Είχε προαναγγελθεί ότι η ομιλία του Σταύρου Θεοδωράκη στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ποταμιού το μεσημέρι της Δευτέρας θα είχε ενδιαφέρον. Αυτό που δεν ξέραμε είναι ότι το ενδιαφέρον θα προκληθεί με έναν καβγά με το ΠΑΣΟΚ, το κόμμα με το οποίο υποτίθεται ότι πρέπει οι δύο πλευρές να συνθέσουν κάτι καινούργιο για να στεγάσει τον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς.
Σε γενικές γραμμές ο κ. Θεοδωράκης μίλησε στους βουλευτές του και ξεκαθάρισε δύο πράγματα. Αφενός πως τάσσεται κατά της απλής αναλογικής και των αλλαγών που, γενικότερα, προτείνει ο Αλέξης Τσίπρας και αφετέρου ότι προτείνει ένα… δημοψήφισμα: εκλογή του προέδρου της νέας παράταξης του Κέντρου και έγκριση των μεταρρυθμίσεων από τη βάση, αφού κανείς δεν είναι σε θέση να ζητά συνέδρια, στα οποία θα γίνουν παιχνίδια μηχανισμών. Ως εδώ καλά. Εκλογή από τη βάση είχε ζητήσει πρώτη και η Φώφη Γεννηματά με άρθρο της τον Ιανουάριο στα «ΝΕΑ».
Ομως τα όσα είπε ακολούθως ο κ. Θεοδωράκης για τη ρητορική του ΠΑΣΟΚ, αρκούσαν για να καταδείξουν τις διαφορές τους, να προδώσουν μια δύσκολη πολιτικά χημεία με την κυρία Γεννηματά και – για τους αισιόδοξους – να θέσουν τους όρους της παρτίδας εφόσον όλα απευθυνθούν στη λαϊκή ετυμηγορία: Κατά τον κ. Θεοδωράκη το ΠΑΣΟΚ είναι αυτό που θυμάται τους «Κολλάδες» του 1990, το Ποτάμι είναι το καινούργιο – ό,τι ψηφίσει ο λαός.
Ο κ. Θεοδωράκης άρχισε φυσικά την ομιλία του, αναφερόμενος στο Brexit και τονίζοντας πως η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ό,τι καλύτερο έχει συμβεί στην ήπειρό μας τα τελευταία χρόνια. «Πρέπει να δούμε την κρίση ως ευκαιρία να αναμορφώσουμε την Ευρώπη. Με κρίσεις και οδύνη προχωρά η Ιστορία», τόνισε και επιτέθηκε στην κυβέρνηση, η οποία –όπως είπε- συνδιαλέγεται με τους ακραιφνείς οπαδούς του Brexit, θυμίζοντας τις σχέσεις του προέδρου των ΑΝΕΛ Πάνου Καμμένου και του Νάιτζελ Φαράτζ. Παράλληλα, ο επικεφαλής του Ποταμιού τόνισε πως οι Βρυξέλλες πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα το Προσφυγικό, αλλά και την «κοινωνική και νομισματική πολιτική».
Και τα όσα προκαλεί το Brexit στην Ευρώπη, επηρεάζουν και την Ελλάδα. Οι οικονομικές συνθήκες και ισορροπίες θα αλλάξουν και για τη χώρα μας και η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να συνεχίσει στο ίδιο μοτίβο με τώρα. Ενα μοτίβο που τη θέλει «να κωλυσιεργεί παντού και να αποφασίζει γρήγορα μόνο όταν πρόκειται για νέους φόρους». Και κάπου εκεί άρχισε ο… εξάψαλμος.
Ο κ. Θεοδωράκης χαρακτήρισε επικίνδυνο το σχέδιο που προτείνει το Μέγαρο Μαξίμου, αφού οι σκέψεις για απλή αναλογική το μόνο που μπορεί να φέρουν είναι ακυβερνησία. «Το Ποτάμι δεν πρόκειται να συνυπογράψει το σύμφωνο ακυβερνησίας που προτείνει ο κ. Τσίπρας στους αρχηγούς της αντιπολίτευσης», τόνισε και χαρακτήρισε «παράλογο» το μπόνους των 50 εδρών που λαμβάνει ο νικητής των εκλογών. Μάλιστα, κάλεσε και τη Νέα Δημοκρατία, αλλά και το ΠΑΣΟΚ, να μην υπογράψουν και να μη δώσουν τη συγκατάθεσή τους για την απλή αναλογική που προτείνει ο κ. Τσίπρας.
Η κριτική του κ. Θεοδωράκη ήταν ιδιαίτερα σκληρή απέναντι στον κ. Τσίπρα, τον οποίο κατηγόρησε για σχέδιο κατακερματισμού του πολιτικού συστήματος, κάτι το οποίο αναμένεται να γίνει εάν περάσει η απλή αναλογική.
Και τι προτείνει το Ποτάμι; Ενα σύστημα εντελώς διαφορετικό από το σημερινό, ένα σύστημα με στοιχεία από διαφορετικές άλλες εκδοχές άλλων συστημάτων. «Η πρότασή μας για τον εκλογικό νόμο αφορά το όριο εισόδου στη Βουλή, το οποίο θα είναι στο 3%. Και στις εκλογές θα μπορούν να ψηφίζουν 17άρηδες και ομογενείς. Και εννοείται πως πρέπει να ψηφίζουμε σε σπασμένες μεγάλες εκλογικές περιφέρειες», τόνισε ο Σταύρος Θεοδωράκης, ειρωνευόμενος την τακτική του Αλέξη Τσίπρα να κάνει ό,τι έκανε… ο Ακης Τσοχατζόπουλος (του ΠΑΣΟΚ βεβαίως-βεβαίως) το 1989. «Κάποιοι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ μας κατηγορούν γιατί παραμένουμε σταθεροί στις θέσεις μας. Στην πραγματικότητα μας κατηγορούν γιατί έχουμε αρχές, πράγμα άγνωστο για αυτούς. “Πρώτη φορά αριστερά – πρώτη φορά απλή αναλογική” είναι το σύνθημά τους. Κάποιος πρέπει να τους πληροφορήσει ότι τα ίδια έκανε και ο Τσοχατζόπουλος το 1989. Θα σας κάνω μια πρόβλεψη. Αν πάμε σε απλή αναλογική, όπως πήγαμε με το νόμο Τσοχατζόπουλου το 1989, ύστερα από λίγο θα πάμε σε σούπερ ενισχυμένη, λόγω της πολιτικής αστάθειας που θα έχει μεσολαβήσει», είπε χαρακτηριστικά.
Το δικό του δημοψήφισμα
Και μιας και είναι στη μόδα τα δημοψηφίσματα, ο κ. Θεοδωράκης, πρότεινε, ουσιαστικά, ακόμη ένα δημοψήφισμα. «Δεξιά μας έχουμε ένα συντηρητικό κόμμα. Υπάρχουν πολλοί που επιθυμούν μεταρρυθμίσεις, αλλά το θέμα είναι αν είμαστε πλειοψηφία όσοι το ζητάμε. Και ποιοι είμαστε εμείς; Είμαστε εμείς που είμαστε στο κέντρο και αριστερά μας έχουμε ένα υβρίδιο. Ουσιαστικά πρόκειται για αριστερισμό και συντήρηση μαζί. Και δεξιά μας έχουμε ένα συντηρητικό κόμμα. Αρα πρέπει να δούμε πώς θα πορευτούμε μέσα σε αυτό το δίπολο», είπε και συμπλήρωσε πως «η χώρα έχει ανάγκη από ένα κίνημα αλλαγής».
Και τι έκανε; Ξεκαθάρισε πως το κόμμα του δεν πρόκειται να μεταναστεύσει «ούτε δεξιά, ούτε αριστερά» και κάλεσε τόσο το ΠΑΣΟΚ, όσο και τη Νέα Δημοκρατία να αφήσουν «τη σιγουριά των κομμάτων» τους και να «απευθυνθούν στην κοινωνία».
Η αναφορά στο ΠΑΣΟΚ ήταν ίσως το πιο ενδιαφέρον μέρος της ομιλίας του κ. Θεοδωράκη. Δεν είναι λίγο να εγκαλείς τη Φώφη Γεννηματά για τη λογική των περιβόητων «Κολλάδων» του 1990 και να φωνάζεις «έλεος!», όπως έκανε ο πρόεδρος του Ποταμιού.
Είπε χαρακτηριστικά σε ένα σημείο της ομιλία του ο κ. Θεοδωράκης: …«Λένε κάποιοι: “Να κάνουμε μια συνδιάσκεψη στην Αθήνα ή ένα συνέδριο και μετά βλέπουμε τι θα κάνουμε και με τον αρχηγό”. Λέμε όχι. Δεν θα αφήσουμε τους μηχανισμούς να επιβάλουν τους κανόνες τους. Ο λαός είναι αυτός που πρέπει να αποφασίσει. Ο κάθε υποψήφιος να παρουσιάσει στους πολίτες τις θέσεις του για τις μεγάλες αλλαγές. Τι Δημόσιο θέλουμε; Ποια Παιδεία; Ποια Οικονομία; Ποια Δικαιοσύνη; Και τι κόμμα θέλουμε; Κλειστό ή ανοιχτό; Με ποιες διαδικασίες; Με ποια ηγετική ομάδα; Κάποιοι σκόπιμα προσπαθούν να δημιουργήσουν μια ψεύτικη εικόνα: Εμείς όμως δεν μιλάμε για συνένωση με το ΠΑΣΟΚ. Δεν μιλάμε για ένταξη στην Δημοκρατική Συμπαράταξη. Με την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έχουμε πολλές διαφορές. Δεν θα πω πολλά: Είπε όμως πρόσφατα η κυρία Γεννηματά: “Οπως το 1990 επί Μητσοτάκη, έτσι και σήμερα με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, θα αντισταθούμε στο ξεπούλημα των δημοσίων αστικών συγκοινωνιών σε ιδιώτες κερδοσκόπους”. Οι προοδευτικοί του σήμερα, φίλες και φίλοι, ντρέπονται και δεν υπερηφανεύονται για τα όσα έκαναν οι Κολλάδες το 1990. Ελεος! Βλέπουμε διαφορετικά λοιπόν τον ρόλο των συνδικαλιστών. Βλέπουμε διαφορετικά τον ρόλο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και βλέπουμε διαφορετικά το ρόλο του κράτους»….
Η απάντηση του ΠΑΣΟΚ
Τα όσα είπε ο κ. Θεοδωράκης στην ΚΟ του Ποταμιού προκάλεσαν την αντίδραση – και μάλιστα έντονη – του ΠΑΣΟΚ. Η ανακοίνωση της Χαριλάου Τρικούπη ήταν ιδιαίτερα σκληρή, σε σημείο που εγκαλεί τον επικεφαλής του Ποταμιού για «λαϊκισμό»! Μια ανακοίνωση που κάνει τον ανεξάρτητο παρατηρητή να απορεί αν αυτά τα δύο κόμματα μπορούν να συνεργαστούν έστω και στα βασικά.
Το σχόλιο του γραφείου Τύπου του ΠΑΣΟΚ ανέφερε τα εξής:
«1. Τις υποδείξεις σχετικά με τον εκλογικό νόμο, να τις κρατήσει ο κ. Θεοδωράκης για το κόμμα του και τους βουλευτές του.
» 2. Όσον αφορά τα όσα είπε για την κεντροαριστερά, κρατάμε για σήμερα ότι αποδέχεται την πρότασή μας για εκλογή του επικεφαλής της νέας Παράταξης από τον λαό.
» Ο ενιαίος φορέας είναι ο τελικός στόχος όλων μας. Τα μεταβατικά βήματα –όπως από την αρχή της πρωτοβουλίας μας έχουμε προσδιορίσει – δεν πρέπει να είναι μετέωρα, απαιτούν συνεννόηση, καθαρές και όχι θολές απόψεις, και θα συζητηθούν και συνδιαμορφωθούν μεταξύ όλων των συμμετεχόντων.
» 3. Σχετικά με τις αναφορές του για τις αστικές συγκοινωνίες του συνιστούμε πριν γίνει συνήγορος θέσεων της δεξιάς, να διαβάσει τις προτάσεις της Δημοκρατικής Συμπαράταξης.
» Εκτός εάν θέλει να μας πει ότι οι αστικές συγκοινωνίες που σε όλες σχεδόν τις πρωτεύουσες της Ευρώπης είναι δημόσιες ή δημοτικές, στην Αθήνα πρέπει να δοθούν σε κερδοσκοπικά συμφέροντα.
» Αλλιώς ας αφήσει τις διαστρεβλώσεις για τα παπαγαλάκια της ΝΔ.
Το “νέο”, που επικαλείται δεν έρχεται με τον λαϊκισμό».