πεθαμένα μάτια”».
Η μεγαλύτερη επιτυχία της Νεοζηλανδής ήταν η ταυτοποίηση του διαβόητου Golden State killer, ο οποίος πλέον απολαμβάνει τον σωφρονισμό του πίσω από τα κάγκελα. «Καθώς ήταν σίριαλ κίλερ, είχαν γίνει πολλές γενετικές έρευνες στο DNA που βρέθηκε στις σκηνές των εγκλημάτων του. Αλλά με τα χρόνια η δεξαμενή στέρεψε. Ο,τι ήταν να αναλυθεί αναλύθηκε, χωρίς αποτελέσματα. Μου ζήτησαν βοήθεια το 2017. Τους είπα ότι χωρίς DNA τα πράγματα είναι δύσκολα. Ωστόσο, βρέθηκε ένα φιαλίδιο με κολπικά επιχρίσματα από έγκλημα του 1980. Από αυτό φθάσαμε στην ταυτοποίηση.
»Εστειλα το DNA στον ιστότοπο του FamilyTreeDNA και το ανέβασα στις βάσεις δεδομένων των γενεαλογικών ιστοτόπων FamilyTreeDNA και GEDmatch δημιουργώντας πλασματικό χρήστη, ώστε να βρεθούν συγγενείς του δολοφόνου και να αποκαλυφθεί η ταυτότητά του, όπως και έγινε, αφού το 2018 βρέθηκε ένας δεύτερος εξάδελφός του.
»Τα στοιχεία από ληξιαρχεία και ιστοτόπους συνδυάστηκαν και φτιάξαμε λίστα με εννιά ονόματα υπόπτων. Τον δολοφόνο εντόπισα από μία λεπτομέρεια. Ηταν ιταλοαμερικανός αστυνομικός και είχε αποπεμφθεί από το Σώμα διότι είχε κλέψει από ένα κατάστημα ένα μαχαίρι και ένα σπρέι που έδιωχνε μακριά τα σκυλιά – αυτά τα αντικείμενα είναι απαραίτητα στους μπουκαδόρους. Δείγματα του DNA του περισυνελέγησαν από σκουπίδια και κατόπιν συνελήφθη.
»Υστερα από 40 χρόνια ατιμωρησίας ένιωθε ασφαλέστατος, μάλιστα αιφνιδιάστηκε όταν του πέρασαν τις χειροπέδες. ‘‘Τι κάνετε; Εχω ψητό στον φούρνο!’’ είπε στους αστυφύλακες…».