Σε διαβούλευση τίθεται από τη Δευτέρα, έπειτα από επεξεργασία τριών μηνών, το πρώτο νομοσχέδιο για τη Δικαιοσύνη, στο οποίο προβλέπονται πλήθος επεμβάσεων που στοχεύουν στην επιτάχυνση της απονομής του δικαίου αλλά και στην αυστηροποίηση των ποινών για μια σειρά από αδικήματα.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης υποστηρίζει ότι το νομοσχέδιο θα συμβάλει στην αναμόρφωση ολόκληρου του ποινικού συστήματος που επικρατούσε τα τελευταία 50 χρόνια, καθώς οι υποθέσεις θα εκδικάζονται εγκαίρως, ώστε να αποφεύγονται παραγραφές και κακοδικίες.
«Η αίσθηση της ατιμωρησίας πρέπει να πάρει ένα τέλος» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Φλωρίδης, δίνοντας το στίγμα των αλλαγών. «Πρέπει να γίνει μια προσπάθεια σιγά σιγά ώστε να γίνει συνείδηση ότι η παράνομη πράξη, ανάλογα με τη βαρύτητά της, θα έχει και την ανάλογη συνέπεια», προσθέτει.
Στο πακέτο των νέων διατάξεων προβλέπονται ρυθμίσεις βάσει των οποίων όλα τα κακουργήματα –ληστείες, κλοπές, υπεξαιρέσεις, πλαστογραφίες, απάτες κ.λπ.– θα τιμωρούνται αυστηρότερα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι εμπρησμοί: όποιος βάζει φωτιά από αμέλεια θα τιμωρείται με τρία έως πέντε χρόνια φυλάκιση, ενώ αν το κάνει με δόλο η ποινή μπορεί να φθάνει μέχρι και ισόβια κάθειρξη, συν πρόστιμο 180.000 ευρώ. Επίσης, η ποινή για εμπρησμό, είτε από αμέλεια είτε με δόλο, θα είναι άμεσα εκτελεστή, δηλαδή ο κατηγορούμενος θα μεταφέρεται κατευθείαν στη φυλακή.
Σύντομες προβλέπονται οι δίκες, τόσο για εμπρησμό όσο και για επικίνδυνα τροχαία που προκλήθηκαν από παραβίαση κόκκινου ή άλλες σοβαρές παραβιάσεις του ΚΟΚ.
Ιδιαίτερα σηαντικές κρίνονται επίσης οι ρυθμίσεις περί συντόμευσης των διαδικασιών που προκαλούν καθυστέρηση στην απονομή δικαίου. Ολα τα πλημμελήματα –με ελάχιστες εξαιρέσεις– θα δικάζονται πλέον από έναν δικαστή, καθώς καταργούνται τα Τριμελή Πλημμελειοδικεία. Το ίδιο ισχύει και για τα κακουργήματα, με την κατάργηση των Πενταμελών Εφετείων, που μετατρέπονται σε Τριμελή Δικαστήρια.
Ακόμη, καταργείται μια σειρά από διαδικασίες μεταξύ της ανάκρισης και της δίκης για πολλά εγκλήματα.
Ως προς τις μηνύσεις, οι προδήλως αβάσιμες και ατεκμηρίωτες θα μπαίνουν στο αρχείο με συνοπτική εισαγγελική αιτιολογία, ενώ οι «επαγγελματίες μηνυτές» θα διώκονται για ψευδή καταμήνυση και θα κινδυνεύουν με πρόστιμα.
Καταργούνται επίσης οι πολλές αναβολές στις ποινικές δίκες. Θα επιτρέπεται μία για όλους τους παράγοντες της δίκης και μια δεύτερη μόνο για λόγους υγείας των δικηγόρων ή των κατηγορουμένων.
Οσο για τον θεσμό της ποινικής συνδιαλλαγής, ο οποίος είχε ατονήσει, επανέρχεται δυναμικά. Αυτό σημαίνει ότι πριν την άσκηση ποινικής δίωξης ο ελεγχόμενος πολίτης θα μπορεί να ζητήσει από τον εισαγγελέα διαπραγμάτευση, αποδεχόμενος την ενοχή του, και να συμφωνήσει σε ένα πλαίσιο ποινής, έτσι ώστε η υπόθεση να κλείσει χωρίς να φτάσει στην εκδίκαση – κάτι που θα μπορεί να γίνεται και με εισαγγελική πρωτοβουλία.
Οσον αφορά, τέλος, την έκτιση της ποινής, πλέον η φυλακή θα αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση για τα σοβαρά εγκλήματα, ενώ ο καταδικασμένος για κακούργημα θα παραμένει έγκλειστος για δύο έως τρία χρόνια παραπάνω από ό,τι ισχύει σήμερα.
Οποιος καταδικάζεται για πλημμέλημα σε φυλάκιση τριών ετών ή περισσότερο θα οδηγείται κατευθείαν στη φυλακή, ενώ οι καταδικασμένοι σε μικρότερες ποινές θα τιμωρούνται είτε με χρηματικό πρόστιμο είτε με κοινωφελή εργασία – μια σημαντική καινοτομία, το πρόγραμμα της οποίας είναι ήδη έτοιμο, με δεκάδες φορείς (δήμους, ιδρύματα, νοσοκομεία κ.ά.) να έχουν ήδη δηλώσει ενδιαφέρον ή να έχουν συμφωνήσει για την υποδοχή καταδικασθέντων για εργασία.