Ευρωπαϊκές χώρες ζήτησαν από την Κομισιόν να προετοιμαστεί για επέκταση των συνοριακών ελέγχων εντός του χώρου της ζώνης Σένγκεν, για περίοδο έως και δύο ετών, όπως δήλωσε ο ολλανδός υπουργός Μετανάστευσης Κλάας Ντίτζχοφ. Οπως εξήγησε ο Ολλανδός, οι περιορισμοί που μπορεί να επιβάλλει μεμονωμένα κάθε χώρα δεν μπορούν να παραταθούν πέραν των έξι μηνών. Αυτό είναι κάτι που σημαίνει ότι μονομερώς η Γερμανία δεν μπορεί να αποφασίσει παράταση των ελέγχων στα δικά της σύνορα μετά τον Μάιο.
Ο ολλανδός αξιωματούχος υπενθύμισε ότι η Συνθήκη Σένγκεν προβλέπει ότι σε εξαιρετικές περιπτώσεις την απόφαση για παράταση του μέτρου θα πρέπει να λάβει η Κομισιόν, έπειτα από σχετική εισήγηση των υπουργών Εσωτερικών της Ενωσης.
Οι υπουργοί, που συνεδρίασαν στο Αμστερνταμ, συμφώνησαν ότι δεν διαφαίνεται μείωση στα προσφυγικά κύματα από τη Συρία, τα οποία αποτελούν τη χειρότερη μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εξ αυτού, πολλές χώρες είχαν επανεισαγάγει τους ελέγχους στα μεταξύ τους σύνορα. Ετσι, αποφάσισαν να ζητήσουν από την Κομισιόν να κάνει χρήση του άρθρου 26 της Συνθήκης Σένγκεν προκειμένου να συνεχίσουν να ισχύουν -για τα επόμενα δύο χρόνια- οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Ποια είναι η ελληνική θέση
«Δεν έχουμε πρόθεση να πάρουμε μέρος σε ένα παιχνίδι αλληλοκατηγοριών που δεν οδηγεί πουθενά και δεν φέρνει αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης», δήλωσε από το Αμστερνταμ ο Γιάννης Μουζάλας. Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής εκπροσώπησε την Ελλάδα στο άτυπο Συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ, μαζί με τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Νίκο Τόσκα.
Ο κ. Μουζάλας τόνισε προς τους δημοσιογράφους ότι δεν υφίσταται κανένας λόγος για αποπομπή της Ελλάδας από τη Σένγκεν. «Η Σένγκεν είναι μέρος του παιχνιδιού επίρριψης ευθυνών: Αν δεν κάνεις αυτό ή εκείνο, θα σου κάνουμε αυτό. Είναι μία τιμωρία». Αυτό είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι οι ελληνικές Αρχές γνωρίζουν πού έχουν σημειωθεί καθυστερήσεις και εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, αυτό θα πρέπει να λυθεί από κοινού.
O κ. Μουζάλας δήλωσε ότι οι χώρες που βρίσκονται σε κατάσταση πανικού θέλουν να κλείσουν τα σύνορα, αλλά αυτό σημαίνει ότι μία ευρωπαϊκή κρίση θα μετατραπεί σε μία ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα, με χιλιάδες παγιδευμένους μετανάστες. Ο ίδιος ανέφερε ότι περισσότερο από ποτέ «χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη» και οι μεμονωμένες ενέργειες σημαίνουν «λιγότερη Ευρώπη». Κάλεσε, μάλιστα, τα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν τις αποφάσεις της ΕΕ για τη μετεγκατάσταση, καθώς και τα μέτρα για τη βοήθεια προς την Τουρκία, προκειμένου η Αγκυρα να περιορίσει τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη.
Ο έλληνας υπουργός παραδέχθηκε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στη λειτουργία των hotspots στα ελληνικά νησιά, αλλά τόνισε ότι το αργότερο ως τις αρχές Μαρτίου θα έχουν τεθεί σε λειτουργία. Πρόσθεσε επίσης, ότι με τις επιπλέον 100 συσκευές EURODUC που έλαβε η Ελλάδα την περασμένη εβδομάδα, λαμβάνονται πλέον δακτυλικά αποτυπώματα από το 80-90% των μεταναστών. Οπως εξήγησε ο έλληνας υπουργός, οι καθυστερήσεις οφείλονται, μεταξύ άλλων, στον αργό ρυθμό παροχής βοήθειας, αλλά και στη διαδικασία μετεγκατάστασης η οποία δε λειτουργεί όπως θα έπρεπε.
Σχολιάζοντας τις κατηγορίες ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να φυλάξει τα σύνορά της, ο κ. Μουζάλας τόνισε ότι η Ελλάδα ενεργεί με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, με βάση το Ευρωπαϊκό και το Ελληνικό Δίκαιο. «Φυλάσσουμε τα θαλάσσια σύνορά μας πολύ καλά, καθώς και την υπερηφάνεια της Ευρώπης, σώζοντας ανθρώπους», ανέφερε ο έλληνας υπουργός.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας τόνισε ότι γίνεται τεράστια προσπάθεια τόσο για τη φύλαξη των ελληνικών συνόρων, όσο και για την καταγραφή και ταυτοποίηση μεταναστών και προσφύγων. Ο ίδιος τόνισε ότι είναι πολύ δύσκολο να ελέγξει κανείς τα θαλάσσια σύνορα, λόγω της κοντινής απόστασης των ελληνικών νησιών από τα τουρκικά παράλια και όχι μόνο.
Εξάλλου, ο κ. Τόσκας αναφέρθηκε στην πολύ αργή διαδικασία επανεισδοχής, λέγοντας ότι έπειτα από πολλά χρόνια ετέθη σε εφαρμογή η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για επιστροφές και ότι μέσα σε τρεις μήνες μόνο 80 μετανάστες εστάλησαν στην Τουρκία. Οσον αφορά στις επιστροφές μεταναστών στο Μαρόκο και το Πακιστάν, εκεί τα αποτελέσματα είναι μηδενικά, τόνισε ο κ. Τόσκας. Κατέληξε λέγοντας ότι το Προσφυγικό δεν είναι πρόβλημα μόνο της Ελλάδας αλλά όλης της Ευρώπης και ότι χρειάζεται η βοήθεια και η προσπάθεια όλων των κρατών-μελών.
Η απάντηση Αβραμόπουλου
Ο επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, σε ερώτηση δημοσιογράφου για το εάν συζητήθηκαν μέτρα αποκλεισμού της Ελλάδας, απάντησε χαρακτηριστικά «αυτό το ζήτημα δεν το συζητήσαμε καθόλου, μόνον εσείς το θέσατε». Τόνισε, επίσης, ότι η λύση του προβλήματος δεν βρίσκεται στην αποδυνάμωση της ζώνης Σένγκεν αλλά στην ενίσχυσή της.
Ο κ. Αβραμόπουλος πρόσθεσε ότι πολλά μένουν να γίνουν για να εφαρμοστούν οι αποφάσεις των προηγούμενων συνόδων κορυφής και επέκρινε χώρες -δίχως να τις κατονομάσει- πως δεν έχουν ανταποκριθεί στις υποσχέσεις τους για φιλοξενία συγκεκριμένου αριθμού προσφύγων.
Την αντίδραση της Ελλάδας προκάλεσε η δήλωση της υπουργού Εσωτερικών της Αυστρίας ότι εάν δεν καταστεί εφικτό να προστατευτούν τα εξωτερικά σύνορα της Σένγκεν, δηλαδή τα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, τότε τα σύνορα της Σένγκεν θα πρέπει να μετακινηθούν προς την κεντρική Ευρώπη.
«Ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει», ήταν η απάντηση της Αθήνας στη Βιέννη.